بررسی تأثیر رهبری کاریزماتیک بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی فرح‌بخشی در شغل در بین دبیران مدارس متوسطۀ دوم شهر کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 کارشناسی‌ارشد مدیریت اجرایی - استراتژیک، واحد علوم و تحقیقات کردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری کاریزماتیک بر­ اشتیاق شغلی با نقش میانجی فرح­بخشی در شغل بین دبیران شهر کرمانشاه انجام گرفت. پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعۀ آماری پژوهش حاضر را کلیۀ دبیران دورۀ متوسطۀ دوم در سال تحصیلی 1397 به تعداد 2845 نفر تشکیل داد. نمونۀ آماری 338 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه­گیری طبقه­ای با حجم متناسب انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ رهبری کاریزماتیک کانگر و کانگو (1994)، اشتیاق شغلی اسکافلی و همکاران (2002) و فرح‌بخشی در شغل مک‌­دوئل (2005) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها به روش مدل­سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رهبری کاریزماتیک به صورت مستقیم بر اشتیاق شغلی (585/0=β) و فرح‌بخشی در شغل (845/0=β) تأثیرگذار است. فرح­بخشی در شغل به صورت مستقیم بر اشتیاق شغلی (310/0=β) تأثیرگذار است. همچنین، تأثیر رهبری کاریزماتیک بر اشتیاق شغلی توسط متغیر میانجی، فرح­بخشی به‌طور غیر مستقیم (260/0=β) تأیید شد.

کلیدواژه‌ها


باقرپور، معصومه، و عبداله­زاده، حسن (1391). رابطۀ بین هوش معنوی و سبک رهبری مدیران مدارس متوسطۀ شهرستان گرگان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(2)، 98-87.
بختیاری ­فایندری، منصوره، بذرافشان ­مقدم، مجتبی، آهنچیان، محمدرضا، و کارشکی، حسین (1393). ارزیابی وضعیت نفوذ آرمانی در مجتمع­های آموزشی صالح­آباد رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(4)، 216- 197.
پورعباس، علی (1387). اثربخشی کارگاه­های خودکارآمدی حرفه­ای بر اشتیاق شغلی کارکنان بخش اداری دانشگاه اصفهان. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد مشاورة شغلی، دانشگاه اصفهان.
جاودانی، محمد(1381). رابطۀ رهبری تحول­آفرین و تعامل­گرا با تعهد سازمانی معلمان. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم و تربیت، 1(1)، 158-143.
حاجلو، نادر، صبحی ­قراملکی، ناصر، و عامل­ هوشمند، ربابه (1394). پیش­بینی‌کننده­های اشتیاق شغلی دبیران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6(2)، 76-61.
دادرس، نسرین، مرادی، فرزانه، کریمی، چنور، و کهنه­پوش، سیده نرمین (1395). تبیین رابطۀ بین اشتیاق به کار معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دورۀ اول متوسطه. کنفرانس ملی دانش و فناوری روان‌شناسی، علوم­ تربیتی و جامع روا‌نشناسی ایران، 8- 1.
رابینز، استیفن (1390). رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه­ها و کاربردها. ترجمۀ علی پارساییان و سید محمد اعرابی.تهران، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگ.
راهنما، سیده نرگس (1395). فرح­بخشی در کار، ماهیت و چیستی آن. پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، 9-1.
رحیم­نیا، فربیرز، و رهنما، سیده نرگس (1396). نقش میانجی مسرت کارکنان در رابطۀ میان فرح‌بخشی در کار و رفتار شهروندی سازمانی، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 26(84)، 32-1.
شیخ­الاسلامی­ کندلوس، نادر، و اسکندری، مرضیه (1394). تأثیر کاریزمای رهبر بر تعهد پیروان به تغییر. اولین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، مدیریت و حسابداری، 8-1.
