تأثیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر مؤلفه‌های سبک زندگی دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطة اول و دوم یاسوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 کارشناس مددکاری اجتماعی، دانشگاه علمی – کاربردی، یاسوج، ایران

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی بر مؤلفه ­های سبک زندگی دانش‌آموزان متوسطة اول و دوم شهر یاسوج بود. روش این پژوهش پیمایشی بود و 372 نفر از دانش­آموزان به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه ­گیری خوشه ­ای چندمرحله ­ای انتخاب شدند و در نهایت، ابزار گردآوری داده­ها (پرسشنامه) بین آن‌ها توزیع شد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ ها از نرم‌افزارهای Spss21  و Amos23 استفاده شد. یافته ­های تحقیق نشان داد بین میزان استفاده دانش ­آموزان از شبکه ­های اجتماعی مجازی و تمامی مؤلفه­ های سبک زندگی رابطة معناداری مثبت و مستقیمی وجود دارد (01/0­>P ). با توجه به ضرایب تعیین، میزان استفاده از شبکه ­های اجتماعی مجازی، مؤلفه‌های پیشگیری از بیماری­ها و سلامت جسمانی را بیشتر از دیگر مؤلفه­ ها و مؤلفة اجتناب از داروها و مواد مخدر را کمتر از دیگر مؤلفه ­ها پیش ­بینی کرده است. همچنین، نتایج نشان داد میزان استفاده از شبکه­ های اجتماعی مجازی در بین دانش ­آموزان دختر و متوسطة دوم بیشتر از دانش ­آموزان پسر و متوسطة اول است و در تمامی مؤلفه ­های سبک زندگی، میانگین دانش ­آموزان دختر و متوسطة دوم بیشتر از دانش ­آموزان پسر و متوسطة اول است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، قربانعلی، و بهنوئی گدنه، عباس (1394). درآمدی بر جامعه­شناسی سبک زندگی جوانان. تهران: نشر لویه.
اکبری، تقی، هاشمی، جواد، کاظمی، سلیم، جاویدپور، مرتضی، و متولی کسمایی، مریم (1399). تبیین تأثیر شبکه­های اجتماعی مجازی بر سبک زندگی جوانان شهر اردبیل. پژوهش­های ارتباطی، 27 (3 پیاپی 103)، 81-59.
بشیر، حسین، و افراسیابی، محمدصادق (1391). شبکه­های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعة موردی بزرگترین جامعة مجازی ایرانیان. تحقیقات فرهنگی، 5(1)، 62-31.
پوراکبران، الهه (1394). بررسی میزان استفاده از وسایل ارتباطی نوپدید (اینترنت، ماهواره و تلفن همراه) در بین جوانان و ارتباط آن با اضطراب، استرس و افسردگس. اصول بهداشت روانی، 17(5)، 259-254.
حرمی، احمد (1394). فضای مجازی به روایت آمار. روزنامة خراسان، ویژه‌نامة نوروزی، فروردین، 1394، 34 .
ذکائی، محمدسعید (1386)، جامعه­شناسی جوانان ایران. تهران: نشر آگه.
ربانی، رسول، و شیری، حامد (1388). اوقات فراغت جوانان در تهران: بررسی جامعه­شناختی الگوهای گذران اوقات جوانان در تهران. تحقیقات فرهنگی، 2(8)، 242-209.
رضاییان، عالیه، و ادریسی، افسانه (1397). تأثیر شبکه­های اجتماعی بر سبک زندگی نسل چهارمی­ها (دهة هشتادی­ها)، مطالعات میان‌فرهنگی، 13(34)، 36-8.
شارع‌پور، محمود، و حسینی‌راد، علی (1387). بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و مشارکت ورزشی. حرکت، 1(37)، 153-131.
شکاری نیمن، شیدا، و حاجیانی، ابراهیم (1393). بررسی تأثیر شبکه­های اجتماعی مجازی (فیس بوک) بر سبک زندگی جوانان. مدیریت فرهنگی، 8 (26): 79-63.
صدقی جلال، آزاده، فتحی، سروش، و صدقی جلال، هما (1394). تأثیر شبکه­های اجتماعی مجازی بر سبک زندگی زوجین. اولین همایش ملی روان­شناسی و خانواده، اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
عاملی، رضا، و حسنی، حسین (1391) دوفضایی‌شدن آسیب­ها و ناهنجاری­های فضایی مجازی: مطالعة تطبیقی سیاست‌گذاری­های بین­المللی. تحقیقات فرهنگی،5(1)، 30-1.
