TY - JOUR ID - 2281 TI - کارکرد بن‌مایۀ اگزیستانسیالیستی «آزادی» در استعاره‌های مفهومی فارسی یازدهم متوسطه JO - مطالعات آموزشی و آموزشگاهی JA - PMA LA - fa SN - 2423-494X AU - دهقانی یزدلی, هادی AU - پاشایی, محمدرضا AU - حیدری, جواد AD - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران AD - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران AD - کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 11 IS - 2 SP - 547 EP - 575 KW - آزادی KW - استعارۀ مفهومی KW - اگزیستانسیالیسم KW - کتاب فارسی KW - یازدهم متوسطه DO - N2 - اگزیستانسیالیسم، مکتب فکری است که به دغدغه­های بودن و هستن آدمی در جهان هستی می­پردازد. از مؤلفه­های نخستین و اساسی که این افق اندیشگی سعی در تبیین آن دارد، آزادی است. اندیشمندان این رویکرد اندیشگی، آزادی و مسئولیت­پذیری انسان را در جهان زیستۀ خویش از اولین و مهم­ترین کارکرد آدمی در جهان بیرون و درون او می­دانند. از آنجا که اساس تفکر آدمی در اندیشیدن به جهان خود، استعاری است، استعاره­های مفهومی از مهم­ترین ابزار و محمل­هایی است که می­تواند مؤلفۀ اگزیستانسیالیستی آزادی را در خود جای دهد. پژوهش حاضر بر بنیان رویکرد اندیشۀ اگزیستانسیالیسم به هستن آدمی و جایگاه مقولۀ آزادی در آن به متن می­نگرد. نظر به اهمیت نقش و تأثیر کتاب­های درسی، به­ویژه استعاره­های آن در ذهنیت و اندیشۀ خودآگاه و ناخودآگاه دانش­آموزان، این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی-­تفسیری و با هدف تبیین و چگونگی کارکرد بن­مایۀ اگزیستانسیالیستی آزادی به بررسی این درون­مایه در لایه­های زبانیِ رویین و زیرین استعاره­های مفهومی کتاب فارسی یازدهم دورۀ دوم متوسطه می­پردازد. بر اساس یافته‌ها، در متن­های گوناگون فارسی یازدهم به ترتیب سه استعارۀ مفهومی بنیادین «آزادی، مبارزه است»، «خدا، پادشاه جبار است» و «آزادی، مسئولیت­پذیری است» خود را از میان لایه­های استعاره­های مفهومی دیگر آشکار می­کنند. همچنین، مؤلفان کتاب فارسی و آموزشگران در یاددهی متن­های درسی این کتاب باید التفات ویژه­ای به درون­مایه­های متن درسی داشته باشند که سویۀ آزادی و مسئولیت آدمی را کم­رنگ یا بر آن تأکید می­کنند. آگاهی، نقد و گفت‌وگوی مؤلفان، آموزشگران و دانش­آموزان بر این سویه­ها، راهی است برای پرورش ذهنیت خلاق و در نتیجه زیستن و هستنی آگاهانه و شکوفا. UR - https://pma.cfu.ac.ir/article_2281.html L1 - https://pma.cfu.ac.ir/article_2281_795ff49fa37db67c3916cf2f6e1bf52a.pdf ER -