طراحی الگوی شایستگی دانشجومعلمان تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان براساس نظریه داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

3 دانشیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکدة تربیت بدنی، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران

4 استادیار، گروه تربیت بدنی وعلوم ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شایستگی دانشجومعلمان تربیت­بدنی دانشگاه فرهنگیان ایران انجام گرفته است. پژوهش از لحاظ هدف بنیادی، با رویکرد کیفی و استراتژی نظریة داده‌بنیاد اجرا شد. جامعة پژوهش را صاحب­نظران شامل کارشناس مسئول تربیت­بدنی ادارات کل آموزش و پرورش، مدیران دبیرستان­ها، رؤسای آموزشی دانشگاه فرهنگیان کشور و مدرسان تربیت­بدنی دانشگاه فرهنگیان تشکیل دادند. براساس معیار اشباع نظری 24 نفر به روش هدفمند انتخاب شدند. داده­ها با مصاحبة نیمه‌ساختاریافته گردآوری شد. در نتیجه، 186 مفهوم اولیه و 35 مفهوم اصلی به دست آمد، که در قالب مدل پارادایمی شامل مقولة محوری و شرایط علی (هماهنگی، فرهنگ، توسعة حرفۀ معلمی، کسب تجربه، توسعة حرفة­ تربیت­بدنی)، عوامل زمینه­ای (آشنایی با فناوری اطلاعات، فراهم‌کردن تسهیلات، فراهم‌کردن امکانات، محیط، حمایت مسئولان، خصوصیات شخصیتی مربیان)، شرایط مداخله­گر (عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، هدف‌گذاری، زیرساخت، روان­شناختی و ساختار سازمانی)، راهبردها (تمرکزگرایی، تخصیص منابع، شایسته‌سالاری، فرهنگ­سازی، توانمندسازی، به‌کارگیری سیستم­های گزینشی کارا و اثربخش، برگزاری رویدادهای ورزشی، اصلاح فرایندهای درون‌سازمانی، برنامه­ریزی، آموزش کاربردی)، و پیامدها (کاهش ناهنجاری­ها، افزایش سلامت جسمانی و روانی، بهبود نگرش به ورزش، کشف استعداد، ایجاد انگیزه، گسترش ورزش، توسعه حرفه­ای) ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


