بررسی تفاوت‌های سنی با رویکرد ترجیح رنگ در دانش‌آموزان ابتدایی استان تهران و خراسان رضوی به تفکیک جنسیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه معماری، دانشکدۀ انقلاب اسلامی، دانشگاه فنی و حرفه‌ای، تهران، ایران

2 دکتری تخصصی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ایجاد محیط مناسب برای رشد و شکوفایی دانش‌آموزان همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران محیط‌های آموزشی بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تفاوت‌های سنی با رویکرد ترجیح رنگ در دانش‌آموزان ابتدایی استان‌های تهران و خراسان رضوی به تفکیک جنسیت بود. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و نوع پژوهش حاضر پیمایشی بود. جامعة آماری همة دانش‌آموزان ابتدایی استان تهران و خراسان رضوی بودند. از این میان و براساس جدول مورگان، 607 دانش‌آموز دورة ابتدایی (نیمی از شرکت‌کنندگان پسر و نیم دیگر دختر بودند)  به روش دردسترس در نظر گرفته شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از کارت‌های رنگی شامل رنگ‌های سیاه، سفید، خاکستری، قهوه‌ای، بنفش، سبز، آبی، قرمز، نارنجی، صورتی و زرد جمع‌آوری شد. تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام گرفت. نتایج نشان داد تأثیر جنسیت و پایۀ تحصیلی بر ترجیح تمام ‌رنگ‌ها در استان تهران معنادار است، اما در استان خراسان رضوی این تفاوت‌ها فقط در سطح جنسیت مشاهده شد. در هر دو استان، پسران رنگ آبی و دختران رنگ زرد را به‌عنوان رنگ اصلی انتخاب کردند و پسران رنگ سبز و دختران رنگ صورتی را به‌عنوان رنگ‌های فرعی انتخاب کردند. از محدودیت‌های پژوهش حاضر نبود امکان بررسی محیط زندگی رنگی کودکان و همچنین، مسائل روزمره است که در ترجیح رنگ می‌تواند نقشی مهم داشته باشد. پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های بعدی به این متغیرها توجه کنند.

کلیدواژه‌ها


اسعدی، سمانه، امیری، شعله، و اکبری، صفورا (1390). بررسی تفاوت‌های جنسیتی ترتیب ترجیح رنگ در کودکان. مطالعات روان‌شناختی، 7(1)، 64-49.
امیری، شعله، اسعدی، سمانه، و اکبری، صفورا (1386). بررسی تحولی ترجیح رنگ در کودکان. مطالعات روان‌شناختی، 3(3)، 95-79.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس، و حجازی، الهه (1397). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگه.
شاطریان، رضا (1392). طراحی و معماری فضاهای آموزشی. تهران: سیمای دانش.
کبیری، مسعود (1398). کمترین ساعات آموزشی متعلق به ایران. برگرفته از:
Alexander, D., & Lewis, L. (2014). Condition of America’s public school facilities: 2012-13 (NCES 2014-022). Washington, DC: U.S. Department of Education. National Center for Education Statistics.
American School Counselor Association. (2019). ASCA national model: A framework for school counseling programs. Alexandria, VA: American School Counselor Association.
Cha, S. H., Zhang, S., & Kim, T. W. (2020). Effects of Interior Color Schemes on Emotion, Task Performance, and Heart Rate in Immersive Virtual Environments. Journal of Interior Design.
Cohen, P. N. (2013). Children’s gender and parents’ color preferences. Archives of Sexual Behavior, 42, 393-397.
Daniels, H., Stables, A., Tse, H. M., & Cox, S. (2019). School design matters: How school design relates to the practice and experience of schooling. London: Routledge.
Donner, E. (2018). School. Minneapolis, Minnesota: Tadpole Books.
Elliot, A. J., Fairchild, M. D., & Franklinm A. (2018). Handbook of color psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
Gaille, L. (2020). 15 advantages and disadvantages of convenience sampling. Retrieved from https://vittana.org/15-advantages-and-disadvantages-of-convenience-sampling
Gaines, K. S., & Curry, Z. D. (2011). The inclusive classroom: the effect of color on learning and behavior. Journal of Family and Consumer Sciences Education, 29, 46-50.
Hoyenga, K. B., & Wallace, B. (1979). Sex differences in the perception of autokenetic movement of an afterimage. Journal of General Psychology, 100, 93-101.
Jensen, L. A. (2015). The Oxford handbook of human development and culture. New York: Oxford University Press.
Jonauskaite, D., Abu-Akel, A., Dael, N., Oberfeld, D., Abdel-Khalek, A. M., Al-Rasheed, A. S., ... & Corona, V. (2020). Universal Patterns in Color-Emotion Associations Are Further Shaped by Linguistic and Geographic Proximity. Psychological Science, 31(10), 1245-1260.
Lichtensteiger, W., & Schlumpf, M. (1985). Prenatal nicotine affects fetal testosterone and sexual dimorphism of saccharin preference. Pharmacology, Biochemistry, & Behavior, 23, 439-444.
Mather, J., Stare, C., & Breinin, S. (1971). Color preferences in a geriatric population. Gerontologist, 11, 311-313.
McGuinness, D., & Lewis, I. (1976). Sex differences in visual persistence: experiments on the Ganzfeld and afterimages. Perception, 5, 295-301.
National Center for Education and Statistics. (2020). Schools and staffing survey. Retrieved from https://nces.ed.gov/surveys/sass/tables/sass0708_035_s1s.asp.
Pitchford, N. J., & Mullen, K. T. (2005). The role of perception, language, and preference in the developmental acquisition of basic color terms. Journal of Experimental Child Psychology, 90, 275-302.
Reid, S. N. M., & Juraska, J. M. (1995). Sex differences in the number of synaptic junctions in the binocular area of the rat visual cortex. Journal of Comparative Neurology, 352, 560-566.
Shapiro, B. H., & Goldman, A. S. (1973). Feminine saccharin preference in genetically androgen insensitive male rat pseudohermaphrodite. Hormones and Behavior, 4, 371-375.
Tate, F. B., & Allen, H. (1985). Color preferences and the aged individual: implications for art therapy. Arts in Psychotherapy, 12, 165-169.
Taylor, C., & Clifford, A. (2013). Color preferences are not universal. Journal of Experimental Psychology, 142 (4), 1015-1027.
Wijk, H., Berg, S., Sivik, L., & Steen, B. (1999). Color discrimination, color naming and color preferences in 80-year olds. Aging: Clinical and Experimental Research, 11, 98-106.
Williams, S. (2020). Advantages and disadvantages of online assessment. Retrieved from https://www.onlineassessmenttool.com/knowledge-center/assessment-knowledge-center/advantages-and-disadvantages-of-online
Wong, W. I., & Hines, M. (2015). Effects of gender color-coding on toddlers’ gender-typical toy play. Archives of sexual behavior, 44(5), 1233-1242.
Yesipov, A. O., Myronenko, V. P., & Ivanova, N. V. (2020, August). Schools of architecture as an instrument of architectural policy on the examples of European countries. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 907, No. 1, p. 012011). IOP Publishing.