آسیب‌شناسی کیفی آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

از آنجا که زبان انگلیسی، زبان علم است و ناآشنایی با آن به مشکلاتی در این دهکدة جهانی منجر خواهد شد، فراگیری این زبان یک ضرورت به حساب می­آید. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان موفقیت یا عدم موفقیت آموزش­ و ­پرورش ایران در آموزش زبان انگلیسی به دانش­آموزان مقاطع متوسطة اول و دوم، بر مبنای روش حداکثر اختلاف، ضمن دعوت از 174 دبیر زبان انگلیسی در دو مصاحبة نیمه­ساختاریافته، کتب درسی این مقاطع را تحلیل کرده است. برای تحلیل داده­ها از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. نتایج نشان داد عواملی مانند ایرانیزه‌کردن افراطی مطالب کتب درسی، ناظرنبودن کامل ارزشیابی پایانی بر اهداف آموزشی، تأخیر در شروع آموزش، بی‌توجهی به پدیدة دوزبانگی، مجرب‌نبودن برخی معلمان، کمبود تناسب بین زمان آموزش و حجم کتب زبان انگلیسی، عدم برخورداری دوره­های آموزشی ضمن خدمت معلمان از کیفیت و کمیت لازم، علل اصلی ناکارآمدی مدارس در آموزش زبان انگلیسی قلمداد می‌شوند. نتایج این پژوهش برای دبیران زبان انگلیسی و به ویژه برای برنامه‌ریزان و کارگزارن درس زبان انگلیسی بسیار مفید است.

کلیدواژه‌ها


احمدی صفا، محمد، و فراهانی، مجتبی (1394). ﭘﺮورش ﺗﻮاﻧﺶ ﺑﻴﻨﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻛﺘﺎب ﭘﺮاﺳﭙﻜﺖ ﻳﻚ ﺑﺮاﺳﺎس دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻌﻠﻤﺎن زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ به ﻣﻨﺰﻟﺔ زبان ﺧﺎرﺟﻲ. پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامة علوم انسانی، 15(13)، 21-1.
 احمدیان، احمد (1394). علل افت و رکود آموزش زبان انگلیسی در سامانة آموزشی کشور. بازیابی‌شده در 1/3/1398، از http://haje.ir/newsdetails.aspx?itemid=190
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (۱۳۹۰). اصول روش تحقیق کیفی: نظر به مبنایی، رویه­ها و شیوه­ها. ترجمه بیوک محمدی. تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
آذرشب، محمدعلی، و همایونی، سعدالله (1394). واکاوی فرهنگ و نقش آن در سیاست‌گذاری‌های برنامه‌ریزی‌های آموزش زبان. نشریة علم زبان، 3(5)، 115-89.
برنامة درسی ملی (1391). شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی: برنامة درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. ایران: تهران.
بکان، سمیرا، علیپور، وحیده، و مرادی، رحیم (1395). آسیب‌شناسی و واکاوی کیفی یادگیری زبان انگلیسی در برنامة درسی آموزش متوسطه براساس مدل وین شتین و فانتی نی. روان‌شناسی تربیتی، 12(42)، 151-127.
جعفرخانی، فاطمه، زارعی زوارکی، اسماعیل، و دلاور، علی (1394). ایجاد برنامة آموزشی زبان در دورة اول ابتدایی: بایدها و نبایدها. روان شناسی تربیتی، 11(37)، 50-33.
حسینی، منیرالسادات (1395). امپریالیسم زبانی یا زبان امپریالیسم: ضرورت مواجهه با هژمونی زبان انگلیسی در کشورهای اسلام. پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 6(3)، 75-43.
 حقانی، نادر (1390). آموزش زبان در بستر مجازی. تهران: مؤسسة انتشارات امیرکبیر.

دانایی فرد، حسن، الوانی، مهدی و آذر، عادل (1398). ر وش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: اشراقی، صفار.

