طراحی الگوی سه‌لایه‌ای امکان‌سنجی و استقرار اثربخش مدرسة زندگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

در جهان امروز آموزش‌ و پرورش یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین سازمان‌ها برای رشد فردی و اجتماعی انسان است که در این میان، آموزش ابتدایی اهمیت خاصی دارد. مدرسة زندگی که گاهی از آن با عنوان «مدرسه برای زندگی» نیز یاد می‌شود، مأموریت تحقق‌بخشیدن به اهداف همه‌جانبه و کل‌گرایانة تعلیم‌ و تربیت را بر عهده دارد. هدف پژوهش حاضر ارائة الگوی سه‌لایه‌ای امکان‌سنجی و استقرار اثربخش مدرسة زندگی با روش فراترکیب بود. جامعة آماری شامل پژوهش‌های پیشین (مقالات، طرح‌ها و پایان‌نامه‌ها) در زمینة مدرسة زندگی است که با رویکرد هدفمند مرتبط‌ترین مطالعات به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شد. به‌منظور تعیین میزان اهمیت و اولویت کدهای استخراج‌شده، از روش کمی آنتروپی شانون استفاده شد. یافته‌های پژوهش در 5 مقوله، 22 مفهوم و 98 کد شناسایی و دسته‌بندی شد که 5 مقوله اصلی عبارت‌اند از شناسایی پداگوژی، زیرساخت، فرهنگ و جو سازمانی، منابع انسانی و ارتباط مؤثر اجتماعی. پس از طی گام‌های پژوهش، الگوی تعیین و استقرار اثربخش مدرسة زندگی در سه‌لایة امکان‌سنجی، طراحی مفهومی و ساختار اجرا و استقرار مدرسة زندگی ارائه شده است. در مرحلة امکان‌سنجی، پذیرش الگو، تعیین پیش‌نیازها و تحلیل وضع موجود و شکاف تا رسیدن به اجرای طرح جدید سنجیده میشود. در مرحلة طراحی، شناسایی پداگوژی مدنظر است که مشخص‌شدن نوع یادگیری و هدف یادگیری، پایة هر اقدامی است. در مرحلة استقرار زیرساخت، فرهنگ و جو سازمانی، منابع انسانی و ارتباط مؤثر اجتماعی با مدیریت همه‌جانبه‌نگر، اجرایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


ادیب، منصور (1391). مدرسة زندگی، درگیر برنامه و روش‌ها. تعلیم ‌و تربیت، 28(3)، 164-133.
آذر، عادل، میرفخرالدینی، سیدحیدر، و انواری رستمی، علی‌اصغر (1387). بررسی مقایسه‌ای تحلیل داده‌ها در شش سیگما، با کمک ابزارهای آماری و فنون تصمیم‌گیری چندشاخصه. مدرس علوم انسانی، 59، 36-1.
حیدری فرد، رضا، زین‌آبادی، حسن‌رضا، بهرنگی، محمدرضا، و عبداللهی، بیژن (1396). ایجاد ساختار توانمندساز و حامی نوآوری لازمة تحقق مدارس نوآور پژوهشی ترکیبی. مدیریت بر آموزش سازما‌‌‌ن‌ها، 6، 151-115.
حیدری‌فرد، رضا، زین‌آبادی، حسن‌رضا، بهرنگی، محمدرضا، و عبداللهی، بیژن (1395). فرهنگ و جو سازمانی نوآورانة مدرسه یک پژوهش کیفی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(2)، 74-53.
سهرابی، بابک، اعظمی، امیر، و یزدانی، حمید (1390). آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام‌شده در زمینة مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 6، 24-9.
فتحی واجارگاه، کوروش، کشاورز، سوسن، تاجیک اسمعیلی، عزیزالله، خسروی، علی‌اکبر، دیبا واجاری، طلعت، پورصادقی، حبیب‌اله؛ رحمتی، مریم، و زندیه، گیتا (1392). مدرسة زندگی باید در پی تربیت کدام شهروند مطلوب باشد؟. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 6(11)، 44-9.
