بررسی نقش توسعة حرفه‌ای و توانمندسازی مدرسان دانشگاه فرهنگیان بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس؛ مطالعة موردی دانشگاه‌‌های فرهنگیان یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش توسعة حرفه‌ای و توانمندسازی مدرسان دانشگاه  فرهنگیان بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس است. روش تحقیق توصیفی و همبستگی از نوع مدل­یابی معادلات ساختاری است. جامعة آماری پژوهش حاضر شامل کلیة دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یزد به تعداد 718 نفر است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر تعیین شد و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفیِ ساده، پرسشنامه بین دانشجویان توزیع شده است. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه شاملِ پرسشنامة محقق­ساختة توسعة حرفه­ای، پرسشنامة توانمندسازی حرفه­ای اسپریتزر (1995) و پرسشنامة ادراک از کیفیت تدریس سراج (2003) است. برای تجزیه و تحیل از مدل، معادلات ساختاری با نرم­افزار لیزرل استفاده شد. نتایج نشان می­دهد توسعة حرفه­ای تأثیر مثبت و معناداری بر توانمندسازی و ادراک از کیفیت تدریس دارد. توانمندسازی تأثیر مثبت و معناداری بر ادراک از کیفیت تدریس دارد. توسعة حرفه­ای به صورت غیرمستقیم از طریق توانمندسازی تأثیر غیرمستقیم مثبت و معنادار بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس دارد. در مجموع، یافته­های پژوهش بر نقش توسعة حرفه‌ای و توانمندسازی مدرسان دانشگاه فرهنگیان بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس تأکید می­کنند.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. ایوبی، فاطمه؛ پورشافعی، هادی و عسکری، علی (1383). پیش­بینی توسعة حرفه­ای دبیران از طریق ادراک آنان از جوّ سازمانی در مدارس متوسطۀ عادی و استعدادهای درخشان شهر بیرجند، پایان­نامة کارشناسی ارشد. دانشکدة علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه بیرجند.
    2. بازرگان، عباس (1383). «ارزشیابی آموزش عالی». دایره­المعارف آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. تهران: بنیاد دانشنامة بزرگ فارسی، 12-24.
    3. باغانی مریم و دهقانی نیشابوری، محسن (1391). «تأثیر اضطراب معلمان بر کیفیت تدریس». نشریة راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 5(1)، صص 13-9.
    4. بختیارنصرآبادی، حسنعلی؛ نجفی، محمد؛ نصرتی هشی، کمال؛ بیرمی­پور، علی و چراغیان رادی، امین (1393). «ماهیت      آموزش­های ضمن خدمت مربیان امور تربیتی». راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 7(1)، صص 7-12.
    5. خانعلیزاده، رقیه (1387). بررسی تأثیر یادگیری سازمانی بر توانمندسازی کارکنان در دانشگاه تربیت مدرس. پایان­نامة کارشناسی ارشد رشتة مدیریت دولتی. دانشگاه تربیت مدرس.
    6. زاهدی، سکینه و بازرگان، عباس (1392). «نظر اعضای هیئت علمی دربارة نیازهای توسعة حرفه­ای آنان و شیوه­های برآوردن نیازها». فصلنامة پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 4(67)، صص 89-69.
    7. شاه ­سند، محمدرضا؛ حجازی، یوسف؛ رضوانفر، احمد و صائبی، محمد (1386). «بررسی و تعیین سطح توسعة حرفه­ای مربیان مراکز و مجتمع­های آموزش وزارت جهاد کشاورزی». پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 6(74)، 172صص-184.
    8. طبرسا، غلامعلی و آهنگر، نرگس (1387). «توانمندسازی کارکنان: محتوا، ماهیت، روش­ها و کارکردها». چشم­انداز مدیریت، 3(29)،صص 51-68.
    9. عندلیب، بهاره و احمدی، غلامرضا (1386). «میزان به­کارگیری معیارهای تدریس اثربخش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان از نظر دانشجویان در سال تحصیلی 1385-1386». دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 5(15)،صص 67-82.
    10. فصیحی هرندی، طیبه؛ عزیززاده فروزی، منصوره؛ محمدعلیزاده، سکینه و غضنفری مقدم، زهرا (1386). «عوامل مؤثر بر حضور در کلاس­های درس نظری از دیدگاه دانشجویان پرستاری و مامایی دانشکدة پرستاری و مامایی رازی کرمان». گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 4(2)، صص 100-107.
    11. محمدی، محمد (1381). «برنامه­های توانمندسازی کارکنان». فصلنامة مطالعات مدیریت، 9( 35 و 36)، 185-159.
    12. معروفی، یحیی؛ کیامنش، علیرضا؛ هرمحمدی، محمود و علی عسکری، مجید (1386). «ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی: بررسی برخی دیدگاه­ها». فصلنامة مطالعات برنامة درسی، 2(5)، صفحه 112-81.
    13. میرطاهری، لیلا؛ جمالی، اختر و آراسته، حمیدرضا (1394). «بررسی حیطه­ها و مؤلفه­های اصلی توسعه و بالندگی حرفه‌ای اعضای هیئت علمی دانشگاه­ها و مقایسة آن با وضعیت مطلوب». فصلنامة آموزش و توسعة منابع انسانی، 2(4)، صص 126-101.
    14. نامی، کلثوم (1390). بررسی رابطة میزان استفاده اعضای هیئت علمی از فناوری اطلاعات و ارتباطات و کیفیت تدریس یادگیری آنان در دانشکده­های روانشناسی و علوم تربیتی و علوم اجتماعی دانشگاه تهران. پایان­نامة کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
    15. نورشاهی، نسرین. عوامل موثر بر رشد حرفه‌ای اعضا هیات علمی و ارائه راهنکارهایی برای بهبود آن. (1393). فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 20(3)، صص120-95.
    16. نیستانی، محمدرضا؛ چوپانی، حیدر؛ غلام­زاده، حجت و زارع خلیلی، مجتبی (1391). «بررسی رابطة بین رهبری تحول­آفرین با توانمندسازی کارکنان کویرتایر بیرجند». فصلنامة مدیریت صنعتی، 7(20)، صص64-50.
    17. هویدا، رضا و مولوی، حسین (1387). «فرایند بهبود کیفیت آموزشی از نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه­های استان اصفهان: مقایسه­ای بر اساس مقیاس AQIP». مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 8(1)، صص132-141.
    18. یارمحمدیان، محمدحسین (1383). «کیفیت در آموزش عالی». دایره­المعارف آموزش عالی. بنیاد دایره­المعارف. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. 20صص-25.