آقاپور، شهلا، موحدمحمدی، سید حمید، و علیم بیگی، امیر (1393). نقش مهارت­های کلیدی در شکل‌گیری قابلیت اشتغال دانشجویان. پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 20(1)، 41-56.
بخشی­زاده، اشکان (1397). شاخص­های انتخاب اعضای هیئت علمی رشته تربیت­بدنی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
بدلی، زهرا، و امیرخانی، امیرحسین (1392). تعیین شایستگی­های کلیدی ارزیابان کانون ارزیابی. رفتار سازمانی، 1(4)، 81-61.
بنکداری، نسرین (1391). ویژگی­های استاد شایسته در آموزش عالی ایران و پیامدهای آن بر دانشجویان: معرفی یک الگو. پایان­نامة دکتری، رشتة روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا.
ثقفیان، زهرا، ایزدی، صمد، و عزیزی، مصطفی (1396). تعیین شایستگی‌ها و نیازهای آموزشی معلمان تربیت‌بدنی. سومین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزة علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران. خردادماه 1396، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
جاویدان، لیدا، علی‌اسماعیلی، عبدالله، و شجاعی، علی‌اصغر (1397). تدوین الگوی ویژگی‌ها و شایستگی‌های معلمی براساس اسناد بالادستی آموزش و پرورش. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12 (ویژه‌نامة بهار)، 1136-1127.
جباری، ثریا (۱۳۹۵). بررسی صلاحیت حرفه‌ای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان پردیس بنت‌الهدی صدر اردبیل، دومین همایش ملی تربیت معلم، اردیبهشت‌ماه 1395، اصفهان، دانشگاه فرهنگیان.
حاتمی، سعید، سبحانی، یزدان، و بیرامی ایگدر، جمال‌الدین (1394). تأثیر ساختار سازمانی بر توانمندسازی کارکنان اداره‌کل ورزش و جوانان استان لرستان. مدیریت ورزشی، 7 (4)، 546-533.
خروشی، پوران، نصر اصفهانی، احمدرضا، میرشاه جعفری، سید ابراهیم، و موسی‌پور، نعمت‌الله (1396). مدل مفهومی شایستگی‌های مورد انتظار از دانشجومعلمان در برنامة درسی دانشگاه فرهنگیان براساس دیدگاه صاحب‌نظران. مطالعات اندازه‌گیری و ارزیابی آموزشی، 7(18)، 199-169.
شعبانی ­بهار، غلامرضا (1390). اصول و مبانی تربیت­بدنی. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
صدری، عباس، زاهدی، انیسه، و شفیعی، فاطمه‌صغری (1396). حلقۀ مفقود نظام تربیت معلم برای تحقق شایستگی­های حرفه­ای دانشجو- معلمان. پژوهش در تربیت معلم، 1(1)، 99-75.
طاهری، مرتضی،عارفی، محبوبه، پرداخت‌چی، محمدحسن،  قهرمانی، محمد (1392). مدل ادراک و نگرش معلمان نسبت به توسعة حرفه‌ای در مراکز تربیت معلم: مطالعة ترکیبی.  مشاورة شغلی و سازمانی، پیاپی ۱۵، 56-26.
عیدی، اکبر، و دیانتی، محمد (1387). مراکز ارزیابی، روش نوین جانشین­پروری. تدبیر، 19 (195)، 26-31.
فتحی، معصومه (1398). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان و تعیین میزان دستیابی دانش­آموختگان دانشگاه فرهنگیان استان تهران به آن. رسالة دکتری، رشتة روان‌شناسی، گرایش روان­شناسی تربیتی، دانشکدة روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی (ره).
گرمارودی اسدالله، و شریف‌زاده، سید علی (1395). دانشگاه فرهنگیان قلة سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. تهران: انتشارات مدرسه.
محبی­فر، اکبر (1397). نقش شخصیت ورزشی، شایستگی اخلاقی و هوش هیجانی در پیش‌بینی همکاری در شرایط رقابتی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، رشتة تربیت­بدنی و علوم ورزشی، گرایش روان­­شناسی ورزشی، دانشکدة تربیت­بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبائی.
محمدی، منیژه، و میکائیلو، غلامحسین (1395). رسالت دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلمان شایسته. دومین همایش ملی تربیت معلم، اصفهان، دانشگاه فرهنگیان.
مظفری، سید امیراحمد، مشرف‌آبادی، بتول، و نادریان، مسعود (1381). تعیین مهارت­ها و شایستگی‌های مدیران سازمان تربیت­بدنی از دیدگاه خود و ارائة یک الگوی مدیریتی در این زمینه. علوم حرکتی و ورزش، 1(1)، 104-92.
مولوی، مهران، و محمدی عیبلو، کبری (1395). بررسی رابطة بین شایستگی مدیران با یادگیری سازمانی و توانمندسازی در کارکنان ادارات دولتی استان آذربایجان غرب. سومین سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت با محوریت توسعة پایدار. اسفندماه 1395، مؤسسه مهر اروند.
هنری، حبیب (1397). طراحی مدل صلاحیت‌ها و ویژگی‌های حرفه‌ای معلمین تربیت بدنی و ورزش. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(3)، 68-55.
Aspelin, J., & Jonsson, A. (2019). Relational competence in teacher education. Concept analysis and report from a pilot study. Teacher Development, 23(2), 264-283.
Buczynski, S., & Hansen, C. B. (2010). Impact of professional development on teacher practice: Uncovering connections. Teaching and Teacher Education, 26(3), 599-607.
Burnett, M., & Dutsch, J. V. (2006). Competency-based training and assessment center: Strategies, technology, process, and issues. Advances in Developing Human Resources, 8(2), 141-143.
Chansiri, W. (2010). Core competency of public university supporting-line administrators in Thailand, The Social Sciences, 4(1), 128-132.
Creswell, J. W. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. London: SAGE.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation.London: SAGE
Janani, J., & Gomathi, S. (2015). Formulating and Implementing competency modelling, profiling and mapping’’at private limited, ranipet, vellore. Mediterranean Social Sciences, 6(1), 23-31.
Kumari, A., & Padhi, S. K. (2014). A study of Teacher Effectiveness of secondary school teachers with reference to certain demographic variables.  Advanced Research, 2(12), 26-32.
Lacy, A. C., & Williams, S. M. (2018). Measurement and evaluation in physical education and exercise science. London:Routledge.
McGarr, O., & McDonagh, A. (2019). Digital competence in teacher education. Output 1 of the Erasmus+ funded Developing Student Teachers’ Digital Competence (DICTE) project. Avaiable at https://dicte.oslomet.no/.
Montero-Fleta, B. (2012). Looking beyond linguistic outcomes: active learning and professional competencies in higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1812-1819.
Petrova, E., Jansone, D., & Silkāne, V. (2014). The development and assessment of competencies in Vidzeme University of Applied Sciences. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 140, 241-245.
Richter, D., Kunter, M., Klusmann, U., Lüdtke, O., & Baumert, J. (2011). Professional development across the teaching career: Teachers’ uptake of formal and informal learning opportunities. Teaching and Teacher Education, 27(1), 116-126.
Spendlove, M. (2007). Competencies for effective leadership in higher education. Educational Management, 21(5), 407-417.
Stevens, G. W. (2013). A critical review of the science and practice of competency modeling. Human Resource Development Review, 12(1), 86-107.
Steyn, E., De Beer, A. S., & Steyn, D. (2005). Obtaining “better news” through better internal news management–A survey of first-line managerial competencies in South Africa. Ecquid Novi, 26(2), 212-227.
Strauss, A., & Corbin, J. M. (1997). Grounded theory in practice. 1th ed., London: SAGE.
Teijeiro, M., Rungo, P., & Freire, M. J. (2013). Graduate competencies and employability: The impact of matching firms’ needs and personal attainments. Economics of Education Review, 34, 286-295.
Trivellas, P., Akrivouli, Z., Tsifora, E., & Tsoutsa, P. (2014). The impact of knowledge sharing culture on job satisfaction in accounting firms;The mediating effect of general competencies. Procedia Economics and Finance, 19, 238-247.
Trivellas, P., Akrivouli, Z., Tsifora, E., & Tsoutsa, P. (2015). The impact of knowledge sharing culture on job satisfaction in accounting firms,The mediating effect of general competencies. Procedia Economics and Finance, 19, 238-247.
Wadongo, B., Kambona, O., & Odhuno, E. (2011). Emerging critical generic managerial competencies: A challenge to hospitality educators in Kenya. Economic and Management Studies, 2(1), 56-71.
Wesselink, R., Blok, V., Van Leur, S., Lans, T., & Dentoni, D. (2015). Individual competencies for managers engaged in corporate sustainable management practices.  Cleaner Production, 106, 497-506.
Winnick, J., & Porretta, D. (Eds.). (2016). Adapted physical education and sport, 6thed.. Human Kinetics.
Zendler, A., Seitz, C., & Klaudt, D. (2016). Process-based development of competence models to computer science education.  Educational Computing Research, 54(4), 563-592.