تحلیل محتوای کتاب شیمی پایه یازدهم براساس روش ویلیام رومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 استادیار، گروه شیمی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 دکتری برنامه‌ریزی درسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان، گروه برنامه‌ریزی درسی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل کتاب شیمی 2 پایة یازدهم چاپ 1396 از لحاظ فعال یا غیر فعال بودن محتوا است. بدین منظور روش تحقیق تحلیل محتوا به سبک ویلیام رومی به‌کار گرفته شد. همچنین، برای رسیدن به نتایج دقیق و قابل اعتماد، کل محتوای کتاب بررسی شد. ابزار این تحقیق سیاهه تحلیل براساس ویلیام رومی است که پس از تهیه وانجام‌دادن یک نمونه توسط پژوهشگر، روایی آن توسط دو استاد علوم تربیتی بررسی و تأیید شد. محتوای کل کتاب شامل متن، تصاویر و پرسش­ها در مقوله­های معین کدگذاری شد و براساس سیاهة تحلیل بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب درگیری متن کتاب در فصل­های اول، دوم، سوم و کل کتاب، به ترتیب، 31/0، 225/0، 204/0 و 254/0 است که نشان می­دهد «متن تمام فصول و کل کتاب» به روش غیر فعال طراحی شده است. ضریب درگیری تصاویر فصل­های اول، دوم، سوم و کل کتاب به ترتیب 75/0، 292/1، 587/0و 864/0 به دست آمد که نشان می­دهد «تصاویر تمام فصول وکل کتاب» به روش فعال طراحی شده است. ضریب درگیری پرسش­های فصل­های اول، دوم، سوم و کل کتاب به ترتیب 8 ، 8 ،909/2 و 846/5 به دست آمد که نشان می­دهد «پرسش­های تمام فصول و کل کتاب» بیش از توان دانش­آموز، است، پس به روش غیر فعال طراحی شده است.

کلیدواژه‌ها


پورزمان، سیده الهام. سمیعی، دوست‌محمد و حذرخانی، حسن (1396). تحلیل محتوای مبحث کیهان الفبای زادگاه هستی کتاب شیمی دهم (جدید التألیف) بر اساس تکنیک ویلیام رومی، شانون و نظرات دبیران شیمی شهرستان اسلامشهر. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان. پردیس نسیبة تهران، مرکز آموزش عالی شهید شرافت تهران.
حسن‌مرادی، نرگس (1396). تحلیل محتوای کتاب درسی. چاپ پنجم، تهران: آییژ.
سلمانی، زهرا، سمیعی‌دوست، محمد، و سلیمیان، شیرین (1396). تحلیل محتوای مفاهیم مربوط به گازها در کتاب درسی شیمی دهم سال 1395 از دیدگاه ویلیام رومی و شانون و برسی نظرات دبیران شیمی ناحیة سه کرج. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه فرهنگیان، پردیس نسیبة تهران، مرکز آموزش عالی شهید شرافت تهران.
شاهی، زهرا (1389). تحلیل محتوای کتاب شیمی 1 و 2 پیش‌دانشگاهی سال تحصیلی 89-88 براساس برنامه­ریزی درسی فرایندی. پایان­نامة کارشناسی ارشد. دانشکدة علوم انسانی. مرکز پیام نور تهران. دانشگاه پیام نور.
شریفی، حمیدرضا، و عابدی، احمد (1382). تحلیل محتوای کتاب­های دورة ابتدایی بر حسب انگیزة پیشرفت.  نوآوری‌های آموزشی، 2(3)، 54-29.
شعبانی، حسن (1393). مهارت‌های آموزش و پرورش. تهران: انتشارات سمت.
عبدالکریمی، طیبه، محجوب، علیرضا، و سمیعی‌دوست، محمد (1396). تحلیل محتوای فصل سوم کتاب شیمی 1 چاپ 1395 از دیدگاه شانون و ویلیام رومی و نظرات دبیران شیمی منطقة 16 تهران. پایان­نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه فرهنگیان، پردیس نسیبة تهران، مرکز آموزش عالی شهید شرافت تهران.
کوهی فائق، امراله، و شاه‌محمدی اردبیلی، معصومه (1391). تحلیل محتوای کتاب شیمی 2 و آزمایشگاه با استفاده از روش ویلیام رومی. هشتمین سمینار آموزش شیمی ایران، 6 و 7 شهریور139۱، دانشکدة شیمی دانشگاه سمنان.
گال، مردیت، بورگ، والتر، و جویس، گال (1386). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. ترجمة احمدرضا نصر و همکاران، جلد اول، چاپ سوم، تهران: سمت و دانشگاه شهید بهشتی.
معافی، حسین، ناطقی، فائزه، فقیهی، علیرضا، و سیفی، محمد (1397). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی شیمی دورة متوسطة دوم براساس مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی: روش آنتروپی شانون. فناری آموزش، 14(1)، 61-49.
منطقی، مرتضی (1388). تحلیل محتوای کتاب­های دینی سوم راهنمایی و دبیرستان از منظر پاسخ به نیازهای عاطفی-روانی و اجتماعی دانش­آموزان. نوآوری­های آموزشی، 8(29)، 74 -52.
میرزایی، عبدالرسول، و مهنانی، احسان (۱۳۹۱). تحلیل محتوای کتاب درسی شیمی سال دوم دبیرستان در مفاهیم ترکیبات یونی و کووالانسی با استفاده از روش ویلیام رومی. هشتمین سمینار آموزش شیمی ایران،  6و7 شهریور 139۱، دانشکدة شیمی دانشگاه سمنان.
نیک‌نفس، سعید، و علی‌آبادی، خدیجه (1390). نقش تحلیل محتوا در فرایند آموزش و تدوین کتاب­های درسی. مجلة جهانی رسانه، 8(3)، 54-16.
Eman Rasmi, A., & Mohammad Mustafa, A. A. (2015). Content analysis of Jordanian Elementary Textbooks during 1970-2013 as case study. International Education Studies, 8(3), 159-166.
Juan, W. U. (2010). A content analysis of the cultural content in the EFL textbooks une analyse de contenu du contenu culturel dans les manuels en Anglais. Canadian social science, 2010 Elementery text book during 1970-2013 as casestudy. International  Education Studies, 3(8), 159-166.
Kezer, F., & Serkan, A. (2010).  Content analysis of the principles books in the field of measurement and evaluation published in Turkey and in the world.  Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1400–1406.
Lehning, A., & Catherin, M. (2007). Theories of poverty: findings from text books on human behavier and the social environment. Human Behavior in the Social Environment,  16(1-2), 5-19.
Liu, Y., & Khine, S. M. (2016). Content analysis of the diagrammatic represenations of primary science textbooks. Eursia. Mathematics, Science & Technology Education, 12(8), 1937-1951.
Ornestein, A. C., & Hankins, F. (2003). Curriculum: Foundations, principles and issues. 2 ed., Boston: Allyn And Bacon
Owen, J. L., Dudley, J. E. (2007). A content analysis of the treatment of informative and reinforcing feedback in contemporary communication theory text book. American Communication Journal, American Allrights Reserved issN: 1532-5865.
Sunday, S. (2014). Mathematics text book analysis; A study on Recommended mathematics text books in school use in south western states of Nigeria. European Scientific Journal, 1, 140-151.