    Alstete, J. W. (2000). Posttenure Faculty Development: Building a System for Faculty Improvement and Appreciation. ASHE-ERIC Higher Education Report, Volume 27, Number 4. Jossey-Bass Higher and Adult Education Series. Jossey-Bass, Inc.; Publishers, 350 Sansome Street, San Francisco, CA 94104-1342.

    Appelbaum, S. H.; Karasek, R.; Lapointe, F. & Quelch, K. (2015). Employee empowerment: factors affecting the consequent success or failure (Part II). Industrial and Commercial Training, 47(1), 23-30.

    Aufi, A. & Ali, M. (2014). Implications of the improvement of teaching quality for professional development (PD) of academics at the Colleges of Applied Sciences (CASs) in the Sultanate of Oman (Doctoral dissertation, University of Waikato).

    Bardes, C. L.; Hayes, J. G.; Falcone, D. J.; Hajjar, D. P. & Alonso, D. R. (1998). Measuring teaching: a relative value scale in teaching. Teaching and Learning in Medicine, 10(1), 40-43.

    Bates, T.; Swennen, A. & Jones, K. (2014). The professional development of teacher educators. Routledge.

    Biggs, J. B. (2011). Teaching for quality learning at university: What the student does. McGraw-Hill Education (UK).

    Biggs, J. & Tang, C. (2007). Teaching for Quality Learning at University, Society for Research into Higher Education and Open University Press. New edition.

    Boucher, B. A.; Chyka, P. J.; Fitzgerald Jr, W. L.; Hak, L. J.; Miller, D. D.; Parker, R. B.; ... & Gourley, D. R. (2006). A comprehensive approach to faculty development. American journal of pharmaceutical education, 70(2).

    Chen, C. Y. (2014). Teaching quality in higher education: An introductory review on a process-oriented teaching-quality model. Total Quality Management & Business Excellence, 25(1-2), 36-56.

    Chiang, C. F. & Hsieh, T. S. (2012). The impacts of perceived organizational support and psychological empowerment on job performance: The mediating effects of organizational citizenship behavior. International Journal of Hospitality Management, 31(1), 180-190.

    Cockrell, M. L. (2011). A Comparative Analysis Study of Professional Development Models Impacting Student Academic Achievement[k1] .