فرح‌بخش، سعید، ستار، آزیتا، و محمدی، طاهره (1394). بررسی عوامل مؤثر در استقرار مدرسة زندگی در مدارس ابتدایی شهر خرم‌آباد. مدیریت مدرسه، 4(1)، 85-71.
کریمی، عبدالعظیم (1390). همانند‌ی‌های مدرسة زندگی با زندگی مدرسه‌ای. تعلیم ‌و تربیت، 111، 131- 105.
ماهروزاده، طیبه، و عباسی، منصوره (1391). مدرسة زندگی، ماهیت و چگونگی تحقق آن. اندیشه‌های نوین تربیتی، 8(1)، 170-147.
Aldridge, J. M., McChesney, K., & Afari, E. (2018). Relationships between school climate, bullying and delinquent behaviors. Learning Environments Research, 21(2), 153–172.
Ayık, A., & Ataş-Akdemir, Ö. (2015). Öğretmen adaylarının okul yaşam kalitesi ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4), 429- 452.
Bokhorst, C. L., Sumter, S. R., & Westenberg, P. (2010). Social support from parents, friends, classmates, and teachers in children and adolescents aged 9 to 18 years: Who is perceived as most supportive?. Social Development,19, 417–426.
Carlson, A., & Palmer, Ch. (2016). A qualitative meta-ynthesis of the benefits of ecolabeling in developing countries. Ecological Economics. 127, 129-145.
Casas, F., Bălţătescu, S., Bertran, I., Gonzglez, S., & Hatos, A. (2013). School satisfaction among adolescents: Testing different indicators for its measurement and its relationship with overall life satisfaction and subjective well-being in Romania and Spain. Social Indicators Research,111, 665–681.
Danby, G., & Hamilton, P. (2016). Addressing the ‘elephant in the room’. The role of the primary school practitioner in supporting children’s mental well-being. Pastoral Care in Education, 34, 90–103.
Gorodetsky, M., & Barak, J. (2008). The educational- cultural edge: A participative Learning environment for co-emergence of personal and institutional growth. Teaching and Teacher Education, 24(7), 1907-1918.
Goswami, H. (2012). Social relationships and children’s subjective well-being. Social Indicators Research,107, 575–588.
Kangas, M. (2010). Finnish children’s views on the ideal school and learning environment. Learning Environments Research,13, 205–223.
Kaya, A., & Sezgin, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin mutluluklarının eğitim stresi ve okul yaşam kalitesi tarafından yordanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 245-264.
Kurt, L. J. (2017). Creating school climates that foster inclusive community attitudes toward gender nonconforming students. School Counseling,15(1), 1–25.
Lawler, M. J., Newland, L. A., Giger, J. T., & Roh, S. (2015). Ecological, relationship-based model of 12-yearold children’s subjective well-being in the United States and ten other countries. Social Research and Policy,6(2), 1–14.
Lawler, M. J., Newland, L. A., Giger, J. T., Roh, S., & Brockevelt, B. (2017). Ecological, relationship-based model of children’s subjective well-being: Perspectives of 10-year-old children in the United States and ten other countries. Child Indicators Research,10, 1–18.
McAuley, C., McKeown, C., & Merriman, B. (2012). Spending time with family and friends: Children’s views on relationships and shared activities. Child Indicators Research,5, 449–467.
Oberle, E., Schonert-Reichl, K. A., & Zumbo, B. D. (2011). Life satisfaction in early adolescence: Personal, neighborhood, school, family, and peer influences. Youth and Adolescence,40, 889–901.
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2003). Toward a Meta synthesis of qualitative findings on motherhood in HIV-positive women. Research in Nursing & Health, 26(2), 153-170.
Simmons, C., Graham, A., & Thomas, N. (2015). Imagining an ideal school for wellbeing: Locating student voice. Educational Change,16, 129–144.
Smith, P. R. (2013). Psychosocial learning environments and the mediating effect of personal meaning upon satisfaction with education. Learning Environments Research,16, 259–280.
Zimmer L. (2006). Qualitative meta-synthesis: A question of dialoguing with texts. Advanced Nursing, 53 (3), 311-318.