تبیین دیدگاه اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه فرهنگیان نسبت به برنامۀ درسی کارورزی بر اساس نظریۀ داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان

2 . استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی دیدگاه اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه فرهنگیان، نسبت به برنامۀ کارورزی است. روش این پژوهش کیفی و از نوع نظریۀ داده‌بنیاد است. جامعۀ مورد مطالعه استادان راهنمای کارورزی دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان بود که به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 19 نفر از آن‌ها انتخاب شدند. تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با استفاده از نرم‌افزار ان وی وو و بر مبنای رهیافت نظام‌مند استراس و کربین (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) و الگوی پارادایمی (پدیدۀ محوری، شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها، پیامدها) انجام گرفت. بر این اساس ‌«معلم فکور، اندیشه‌ورز و عمل‌گرا» به‌عنوان پدیدۀ محوری انتخاب و سایر ابعاد الگوی کارورزی، مشخص شدند. اعتبارسنجی از طریق مثلث‌سازی، بازبینی مشارکت‌کنندگان و خبرگان غیر مشارکت‌کننده  و ضریب توافق کاپا، صورت گرفت. از نتایج مهم این پژوهش ضرورت، تنظیم ساختار عمل‌گرایانۀ کارورزی، جهت متناسب‌سازی برنامۀ کارورزی با واقعیت‌های میدانی است.