    Dust, S. B.; Resick, C. J. & Mawritz, M. B. (2014). Transformational leadership, psychological empowerment, and the moderating role of mechanistic–organic contexts. Journal of Organizational Behavior, 35(3), 413-433.

    Fraser-Abder, P. (Ed.). (2014). Professional Development in Science Teacher Education: Local Insight with Lessons for the Global Community. Routledge.

    Garneau, J. P. (1993). Faculty development in British Columbia Community Colleges (Doctoral dissertation, University of British Columbia).

    Greasley, Kay.; Bryman, Alan.; Naismith, Nicola & Soetanto, Robby (2008). Understanding empowerment from an employee perspective: What does it mean and do they want it? Team Performance Management. Vol. 14, No. 1/2, pp. 39-55

    Green, D. (2014). What is quality in higher education?.[k2] [k3] 

    Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development: Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

    Hanson, J. (2003). Encouraging Lecturers to Engage with New Technologies in Learning and Teaching in a Vocational University. Higher Education Management and Policy, 15(3), 135-149.

    Jackson, C. M. (2015). Professional Development: Designing Initiatives to Meet the Needs of Online Faculty[k4] .

    Kinuthia, W. (2005). Planning faculty development for successful implementation of web-based instruction. Campus-Wide Information Systems, 22(4), 189-200.

    Lee, M. & Koh, J. (2001). Is empowerment really a new concept? International Journal of Human Resource Management, Vol. 12.  No. 4, pp 684-695.

    Lewis, M. S. (1996). Supply and Demand of Teachers of Color. ERIC Digest.

    Li, C.; Wu, K.; Johnson, D. E. & Wu, M. (2012). Moral leadership and psychological empowerment in China. Journal of Managerial Psychology, 27(1), 90-108.

    Martens, E. & Prosser, M. (1998). What constitutes high quality teaching and learning and how to assure it. Quality Assurance in Education, 6(1), 28-36.

    Moreno, J. M. (2007). Do the initial and the continuous teachers’ professional development sufficiently prepare teachers to understand and cope with the complexities of today and tomorrow’s education?. Journal of Educational Change, 8(2), 169-173.

    Murray, H. G. (1991). Impact of Student Instructional Ratings on Quality of Teaching in Higher Education.

    Nicholls, G. (2014). Professional development in higher education: New dimensions and directions. Routledge.

    Ozer, E. J. & Schotland, M. (2011). Psychological empowerment among urban youth measure development and relationship to psychosocial functioning. Health Education & Behavior, 38(4), 348-356.

    Polikoff, M. S. & Porter, A. C. (2014). Instructional alignment as a measure of teaching quality. Educational Evaluation and Policy Analysis, 0162373714531851.

    Richter, D.; Kunter, M.; Klusmann, U.; Lüdtke, O. & Baumert, J. (2014). Professional development across the teaching career. In Teachers’ Professional Development (pp. 97-121). SensePublishers.

    Richter, D.; Kunter, M.; Klusmann, U.; Lüdtke, O. & Baumert, J. (2011). Professional development across the teaching career: Teachers’ uptake of formal and informal learning opportunities. Teaching and Teacher Education, 27(1), 116-126.

    Rindermann, H. & Schofield, N. (2001). Generalizability of multidimensional student ratings of university instruction across courses and teachers. Research in Higher Education, 42(4), 377-399.

    Shapira-Lishchinsky, O. & Tsemach, S. (2014). Psychological empowerment as a mediator between teachers’ perceptions of authentic leadership and their withdrawal and citizenship behaviors. Educational Administration Quarterly, 0013161X13513898.

    Smith, G. (2014). An innovative model of professional development to enhance the teaching and learning of primary science in Irish schools. Professional development in education, 40(3), 467-487.

    Steffy, B. E. (2000). Life cycle of the career teacher. Corwin Press.

    Vacharakiat, Marayart (2008). The Relationships of Empowerment, Job Satisfaction, and Organizational Commitment among Filipino and American Registered Nurses Working in the U.S.A. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy at George Mason University.

    Vidovich, L.; Fourie, M.; Alt, H.; Westhuizen, L. V. D. & Holtzhausen, S. (2000). Quality Teaching and Learning in Australian and South African Universities: comparing policies and practices. Compare, 30(2), 193-209.

    Webster, T. (2014). Professional Development 101. Collected Magazine, (13), 17-18.

    Yin, H.; Wang, W. & Han, J. (2015). Chinese undergraduates’ perceptions of teaching quality and the effects on approaches to studying and course satisfaction. Higher Education, 1-19.