عبداالله­نژاد فراهانی، احمدرضا (1393). تبیین جامعه­شناختی تأثیر شبکه­های اجتماعی مجازی بر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علمی کاربردی شهر تهران). پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران ‌مرکز.
فرقانی، محمدمهدی، و مهاجری، ربابه (1396). رابطة بین استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان تهران. مطالعات رسانه­های نوین، 4(13)، 292 – 259.
فعالی، محمدتقی (1397)، مبانی سبک زندگی اسلامی. تهران: مؤسسة فرهنگی هنری دین و معنویت آل یاسین.
کاستلز، مانوئل (1390). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ظهور جامعة شبکه­ای). ترجمة احمد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: انتشارات طرح نو.
کفاشی، مجید، و پیرجلیلی، زهرا (1395). گذران اوقات فراغت زنان در فضای مجازی (شهر تهران سال 1394). زن و جامعه، 7 (ویژه­نامه)، 124-105.
گیدنز، آنتونی (1379). جامعه­شناسی. ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
لعلی، محسن، عابدی، احمد، و کجباف، محمدباقر (1388). ساخت و اعتباریابی پرسشنامة سبک زندگی. پژوهش­های روان­شناختی، 15(1)، 80-64.
نیرومند، لیلا، و ذهابی، شایسته (1393). بررسی عوامل مؤثر بر میزان حضور زنان در شبکه­های اجتماعی مجازی (مورد مطالعه: زنان ساکن شهر تهران). مطالعات رسانه­ای، 9(26)، 126-119.
یوسف‌نژاد، مسعود (1394). ایران در جایگاه ۱۴۷ از ۲۰۰ کشور دنیا از نظر سرعت اینترنت، مشرق، ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۴، بازبینی‌شده در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۴. https://www.zoomit.ir/2015/5/6/20269/iran-internet-position/
Asad, S., Mamun, A. A., & Clement, C. K. (2012). The effect of social networking sites to the lifestyles of teachers and students in higher educational institutions. Basic and Applied Sciences, 1(4), 498-510.
Centola, D. (2013). Social media and the science of health behavior. avalable at: Http://Circ.Ahajournals.Org.
Chukwuere, J. E., & Chukwuere P. Ch. (2017). The impact of social media on social lifestyle: A case study of university female students. Gender & Behaviour, Psychological Studies/Services, Ile-Ife, Nigeria, at: https://www.researchgate.net/publication/323014365.
Cotton, Sh. R., & Gupta, S. S. (2004). Characteristics of online and offline health information seekers and factors that discriminate between them. Social Science & Medicine, 59, 1795- 1806.
Dickinson, J. E. (2017). Tourism communities and social ties: The role of online and offline tourist social networks in building social capital and sustainable practice. Sustainable Tourism, 25(2), 1-18.
Hampton, K. N., Goulet, L. S.., Rainie, L., & Purcell, P. K. (2011). Social networking sites and our lives. Pew Research Center’s Internet & American Life Project. Avalable at: http://www.pewinternet.org/files/old-media/Files/pdf.
Hayami, N. (2004). Ritualized body: Goffmans theory derived from durkhheim and Bateson, CDAMS Discussion Paper, 04/ 16 E, September.
Kulandairaj, J. (2014). Impact of social media on the lifestyle of youth. International Journal of Technical Research and Applications, 2(8), 22-28.
Lemire, M., Sicotte, C., & Pare, G. (2008). Internet use and the logics of personal empowerment in health. Health Policy, 88, 130-140.
Masters, Ken (2008). Access to and use of the internet by South African general practitioners. International Journal of Medical Informatics, 77, 778- 786.
Rajeswari, S. (2017). Impact of social media on lifestyle and learning behaviour among adolescents. Pondicherry Journal of Nursing, 11(2), 10-12.
Saini, N., Sangwan, G., Verma, M., Kohli, A., Kaur, M., & Lakshmi, P. V. M. (2020). Effect of social networking sites on the quality of life of college students: a cross-sectional study from a city in North India. Hindawi the Scientific World Journal, https://doi.org/10.1155/2020/8576023.
Sillence, E., Briggs, P., Harris, P. R., & Fishwick, L. (2007). How do patients evaluate and make use of online health information? Social Sciences & Medicine, 64, 1853- 1862.
Wang, L., Luo, J., Gao, W., & Kong, J. (2012). The effect of Internet use on adolescents’ lifestyles: A national survey. Computers in Human Behavior, 28, 2013–2007.