تأثیر قصه های قرآنی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 عضو هیئت علمی (سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و درسی

3 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر، تحقیقی نیمه‌تجربی از نوع‌ پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل و دارای مرحله پی‌گیری است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی تأثیر قصه‌های قرآن بر پیشرفت تحصیلی‌ ‌دانش‌آموزان بوده است. جامعۀ مورد مطالعه شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه دوم متوسطه منطقه 5 شهر تهران در سال تحصیلی 1395- 1394 بوده است از بین آنان، با بهره‌گیری از روش نمونه‌برداری چندمرحله‌ای‌، تعداد60 نفر از دانش‌آموزانی که آزمون پیشرفت تحصیلی آنها‌ پایین‌تر از سطح متوسط، یعنی 15 بوده است، انتخاب و  به حکم قرعه به دوگروه، یکی به عنوان گروه آزمایش (30 نفر) و دیگری گروه گواه (30 نفر)، تقسیم شدند. در مرحله اول،‌ هردو گروه‌ پیشرفت تحصیلی خود را ثبت کردند. سپس در گروه آزمایش، متغیر مستقل (قصه‌های قرآنی طی 10 جلسه 120دقیقه‌ای) انجام شد وگروه گواه هیچ‌گونه آموزشی را دریافت نکرد. بعد از مداخله، در مرحله پس‌آزمون، هر دو گروه ‌(آزمایش و گواه) پیشرفت تحصیلی‌شان را ثبت کردند و یک ماه بعد از مرحله پس‌آزمون در مرحله پی‌گیری مجددا گروه آزمایش پیشرفت تحصیلی‌شان را ثبت کردند. به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی ‌(آزمون تحلیل واریانس بین‌گروهی و t‌ همبسته) استفاده شد. ضمن تأیید فرضیه اصلی تحقیق، نتایج پژوهش نشان داد قصه‌های قرآنی‌ در پیشرفت تحصیلی‌ ‌دانش‌آموزان پسر پایه دوم متوسطه شهر تهران اثر مثبت گذارده در طول زمان از پایداری مناسبی نیز برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم
اربابان، مرضیه و قافله‌کش، مینا (1385). استفاده از قصه در فرآیند مشاوره‌ای به منظور دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت‌‌. مقالات برگزیده قصه‌گویی، نهمین جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تهران
اریکسون، میلتون ‌(1382). قصه‌درمانی، ترجمه مهدی قراچه‌داغی، تهران: دایره.
بخشایش، ع و محمودی، ح. (1390). رابطه توکل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی‌، مجله روان‌شناسی، سال       چهارم، شماره دوم، تابستان‌، ص 79 ـ 98.
جمال‌زاده، محمد ‌(1390). قصه‌گویی و نمایش خلاق و تأثیر آن بر تربیت کودکان. شیراز: دانشگاه آزاد اسلامی.
چراغی، مینا (1390). بررسی رابطۀ بین نگرش به رشته تحصیلی و پیشرفت تحصیلی ‌دانش‌آموزان دختر رشته‌های علوم تجربی و کارودانش ناحیه یک اراک. پایان نامه کارشناسی ارشد. اراک: دانشگاه اراک.
 حبیب‌وند، علی مراد (1387). رابطه جهت‌گیری مذهبی با پیشرفت تحصیلی، روان‌شناسی و دین، ش 3، پاییز‌، ص93-79.
رحماندوست، مصطفی ‌(1381). قصهگویی، اهمیت و راه و رسم آن. تهران: رشد.
سرمدی، حسن (1385). رابطه دین‌باوری با پیشرفت تحصیلی ‌دانش‌آموزان متوسطه شهر قم‌، فصل‌نامه پژوهش‌های تربیت اسلامی. ش 2، ص57-86.
سیف‌اللهی، حمید ‌(1391). رابطه نمازخوانی‌ با پیشرفت تحصیلی. مجله رشد آموزش معارف اسلامی، تابستان، شماره 85، ص 30-35.
فزون مهر، نادر؛ عبدالله حبیبی، معصومه و صمدپور ساعتلو، حلیمه ‌(۱۳۹۳)‌. ارتباط بین میزان دینداری با پیشرفت تحصیلی ‌دانش‌آموزان، همایش بین‌المللی مدیریت، تهران، مؤسسه سفیران فرهنگی مبین، دانشجویان کارشناسی ارشد، گروه برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه .
گنجی،کامران. و یعقوبی،  ابوالقاسم و لطفعلی، رضا ‌(1391). اثربخشی مهارت‌های پرسشگری به معلمان بر تفکر انتقادی ‌دانش‌آموزان متوسطه، نشریه روان‌شناسی تربیتی‌‌. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر. بهار 1392، دوره 9، شماره 27، 1 - 25‌‌.
موسوی‌، مختار، حاجی آقالو، عباس، گلشن، پ و محمدپور، آیت­الله ‌(1382). قصه‌گویی، قصه‌خوانی و شعر در مدارس دوره ابتدایی‌‌. چ1، تهران: وزارت آموزش و پرورش، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
تقی‌پور، و. ‌(1371). پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن. تهران: اسوه.
همایی، رضا، کجباف، محمد باقر و سیادت، علی ‌(1388). تأثیر قصه‌گویی بر سازگاری کودکان. مطالعات روان‌شناختی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا، دوره 5، شماره2، ص 133-149.
یوسفی لویه، مجید؛ متین، آذر  ‌(1387). قصه‌درمانی و اختلالات روان‌شناختی کودکان. تعلیم و تربیت‌ ‌ استثنایی. شماره 84-85، 12-28.
 
