بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نشاط اجتماعی و سلامت روانی دانش‌آموزان مقطع متوسطه استان سمنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدة تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نشاط اجتماعی و سلامت روانی دانش­آموزان مقطع متوسطة استان سمنان بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعة آماری دانش­آموزان مقطع متوسطة استان سمنان در سال تحصیلی 1399-1398 بودند (45834 نفر). از میان این افراد، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای و بر مبنای جدول کرجسی و مورگان (1970) 48 کلاس (784 دانش‌آموز) به عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود. برای تحلیل داده‌ها آزمون‌های کلموگروف- اسمیرنوف، کروسکال-والیس، ضریب همبستگی و آزمون رتبه­ بندی فریدمن اجرا شد. یافته ­ها نشان داد که نشاط اجتماعی با تمامی عوامل اجتماعی (به­جز دینداری 040/0=r) رابطة معنا‌دار دارد. بین تمامی عوامل اجتماعی (به­جز احساس ناامنی 051/0=r) با سلامت روانی نیز رابطة معنا‌دار وجود دارد. با توجه به یافته­ها می­توان اظهار کرد که ایجاد نشاط اجتماعی و سلامت روانی در بین دانش ­آموزان به صورت تک‌علتی نمی­ باشد و عوامل مختلفی در ایجاد و تقویت این متغیرها نقش دارند. بنابراین، به نظر می ­رسد باید تمامی ظرفیت ­ها برای ایجاد نشاط اجتماعی و سلامت روانی دانش ­آموزان به کار گرفته شوند که این موضوع نیاز به سیاست­ گذاری­ ها و برنامه­ ریزی­ های کوتاه­ مدت، میان­ مدت و بلندمدت زیادی دارد.

کلیدواژه‌ها


ابوطالبی­احمدی، تقی (1392). رابطة شیوة فرزندپروری و عزت نفس با سلامت روانی دانش­آموزان. خانواده و پژوهش، 16، 88-70.
ارجمند­ سیاه­پوش، اسحق، رضاپور، داریوش، و حسن­پور­ افرینه، خدیجه (1397). بررسی میزان نشاط اجتماعی نوجوانان تحت پوشش کمیتة امداد امام خمینی (ره) شهر پلدختر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. توسعة اجتماعی، 13(2)، 162-147.
ایزدی، صمد، هاشمی، سهیلا، و برزمینی، لیلا (1391). بررسی عوامل مؤثر در شاداب­سازی مدارس از دیدگاه دانش­آموزان و اولیای مدرسه: با تأکید بر توسعة فرهنگی. مطالعات توسعة اجتماعی- فرهنگی، 1(1)، 118-90.
ایزدی، صمد، هاشمی، و سهیلا، برزمینی، لیلا (1390). عوامل مؤثر در شادا­ب­سازی مدارس مقطع راهنمایی دخترانة استان گلستان از دیدگاه دانش­آموزان و اولیاء مدرسه. پایان­نامة کارشناسی ارشد، گرایش برنامه­ریزی آموزشی، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
بخارایی، احمد، صنعتی­شرقی، نادر، رستمی، شاه­بختی، و شربتیان، محمدحسن (1397). تحلیل فضایی نشاط اجتماعی در سطح مناطق شهری مشهد. برنامه­ریزی توسعة کالبدی، 3(7)، 153-134.
جامعی ­ندوشن، فاطمه، و ایزدی، مهشید (1395). بررسی نقش گرایش به اقامة نماز و هوش معنوی در سلامت روانی دانش­آموزان دختر دبیرستانی منطقة 7 شهر تهران. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 1(2)، 74-53.
جویباری، لیلا، نوده­شریفی، اکرم، ثناگو، اکرم، سعیدی، سمیرا، سعیدی، عصمت، و کلانتری، سهیلا (1395). بررسی عوامل مؤثر بر شادی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. آموزش پرستاری، 5(6)، 44-40.
حاجی­زاده­میمندی، مسعود، و ترکان، رحمت­اله (1394). بررسی میزان و عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با نشاط اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یزد). مطالعات جامعه­شناختی شهری، 5(16)، 86-59.