عابدی جعفری، حسن (1378). رهبریکاریزماتیک.چاپ اول، جلد اول، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
قدم­پور، عزت­اله، منصوری، لیلا، و بکدلی­نصرآباد، حدیث (1396). نقش ابعاد حمایت اجتماعی در پیش­بینی ابعاد اشتیاق شغلی معلمان زن مدارس استثنایی دورۀ ابتدایی شهر اهواز. زن و فرهنگ، 9(33)، 75-63.
کابلی، محمدزمان (1379). رابطۀ بین فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی معلم تربیت بدنی در ایران. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران. 
مرادی مقدم، مجید، جعفری، سکینه، و نبوی، سیده مریم (1397). روابط ساختاری سبک رهبری اصیل با اشتیاق شغلی و رفتار سازمانی مثبت معلمان. نوآوری­های مدیریت آموزشی، 13(2)، 79-61.
مظفری­پور، روح­اله (1395). تبیین ویژگی­های معلم کاریزماتیک به عنوان الگویی از معلم اثربخش. نوآوری­های آموزشی، 58(15)، 150- 136.
ملکی ­فراهانی، بهاره، و جعفری، پریوش (1393). نقش رهبری معنوی و سرمایۀ روان‌شناختی در اشتیاق شغلی معلمان مدارس متوسطۀ دخترانۀ اول و دوم تهران. نوآوری­های مدیریت آموزشی، 1(37)، 137-121.
نیکنامی، مصطفی، تقی­پور ­ظهیر، علی، دلاور، علی، و غفاری­مجلج، محمد (1389). طراحی و ارزیابی مدل علّی خلاقیت و نوآوری مدیران آموزشی شهر تهران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(3)، 28-1.
وزیرپناه، زهره (1391). بررسی رابطۀ میزان اشتیاق شغلی و ابعاد نگرش­های کاری کارکنان در دستگاه­های اجرایی شهرستان کاشمر. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان.
Abramis, D. J. (1990). Play in work. American Behavioral Scientist, 33(3), 353-373.
Ansar,S., Aziz, H., Majeed, A., & Rassol, U. (2016). Impact of Charismatic Leadership Style on Organizational effectiveness. Scientific & Engineering Research, 7(11), 673- 677.
Avolio, B. J., Bass, B. M., & Jung, D. I. (1999). Re-examining the components of transformational. and transactional leadership using the Multifactor Leadership Questionnaire. Occupational and Organizational Psychology, 72, 441–462.
Bakker, A. B., & Bal, M. P. (2010). Weekly work engagement and performance: A study among starting teachers. Occupational and Organizational Psychology, 83(1), 189-206.
Bakker, A. B., & Leiter, M. P. (2010). Work engagement: A handbook of essential theory and research. New York: Psychology Press.
Bakker, A. B., Demerouti, E., & Euwema, M. C. (2005). Job resources buffer the impact of job demands on burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 170-180.
Bass, B., Steidlmeier, P. (1999). Ethics, character & authentic transformational leadership behavior. Leadership Quarterly, 10(2), 181-217.
Becker, F. W., & Tews, M. J. (2016), Fun activities at work: Do they matter to hospitality employees? Human Resources in Hospitality & Tourism, 15(3), 279-296.
Berson, Y., & Avolio, B. (2004). Transformational leadership & the dissemination of Organizational goals: A case study of a telecommunication firm. The Leadership Quarterly, 15,625-646.
Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1994). Charismatic leadership in organizations: Perceived behavioral attributes and their measurement. Organizational Behavior, 15, 439−452.
Conger, J., & Kanungo, R., & Menon (2000). Charismatic leadership and follower effects. Organizational Behavior. 21(7), 747-767.
Fazil Jamaludin., M., Majeed Ahmad. A., Mohammad, A., & Mohammed, Shobri, N.D.(2016). A study on the relationship between fun at work and work engagement. Faculty of Business Management, 15-27.
