1دانشجوی دکتری توسعه آموزش عالی گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران
2استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
3کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی دانشگاه تبریز
4دانشجوی کارشناسی روان شناسی بالینی دانشگاه تبریز
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هوش معنوی و توانمندسازی روانشناختی در ابعاد رفتار مدنی سازمانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان زنجان بودند. بدین منظور تعداد 234 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. پژوهش حاضر از نظر شیوه گردآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی است. آزمودنیها به سه پرسشنامه خوداظهاری هوش معنوی کینگ (2008)، توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر (1995) و سنجش رفتار شهروندی سازمانی هیل(2002) پاسخ دادند. برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی با رفتار مدنی سازمانی معلمان همبستگی معناداری وجود دارد. مؤلفههای هوش معنوی میتوانند رفتارهای یاریدهنده معلمان را تبیین نمایند (23/0R2= ، 01/0P<). مؤلفههای پیشبین معناسازی شخصی و آگاهی متعالی، مؤلفه تحملپذیری (14/0R2= ،01/0P<) و مؤلفههای گسترش خودآگاهی، تفکر انتقادی وجودی و معناسازی شخصی میتوانند فضیلت مدنی معلمان را به طور معناداری پیش بینی نمایند (19/0R2=،01/0P<). همچنین متغیر پیشبین توانمندسازی روانشناختی میتواند واریانس رفتار مدنی سازمانی کلی را به طور معنادار تبیین کند (33/0R2= ،01/0P<).
-درویشی، م و خدایی، ز. (1389). هوش معنوی در سازمان، اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی، شیراز.
-دوبرین، ا. (1387). مدیریت رفتار سازمانی با رویکرد روانشناسانه، ترجمه کردی و آفتاب آذری، تهران: انتشارات اشراقی.
-رسولی، ر (1384). رابطه توانمندسازی با خشنودی و استرس شغلی و تعهد سازمانی، پیام مدیریت، شماره 16، صفحات 194-165.
-ساغروانی، س. (1389). بهرههای هوش معنوی برای فرد و سازمان، ماهنامه تدبیر، شماره 215، صفحات 39- 35.
-سبحانینژاد، م، یوزباشی، ع و شاطری، ک. (1389). رفتار شهروندی سازمانی، تهران: نشر یسطرون، چاپ اول.
-سلیمانی، س. (1390). بررسی نقش کیفیت زندگی کاری و توانمندسازی در رفتارهای مدنی سازمانی اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهیدبهشتی.
-سلیمانی، ن و مطهری، ا. (1388). رابطه توانمندسازی و تعهد شغلی مدیران در مدارس متوسطه استان سمنان، دانش و پژوهش در علوم تربیتی، شماره 23، صفحات 122-101.
-طالبیان، ا و وفایی، ف. (1388). الگوی جامع توانمندسازی منابع انسانی، ماهنامه تدبیر، شماره 203، صفحات 20-16.
-عبدالهی، ب و نوه‌ابراهیم، ع. (1386). توانمندسازی کارکنان کلید طلایی مدیریت منابع انسانی، تهران: نشر ویرایش.
-غبار بناب، ب، سلیمی، م، سلیمانی، ل و نور مقدم، ث. (1386). هوش معنوی، فصلنامه اندیشه نوین دینی، سال سوم، شماره 10، صفحات 147-125.
-فتاحی، م، فرهنگی، ع، ا و واثق، ب. (1385). معنویت در محیط کار و نقش آن در بهبود رفتار شهروندی سازمان، فرهنگ مدیریت، سال چهارم، شماره 13، صفحات 36- 5.
-گل‌پرور، م و رفیع‌زاده، پ. (1388). الگوی ارتقای رفتارهای شهروندی سازمانی از طریق نگرش‌های شغلی، رشد حرفه‌ای، حمایت رهبری و توانمندسازی، فصلنامه بصیرت، سال شانزدهم، شماره 44، صفحات 45-27.
-مهر محمدی، م. (1385). نظریه چندگانه و دلالت های آن برای برنامه ریزی و آموزش. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 88، صفحات 31-7.
-میرکمالی، م و نارنجی‌ثانی، ف. (1387). بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی بین اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 48، صفحات 101-71.
-نیازی، م و نصرآبادی، م. (1388). توانمندسازی بر اساس راهبرد سرمایه اجتماعی، ماهنامه تدبیر، شماره 203، صفحات 26-21.
-Abd Ghani, N., Raja Hussin, T. & Jusoff, K. (2009). The impact of psychological empowerment on lecturers’ innovative behavior in Malaysian private higher education institutions. Canadian Social Science, 5(4), 54-62.