حسینی، فریده­سادات، و لطیفیان، مرتضی (1385). بررسی تأثیر دادوستدی خودمهاری و جنسیت بر جو روانی-اجتماعی کلاس. اندیشه­های نوین تربیتی، 2(1 و 2)، 41-27.
خاری­آرائی، مجید، آسایش، حمید، علی­اکبرزاده­آرانی، زهرا، و زارع­سروری، علی (1392). مقایسة سلامت روانی معلمان دانش­آموزان عادی با معلمان دانش­آموزان استثنایی. مجله دانشکدة پرستاری و مامایی، 11(12)، 960-955.
خدادادی، محمدرسول، نجدرحمتی، بهروز، و فریدفتحی، مریم (1396). ارتباط انگیزة مشارکت ورزشی، نشاط و شادابی با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پسر دورة متوسطة اول شهرستان بناب. پژوهش در ورزش تربیتی، 13، 174-155.
دماری، بهزاد، المدنی، سیدحسین، حاجبی، احمد، و صالحی­شهرابی، نرگس (1398). رویکردهای ارتقای سلامت روان در محیط­های کاری کشور ایران، مروری بر وضعیت موجود و ارائة راهکارهایی برای آینده. روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران، 25(2)، 135-122.
دهشیری، غلامرضا، افضل، اکبری­بلوطبنگان، نجفی، محمود، و مقدم­زاده، علی (1394). خصوصیات روان­سنجی فرم کوتاه پرسشنامة شادکامی آکسفورد در دانشجویان. مطالعات اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(12)، 26-9.
رادان، فاطمه (1398). پیش­بینی نشاط اجتماعی براساس سرمایة اجتماعی دانشجویان زن. مدیریت سرمایة اجتماعی، 6(2)، 236-219.
رضادوست، کریم، فاضلی، عبدالله، و مقتدایی، فاطمه (1393). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان نشاط در استان خوزستان. توسعة اجتماعی، 8(4)، 46-29.
رفیع­پور، فرامرز (1387). آنومی یا آشفتگی اجتماعی. تهران: نشر سروش.
شاه­آبادی، اکبر. ترکان، رحمت­اله، و حیدری، محمود (1391). بررسی رابطة بین رضایت شغلی و نشاط اجتماعی در دبیران مقطع متوسطة شهر جیرفت. جامعه­شناسی کاربردی، 23(48)، 188-165.
زارعی­پور، مرادعلی، افتخارادبیلی، حسن، کمال، اعظم، و احسان، موحد (1391). وضعیت سلامت روان و ارتباط آن با رفاه خانواده در دانش­آموزان پیش­دانشگاهی شهرستان سلماس در سال 1389. پژوهش در پرستاری و مامایی، 9(1)، 93-84.
سجادیان، ناهید، نعمتی، مرتضی، و دامن­باغ، صفیه (1399). شناسایی و اولویت­بندی عوامل مؤثر بر نشاط شهری در اهواز. پژوهش­های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 9(1)، 112-79.
شارع­پور، محمود (1386). نقش شبکه­های اجتماعی در بازتولید نابرابری آموزشی. تعلیم و تربیت، 91، 180-165.
شریف­زاده، حکیمه­السادات، میرمحمدتبار، سیداحمد، و عدلی­پور، صمد (1396). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی در ایرانّ فراتحلیلی از تحقیقات موجود. راهبرد فرهنگ، 40، 180-159.
مجید، و شریف، نسیم (1392). ساخت و بررسی ویژگی­های روانسنجی پرسشنامة اعتماد اجتماعی. پژوهش­های روان‌شناسی اجتماعی، 3(11)، 57-47.
عبدی، مجتبی، و رضایی، احمد (1393). سنجش میزان دینداری در میان دانشجویان جوان. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 13(24)، 23-1.
عظیمی ­امیری، خدیجه (1397). بررسی عوامل جامعه­شناختی مؤثر بر نشاط اجتماعی دانش­آموزان دختر متوسطة اول شهرستان بابلسر. مطالعات روان­شناسی و علوم تربیتی، 4(1و2)، 111-1.