‌ ‌ ‌ ‌ Bandura, A.‌ (1992). Human agency in social cognitive theory. New York: W. H. Freeman.‌
‌ ‌ ‌ ‌ Beck, B. L.; Koons, S. R.; Milgrim, D. L.‌ (2001). Correlates and consequences of‌ behavioral procrastination. The effects of academic procrastination, self-consciousness, self-esteem. And self-handicapping. Journal of Social Behavior and Personality.
‌ ‌ ‌ ‌ Cannon, C. & Barnet. C.; Righter. A. J.; Larson. B. Barrs ‌ (2005). Religiosity and GPA at brigham young university provo UT: Brigham young university: 11-5‌ ‌
‌ ‌ ‌ ‌ Ellis, A. & knuos, W. J. ‌ (1977). Overcoming procrastination. Institute for rational living New York.
‌ ‌ ‌ ‌ Ferrari, J. R.; Johnson, J. L.; A. Mccown, W. G. (2001). Procrastination and task avoidance. Theory, research, and treatment. New York: Plenum press.
‌ ‌ ‌ ‌ Haycock, L. A. (2008). The cognitive mediation of procrastination. A mete-analysis, educational psychology review 13.
‌ ‌ ‌ ‌ Mackune. B. & Hiffimann, J. P.  (2009). Religion and academic‌ achievement among adolescents. Interdisciplinary Journal of‌ search on religion‌‌.5‌‌. Article 10
‌ ‌ ‌ ‌ Miller, P. J.; Wiley, A. R.; Fung, H. & Liang, C. H. ‌(1997). Personal storytelling as amedium of socialization in chinese and American families child development; 68‌(3); 557-68.
‌ ‌ ‌ ‌ Murphy, P. K. &‌ Gaskill, P. J‌. ‌(2004). Effects of memory strategy on second-graders performance‌ ‌ and self-efficacy. Contemporary Educational Psychology, 22, 27-4‌
‌ ‌ ‌ ‌ Onwuegbuzie, A. J. ‌(2004). Academic procrastination and statistics anxiety, Assessment and Evolution in Higher Education. 29 (2004).
‌ ‌ ‌ ‌ Petersen, S.; Bull, C.; Propst, O.; Dettinger, S. & Detwiler, L. ‌(2005). Narrative therapy to prevent Illness-related stress disorder. Journal of Counseling & Development, 83, 41-47.
‌ ‌ ‌ ‌ Rahill, S. A. ‌(2002). A comparison or the effectiveness or story-based and skill-based social competence programs on the development of social problem solving and peer relationship skill of children with emotional disability. Unpublished docoral dissertation, Carlson Albizu University, Maryland [on –line]. Available: ‌(http:proquest.umi.com/ pqdweb).
‌ ‌ ‌ ‌ Rothblum, E. D.; Solomon, L. J. & A. Murakomi, J.‌ (1986). Affective, cognitive and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of counseling psychology.
Schunk, D. H. (2009). Social cognitive theory and self – regulated‌ learning.‌‌Mahwah. nj: Erlbauam.
 
‌ ‌ ‌ ‌ Schouwenburg, H. C. (2004). Procrastination in academic settings. General introduction in: H.C
‌ ‌ ‌ ‌ Steel, P‌‌. (2004). The‌ nature of Procrastination‌‌. A meta-analytic study retrieved july 12.‌
‌ ‌ ‌ ‌ Walker, K. & Dixon, V. ‌(2002).‌ spirituality and‌ academic performance among African American college students. JBP‌‌. 28 ‌(2): 17-21