Fluegge, E. R. (2008). Who put the fun in functional? Fun at work and its effects on jobperformance.University of Florida. ProQuest Dissertations and Theses.
Fluegge, W. (2014). Play hard, work hard. Management Research Review, 37, 682-705.
Ford, R. C., McLaughlin, F. S., & Newstrom, J. W. (2003). Effects of Workplace Fun on Employee Behaviors: Questions and answers about fun at work. Human Resource Planning, 26(4), 18-33.
Ford. R. C., McLaughlin, F. S., & Newstrom, J. W. (2004). Making workplace fun more functional. Industrial and Commercial Training, 36(2), 117–120.
Grant, A. M. (2007). Relational job design and the motivation to make a prosocial difference. Academy of Management Review, 32(2), 393-417.
Grenny, j. (2009). influence change. leadership excellence, 26, (5), 13.
Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
Karl, K. A., Peluchette, J. V., & Harland, L. (2005). Attitudes toward workplace fun: A three sector comparison. Leadership and Organizational Studies, 12(1), 1-17.
Kearney, S. (2015). Reconceptualizing beginning teacher induction as organizational socialization: A situated learning model. Cogent Education, 2(1), 1-11.
Klassen, R. M., Aldhafri, S., Mansfield, C. F., Purwanto, E., Siu, A. F., Wong, M. W., & Woods-McConney, A. (2012). Teachers’ engagement at work: An international validation study. The Journal of Experimental Education, 80(4), 317-337.
Laub, J. (2003). From paternalism to the servant organization: Expanding the Organizational Leadership Assessment (OLA) model. Proceedings of the Servant Leadership Research Roundtable.
Mcclenahen, J. S. (1992). On the Jjob: lean and mean. Industry week, 241, 30-34.
McDowell, T. (2004). Fun at work: scale development, confirmatory factor analysis, and links toorganizational outcomes. Doctoral Alliant International University, San Diego.
Miller, A. M. (2005). Fun in the workplace: Toward an environmentbehavior, framework relating office design, employee creativity, and job satisfaction. Doctoral Dissertation, University of Florida.
Moore, B. (1999). Attributional charistmatic leadership and organizational citizenship behaviors: A correlational study. Senior Research Projects,1-30.
Ponsombut, S., Kanokorn, S., & Sujanya, S. (2014). Factors affecting charismatic leadership of primary schools principals. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 112, 962-967.
Priyadarshini, M. K., Kumar, P., Jayshree, V., & Mohan, M. S. (2018). Effects of workplace fun on employee behaviors. Pure and Applied Mathematics, 119 (17), 2263-2276.
Rey, L., Extremera, N., & Pena, Y. M. (2012). Burnout and work engagement in teachers: Are sex and Level taught important?. Ansiedad y Estrés, 18(2-3), 119-129.
Romero, E. J., & Pescosolido, A. (2008). Humor and group effectiveness. Human Relations, 61(3), 395–418.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2006). The Measurement of Work Engagement with a Short Questionnaire A cross-national study. Educational and Psychology Measurement, 66, 71- 701.
Schaufeli, W. B., & Salanova, M. (2007). Work engagement: an emerging psychological concept and its implications for organizations. In S. W. Gilliland, D. D. Steiner, & D. P. Skarlicki (Eds.), Research in Social Issues in Management, Managing Social and Ethical Issues in Organizations, 5. 135-177. Greenwich, CT: Information Age Publishers.
Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Happiness studies, 3(1), 71-92.
Sparks, G. A. (2014). Charismatic leadership: Findings of an exploratory investigation of the techniques of influence. Behavioral Studies in Business, 7, 1-11.
Strickland, O. J. (2010). The relationship between charismatic leadership, work engagement, and organizational citizenship behaviors. Psychology, 144(3), 313–326.
Taormina, R. J. (2009). Organizational socialization: The missing link between employee needs and organizational culture. Journal of Managerial Psychology, 24(7), 650–676.