-Amram,Y. (2009). The contribution of Emotional and Spiritual Intelligences to Effective Business Leadership, Institute of Transpersonal Psychology, California.
-Bolger, R. & Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers organizational commitment, professional commitment and OCB in schools. Journal of teaching and teach education, 20, 277-289.
-Cook, S. (1994). The cultural implications of empowerment. Empowerment in Organization, 2(1), 9-13.
-Dipaola, M., Tarter, C., Hoy, W. K. (2005). Measuring OCB in schools. Journal of school leadership, 1, 424-447.
-Emmons, R. A. (2000). Is spirituality an intelligence? The International Journal for Psychology of Religion, 10 (1), 3-26.
-Garcia-Zamor, J. (2003). Workplace spirituality and organizational performance. Public Administration Review, 63(3), 355-363.
-George, M. (2006). Practical application of spiritual intelligence in the workplace. Human resource management international digest, 14(5), 3-5.
-Harmer, R. (2008).OCB, Emotional Intelligence, and Spirituality Intelligence: What’s the Relationship? Australian catholic university.
-Harrison, T., Waite, K. & Hunter, G. (2006). The internet, information and empowerment. European Journal of Marketing, 40(10), 972-993.
-Howard, B. B. & White, R. S. (2009). Spiritual Intelligence and Transformation Leadership: A New Theoretical Framework, Journal of Curriculum and Instruction, 3(2), 34- 56.
-Kapplman, A. L. & Richards, C. T. (1996). Training empowerment and creating a culture for change. Empowerment in Organization, 4(3), 26-29.
-King, D. B. (2008). Rethinking clams of spiritual intelligence: A definition, model and measure. Master of science dissertation, Trent University, Canada, Ontario.
-Markoczy, L., Xin, K. (2004). the virtues of mission in organizational citizenship behavior, university of California.
-Meyerson, S. L. & Kline, T. B. (2008). Psychological and environmental empowerment: antecedents and consequences. Leadership & Organization Development Journal, 29(5), 444-460.
-Moye, M. & Henkin, A. (2006). Exploring association between employee empowerment and interpersonal trust in managers. Journal of Management Development, 25(2), 101-117.
-Nasel, D. D. (2004). Spiritual Orientation in relation to spiritual intelligence: A consideration of traditional Christianity and New Age/individualistic spirituality. Doctoral Dissertation, University of South Australia, Australia.
-Persenger, M. A. (1996). Feeling of past lives as expected perturbations within the neuro cognitive processes that generate the sense of self: Cotributions from limbic lability and vectorial hemisphericity. Perceptual and Motor Skills, 83(3), 1107-1121.
-Podsakoff, Mackenzie, Paine, & Bechrach. (2000). OCB: a critical review or the theoretical and empirical literature for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
-Ramachandran, V. & Blakeslee, S. (1998). Phantoms in the brain; Probing the mysteries of the human mind, London, UK: Fourth Estate.
-Rotimi, A. A. (2008). Predictive estimates of emotional, spiritual intelligence, self-efficacy and creativity skills on conflict resolution behavior among the NURTW. Journal of life and social sciences, 6(2), 68-74.
-Shaw, I. (2008). Society and Mental: The place of religion. Journal volume pavilion journals, 13(1), 4-7.
-Siegall, M. & Gardner, S. (2000). Contextual factors of psychological empowerment, Personnel Review, 29(6), 703-722.
-Sisk, D. (2008). Engaging the spiritual Intelligence of Gifted student to Build Global Awareness. Paper Review, 30(1), 24-30.
-Spjut, A. (2004). Effect of spirituality on Job satisfaction for clinical laboratory science professionals. Doctoral dissertation, University of phoenix, USA, Arizona.
-Vigoda, & Gadot, E. (2007). Redrawing the boundaries of OCB? Role behavior in the workplace. journal of business and psychology, 21(3), 462-493.
-Vigoda, E. (2006). Compulsory citizenship behavior: theorizing some dark side of the good soldier syndrome in organizations. Journal Theory of Social Behaviour, 36(1), 77-93.
-Wilkinson, A. (1998). Empowerment: theory and practice. Personnel Review, 27(1), 40-56.
-Zohar, D. & Marshall, I. (2000). SQ: Spiritual intelligence. The ultimate intelligence. New York, NY, USA : Blooms sbury.
-Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Dore, I., Girard, C. & Serroni, C. (2004), “Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust”, Management Decision, 42(1), 13-40.
ابتدای صفحه