کلیدواژه‌ها


آل حسینی، فرشته (1394). کارورزی با رویکرد معلم فکور. گروه پژوهشی و آماده‌سازی کارورزی معلمان (کام)، پژوهشکدة مطالعات تربیت‌معلم.
استراس، آنسلم، و کوربین، جولیت (1990). اصول روش تحقیق کیفی: نظریة مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمة بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
الماسی، حجت‌اله، زارعی زوارکی، اسماعیل، نیلی، محمدرضا، و دلاور، علی (1396). ارزشیابی برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان بر اساس مدل ارزشیابی هدف‌محور تایلر. تدریس‌پژوهی، 5(1)، 24-1.
بدری گرگری، رحیم، فتحی آذر، اسکندر، حسینی نسب، سیدداوود، و مقدم، محمد (1389). تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجومعلمان مراکز تربیت‌معلم تبریز. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 11(1)، 210-189.
بیات، یحیی (1396). نقش کارورزی در توسعة حرفه‌ای معلمی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان. سومین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزة علوم تربیتی و روانشناسی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
پریشانی، ندا، و خروشی، پوران (1395). چالش‌ها و فرصت‌های درس کارورزی از نظر دانشجویان دانشگاه فرهنگیان (مطالعة موردی: پردیس فاطمه زهرا (س) و شهید رجایی اصفهان). کنفرانس بین‌المللی هزارة سوم و علوم انسانی، 9-1.
پریشانی، ندا، خروشی، پوران، و قربانی، سمیه (۱۳۹۵). آسیب‌شناسی درس کارورزی از نظر اساتید دانشگاه فرهنگیان (مطالعة موردی: پردیس فاطمه زهرا (س) و شهید رجایی اصفهان). دومین همایش ملی تربیت معلم، اصفهان، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه اصفهان.
تاتاری، محسن، تاجیک، فاطمه، و تاتاری، فهیمه (1395). ارزیابی و مطالعة جایگاه برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان. مقالات برگزیدة نخستین همایش کشوری کارورزی، پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی، 2-4.
جمشیدی توانا، اعظم، و امام‌جمعه، محمدرضا (1395). بررسی تأثیر کارورزی فکورانه در برنامة درسی تربیت‌معلم بر رشد شایستگی‌های دانشجومعلمان. پژوهش‌های برنامة درسی، انجمن مطالعات برنامة درسی ایران، 6(1)، 20-1.
حجازی، اسد (1396). کارورزی در دانشگاه فرهنگیان ایران: چالش‌ها و راهبردها؛ یک مطالعة کیفی. سومین همایش ملی تربیت‌معلم، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز.
حجازی، اسد (1397). واکاوی موانع پیاده‌سازی موفق برنامة جدید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان. نوآوری‌های آموزشی، 67(17)، 70-47.
حداد، شیما، و خروشی، پوران (1395). شناسایی فرصت‌ها و محدودیت‌های درس کارورزی از نظر دانشجویان کارورز دانشگاه فرهنگیان. مقالات برگزیدة نخستین همایش کشوری کارورزی، پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی، 6-4.
رئوف، علی (1386). مبانی و اصول آموزش و پرورش (فلسفة تربیت معلم). تهران: انتشارات ارسباران.
زارع صفت، صادق (1396). واکاوی تجربه‌های زیستة کارورزی در دانشگاه فرهنگیان: الگوی مفهومی. نظریه و عمل در برنامة درسی، 5(9)، 68-37.
صفر نواده، مریم، موسی‌پور، نعمت‌اله، اظهری، محبوبه، و محمدشفیعی، عبدالسعید (1398). تجربة زیستة دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان از برنامة جدید کارورزی تربیت‌معلم ایران. مطالعات برنامة درسی آموزش عالی،10(19)، 169-149.
فرهادی، محسن، لگزیان، محمد، کفاش‌پور آذر، و منصوریان، یزدان (1393). مدیریت اثربخش در سازمان‌های ایرانی، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. مدیریت سازمان‌های دولتی، 3(9)، 70-56.
قنبری، مهدی، نیک‌خواه، محمد، و نیکبخت، بهاره (1396). آسیب‌شناسی کارورزی دانشگاه فرهنگیان: یک مطالعة آمیخته. نظریه و عمل در برنامة درسی، 5(10)، 64-33.
کرمی، زهره، سراجی، فرهاد، و معروفی، یحیی (1396). برنامة درسی روایت پژوهی و توسعة حرفه‌ای دانشجویان دانشگاه فرهنگیان: طراحی الگوی برنامة درسی. نظریه و عمل در برنامة درسی، 5(9)، 104-69.
مشکی‌باف مقدم، زهره، محمودزاده، و رزمیان فیض‌آبادی، فاطمه (1394). آسیب‌شناسی کارورزی رشتة علوم تربیتی، در دانشگاه فرهنگیان مشهد. مجموعه مقالات دومین کنفرانس ملی و نهمین همایش ارزیابی کیفیت نظام‌های دانشگاهی، تهران، دانشگاه فرهنگیان، پردیس نسیبه، 51-42.
موسی‌پور، نعمتالله، و احمدی، آمنه (1393). طراحی کلان برنامة درسی تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان. تهران: دانشگاه فرهنگیان
نامداری پژمان، مهدی، و مولائی علی‌آباد، حسین (13۹5). آسیب‌شناسی برنامة کارورزی از دیدگاه استادان راهنما: مطالعه‌ای کیفی. دومین همایش ملی تربیت معلم، اصفهان، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه اصفهان.
Alter, J. (2009). Teaching as a clinical practice profession: implications for teacher preparation and state policy. Issue Brief.
Brisard, E., Menter, I., & Smith, I. (2005). Models of partnership in programs of initial teacher education. Full report of a systematic literature review commissioned by the General Teaching Council for Scotland, University of Paisley.
Chavan, R. (2017). A study of the M.Ed. internship programme perceived by student teacher-educators. Challenges in Teacher Education and Quality Development, At Shree Maharani Tarabai College of Education, Kolhapur: 1.
Kervick, C. T., Jenkins, E., & Swindlehurst, K. A. (2019). Exploring the structure and benefits of an integrated yearlong dual certification student teaching internship. The Teacher Educator, 2(55), 165-189.
Davies, L., Anderson, M..; Deans, J., Dinham, S., Griffin, P., Kameniar, B., Page, J., Reid, C., Rickards, F., Tayler, C., & Tyler, D. (2013). Masterly preparation: Embedding clinical practice in a graduate pre-service teacher education programme. Education for Teaching, 39(1), 93-106.
Ivanova. I. (2017). The effect of school-based internship fortrainees before and after the teacher training course. Betae - New sletter Issue, 30(6), 147-181.
Korthagen, F. A. J. (2010). The relationship between theory and practice in teacher education. International Encyclopedia of Education (3rd ed., pp. 669-675). Elsiver.
Otara, A. (2014). Students’ perceptions on education internship program in rwanda: effectiveness and challenges. Asian Journal of Education and e-Learning, 2(4), 295-302.
Panda, S., & Nath Nayak, R. (2014). Problems of student teacher during internship programme: issues and concerns. International Journal of Humanities, Arts,Medicine and Sciences (BEST: IJHAMS), 2(8), 61-66.
Jogan, S. N. (2019). Evaluating the effectiveness of a school internship. International Journal for Social Studies, 5(2), 227-235.
Schön, D. (1983). The reflective practitioner: how professionals think in action. New York: Basic Books.
Xiuli, M. (2012). Student teachers’ professional learning in teaching practicum. Doctoral Dissertation, University of Hong Kong.