بررسی تأثیر پدیدۀ تنوع فرهنگی بر فرایند آموزش: یک مطالعۀ پدیدارشناسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه خوارزمی، آموزگار ابتدائی منطقة 18، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی توسعة آموزش عالی، دانشگاه مازندران، کارشناس مسئول دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

4 استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پدیدة تنوع فرهنگی بر فرایند آموزش در مدارس دوم متوسطة علوم انسانی قزوین پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و با رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام شده است. گروه هدف پژوهش حاضر، معلمان مقطع متوسطة علوم انسانی شهر قزوین بود. با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند و گلوله‌برفی 16 نفر از معلمان علوم انسانی شهر قزوین به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع ­آوری داده­ ها نیز ­از مصاحبة نیمه‌ساختاریافته استفاده شد و تحلیل داده­ها به روش تحلیل مضمون هفت‌مرحله‌ای کلایزی انجام شد. پس از تحلیل مصاحبه ­ها 13 مضمون فرعی شامل روش تدریس، نحوة برخورد با دانش‌آموزان، یادگیری، نوع درس، مدیریت کلاس، تنوع قومیتی، مهاجرت­ پذیری و شهرنشینی، تقویت تنوع فرهنگی، دوری از تعصبات فرهنگی، توانمندسازی و آموزش معلمان، توجه به تجربیات و توان مدیریتی، توجه به مستندگویی و تحمل عقاید مخالف، مهارت در نحوة برخورد معلمان شناسایی و استخراج شد و در نهایت، در پنج مضمون اصلی شامل تأثیرات چندفرهنگی بر فرایند آموزش، ادراک معلمان از تنوع فرهنگی، فرصت ­ها، راهکار (رفع موانع و تقویت فرصت‌ها)، چالش­ها و مشکلات (رفع موانع) دسته ­بندی شدند.

کلیدواژه‌ها


ابطحی، سیدحسین (1383). آموزش و بهسازی سرمایه­های انسانی. تهران: انتشارات دیوبند.
حمیدی­زاده، کتایون، فتحی واجارگاه، کوروش، عارفی، محبوبه، و گلنار، مهران (1396). آموزش چندفرهنگی: تحلیل نظام‌مند ادراک معلمان. تدریس‌پژوهی، 5(2)، 16-1.
صادقی، علیرضا (1390). طراحی الگوی برنامة درسی چندفرهنگی تربیت معلم ابتدایی جمهوری اسلامی ایران. رسالة دکتری، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
علی­پور، نسرین، و علی­پور، لیلا (1395). آموزش چندفرهنگی و قومیت در برنامة درسی. مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، 4(11)، 182-167.
فردانش، هاشم (1398). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
مصطفی، عسگریان (1385). جایگاه فرهنگ­های قومی در تربیت شهروندی. نوآوری­های آموزشی، 5(17)، 162-133.
مصطفی­زاده، اسماعیل، کشتی­آرای، نرگس، و قلی­زاده، آذر (1398). ضرورت­های آموزش چندفرهنگی و واکاوی عناصر و مؤلفه­های تعلیم­ و ­تربیت چندفرهنگی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 16(33)، 37-20.
وفایی، رضا، و سبحانی­نژاد، مهدی (1394). مؤلفه‌های چندفرهنگی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی. نظریه و عمل برنامة درسی، 3(5)، 128-111.
Aragona-Young, E., & Sawyer, B. E. (2018). Elementary teachers’ beliefs about multicultural education practices. Teachers and teaching, 24(5), 465-486.
Athiemoolam, L., & Vermaak, A. (2021). Teaching approaches adopted by teachers in multicultural classrooms in secondary schools in Port Elizabeth, South Africa. Multicultural Education, 15(2), 168-183.
Avci, E. K., & Faiz, M. (2018). The Metaphors of Secondary School Teachers towards the Concept of "Multiculturalism". Education and Training Studies, 6(5), 179-188.
Banks, J. A. (Ed.). (2009). The Routledge international companion to multicultural education. New York: Routledge.
Bradford, B. (2006). Who are the ‘mixed’ethnic group? London: Office for National Statistics.
Budirahayu, T., & Saud, M. (2021). Proposing an integrated multiculturalism learning system: A study from Indonesian schools. The Asia-Pacific Education Researcher, 30(2), 141-152.
Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative (Vol.7). Prentice Hall Upper Saddle River, NJ.
Donders, Y. (2010). Do cultural diversity and human rights make a good match?. International Social Science Journal, 61(199), 15-35.
Elias, A., Mansouri, F., & Sweid, R. (2021). Public attitudes towards multiculturalism and interculturalism in Australia. International Migration and Integration, 22(3), 1063-1084.
Jenks, C., Lee, J. O., & Kanpol, B. (2018). Approaches to multicultural education in preservice teacher education: Philosophical frameworks and models for teaching. The Urban Review, 33(2), 87-105.
Kalantzis, M., & Cope, B. (2020). Multiculturalism and education policy. In Ethnicity, class and gender in Australia (pp.82-97), Routledge.
Mas’ud, A. R. (2021). Building a Culture of Peace and Multiculturalism in the World of Education. Psychology and Education Journal, 58(1), 5321-5328.
Mavrina, I. A., & Batayeva, F. A. (2019). Multiculturalism as a property of the educational environment of the college Research result. Pedagogic and Psychology of Education, 5(3), 49-58
Meetoo, V. (2020). Negotiating the diversity of ‘everyday’multiculturalism: Teachers’ enactments in an inner city secondary school. Race Ethnicity and Education, 23(2), 261-279.
Roberts, J. H., Sanders, T., Mann, K., & Wass, V. (2010). Institutional marginalisation and student resistance: Barriers to learning about culture, race and ethnicity. Advances in Health Sciences Education, 15(4), 559-571.
Sharma, S. (2005). Multicultural education: Teachers perceptions and preparation. College Teaching & Learning (TLC), 2(5), 53-64.
Smith, E. B. (2019). Approaches to multicultural education in preservice teacher education: Philosophical frameworks and models for teaching. Multicultural Education16(3), 45-50.
Syarif, A. (2021). Islamic Religious Education And Multiculturalism. Ilomata International Journal of Social Science2(1), 73-80.
Teo, T. A. (2021). Multiculturalism beyond citizenship: The inclusion of non-citizens. Ethnicities21(1), 165-191.
Yuen, C. Y. (2010). Dimensions of diversity: Challenges to secondary school teachers with implications for intercultural teacher education. Teaching and Teacher Education26(3), 732-741.