 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390). شورای عالی آموزش وپرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی. ایران: تهران.
 سودمند افشار، حسن، رنجبر، ناطر، یوسفی، مسلم، و افشار، نصرالله (1397). ارزیابی و نقد کتاب‌های درسی پراسپکت و ویژن 1 از منظر توانش ارتباطی بینا فرهنگی و فرافرهنگی. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 8(21)، 129-107.
عادل، محمدرضا، و طالبیان، فاطمه (1394). تجزیه و تحلیل فرهنگی تصاویر کتاب زبان انگلیسی پایة هفتم از منظر دانش‌آموزان فاری، ترک و کرد. پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامة علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 15(3)، 158-133.
عبدالهی، ناهید، و متقیان، محمد (1395). بررسی تحلیلی کتاب جدیدالتألیف زبان انگلیسی پایة دهم دبیرستان (vision 1). دومین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، صص 1-10.
غلامی، فاطمه، عارفی، محبوبه، فتحی واجارگاه، کوروش، و ابوالقاسمی، محمود (1396). چالش‌های آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران از دیدگاه مدیران آموزشی و دبیران زبان انگلیسی.رهیافتینودرمدیریتآموزشی، 8(2)، 194-161.
محمودی، محمدهادی، و مرادی، محمد(1394). نقد و ارزشیابی کیفی کتاب زبان انگلیسی پایة اول دورة اول متوسطة (هفتم) با تاکید بر روش‌شناسی آموزش زبان خارجی. پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامة علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 15(13)، 196-179.
مقصودی، مجتبی، و خدامرادی، ابوالفضل (1396). مقایسة برنامة درسی جدید و قدیم رشتة دبیری زبان انگلیسی دانشگاه فرهنگیان در میزان افزایش صلاحیت حرفه‌ای دانش‌آموختگان. طرح پژوهشی درون‌دانشگاهی، دانشگاه فرهنگیان.
Abello-Contesse, C. (2006). Age in L2 acquisition and teaching. Bern, Switzerland: Peter Lang.
Alderson, J. C., & Wall, D. (1993). Does washback exist? Applied Linguistics, 14(2), 115-129.
Bachman, L., & Palmer, A. (2010). Language assessment in practice. Oxford: Oxford University Press.
Brown, H. D. (2001). Teaching by principles: An interactive approach to language pedagogy (2nd ed.). White Plains: Addison-Wesley Longman.
Brown, H. D. (2007). Principles of language learning and teaching, (5th ed.). NY: Pearson Education, Inc.
Byram, M., Golubeva, I., Han, H., & Wagner, M. (2017). From principles to practice in education for intercultural citizenship. Bristol: Multilingual Matters.
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2014). Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Thousand Oaks: Sage.
Davies, W.; Tsuido, K. & Otani, M. (2011). The challenges of teaching English language classes in Japanese primary schools. Retrived from: http://ir.lib.hiroshima-u.ac.jp.00031116, 22 April, 2019.
Fishman, J. A. (2001). Why is it hard to save a threatened language? Clevedon: Multilingual Matters.
Ghorbani, M. R. (2008). The washback effect of the university entrance examination on Iranian English teachers’ curricular planning and instruction. The Iranian EFL Journal, 2(3), 60-87.
 http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/source/Johns toneEN, 18 March, 2019.
Hu, G. & Mckay. L.S. (2012). Recent important developments in secondary English-language teaching in the people’s republic of China. Language, Culture and Curriculum, 15(1), 17-29.
Hyland, K. (2006). English for academic purposes: An advanced resource book. London: London University Press.
Johnstone, R. (2002). Addressing the age factor: some implications for language policy. Retrieved from Council of Europe: Retrieved:
Kalantari, R., Gholami, J. (2013). Knowing and prioritizing factors related to ELT at schools. Nouavarihaye Amoozeshi, 46(3), 99-124.
Lenneberg, E. (1967). Biological foundations of language. New York: Wiley.
Maghsoudi, M. (2010). Bilingualism: advantage or disadvantage?. Germany: Lambert Academic Publication.
Mays, N. and pope, G. (2002); Assessing quality in qualitative research. British Medical Journal, 2 (1), 50-58.
Moradimoghadam, M., & Farahman, F. (2013). Investigation and pathology of teaching method in teaching a foreign language from teachers' perspective. Pazhoheshhaye Zabanshenakhti dar Zabanhaye Khareji, 2(2), 149-170.
Phillipson, R. (1992). Linguistic imperialism. Oxford: Oxford University Press.
Phillipson, R. (2014). Reflections by Robert Phillipson on English in Post-revolutionary Iran: from Indiginazation to Internationalization. Society, Language and Culture, 2(1), 131-137.
Sapir, E. and Whorf, B. (1958). Culture, language and personality. Berkeley, CA: University of California Press.
Scovel, T. (2000). Critical perspectives on the official English movement. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
 Shamsheeri, M. and Maghsoudi, M. (2009). The effect of bilingualism on additional language learning. (Unpublished master's thesis). Azad University, Arak, Iran.
Sharifian, F. (2010). Cultural conceptualizations in intercultural communication: a study of Aboriginal and non-Aboriginal Australians. Journal of Pragmatics, 42(6), 3367-3376.
Sharifian, F. (2013). Globalisation and developing meta-cultural competence in learning English as an International Language. Multilingual Education, 3(7), 1-11.
Widdowson, H. (2017). The cultural and creative use of English as a Lingua Franca. Lingue e Linguaggi, 21(9), 275-281.
Xu, Z. (2018). Exploring English as an international language curriculum, materials and pedagogical strategies. RELC Journal, 6(3), 145-161.