عنبری، موسی، و حقی، سمیه (1393). بررسی عوامل فردی و اجتماعی مؤثر بر نشاط اجتماعی زنان، مورد مطالعه: زنان مناطق شهری و روستایی شهرستان دلیجان. جامعه­شناسی کاربردی، 25(53)، 26-1.
غفاری، غلامرضا، و شیرعلی، ابراهیم (1395). بررسی وضعیت نشاط اجتماعی در بین شهروندان و رابطة آن با احساس امنیت اجتماعی (نمونة موردی: جوانان 29-18 سالة شهر تهران). مطالعات امنیت اجتماعی، 45، 57-33.
مدبر، سیف­اله، صدری­دمیرچی، اسماعیل، و محمدی، نسیم (1397). پیش­بینی سلامت روان دانش‌آموزان براساس باورهای دینی، خودکارآمدی تحصیلی و رشد اخلاقی. روان­شناسی مدرسه، 7(4)، 154-140.
مرادی، گلمراد، و سعیدی­پور، بهمن (1389). بررسی نقش محرومیت نسبی در ایجاد رفتارهای جمعی جوانان براساس نظریة تعامل­گرایی بلومر، مورد مطالعه: کرمانشاه. علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 7(2)، 191-163.
مؤمن­آبادی، ویکتوریا، محسنی، محبت، خانجانی، نرگس، و علیزاده، سمیه (1393). رابطة امنیت اجتماعی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشکدة بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان. بهداشت و توسعه، 3(3)، 255-245.
نبوی، عبدالحسین، رضادوست، کریم، صالحی، نجمه (1394). بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و روانی بر احساس نشاط (مورد مطالعه: دانش­آموزان 16 تا 18 ساله­ی شهر اهواز). جامعه­شناسی کاربردی، 26 (59)، 1-22.
نوروزی، وحیده (1382). تأثیر سبک­های رفتاری خانواده بر وضعیت روانی دانش­آموزان و بر نگرش آن­ها به روابط انسانی در مدرسه. نوآوری­های آموزشی، 6 (2)، 53-30.
هزارجریبی، جعفر، و آستین­فشان، پروانه (1388). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران). جامعه‌شناسی کاربردی، 20(33)، 146-119.
 هزارجریبی، جعفر، و مرادی، سجاد (1393). نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه‌ای در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی). مطالعات ملی، 15(60)، 3-26.
یعقوبی، ابولقاسم، علیزاده، حمید، و مرادی­امین، فرزانه (1389). مقایسة میزان سلامت روان، انگیزة پیشرفت و عملکرد تحصیلی در دانش­آموزان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش­فعالی و دانش­آموزان عادی. روان­شناسی تربیتی، 16(6)، 163- 147.
Argyle, M., Martin, M., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. Recent Advances in Social Psychology: An International Perspective, 189-203.‏
Basu, R., & Thomas, M. D. (2019). What makes college students happy? A day reconstruction study. In Perspectives on Happiness (pp. 29-40). Brill Rodopi.‏
Bulmahn, T. (2000). Modernity and Happiness- the case of German. Happiness Studies, 1, 375-400.
Callan, M. J., Ellard, J. H., Shead, N. W., & Hodgins, D. C. (2008). Gambling as a search for justice: Examining the role of personal relative deprivation in gambling urges and gambling behavior. Personality and Social Psychology Bulletin. 34(11), 1514-29.
Chia, A., Kern, M. L., & Neville, B. A. (2020). CSR for happiness: Corporate determinants of societal happiness as social responsibility. Business Ethics: A European Review, 29(3), 422-437.‏
Cops, D., & Pleysier, S. (2011). Doing gender in fear of crime: The impact of gender identity on reported levels of fear of crime in adolescents and young adults. Criminology, 51, 58-74.
Corsini, R. J. (1999). The dictionary of psychology. Publishing office: Brunner/Mazel.
De Groof, S. (2008). And my mama said: The (Relative) parental influence on fear of crime among adolescent girls and boys. Youth Society, 39(3), 267-293.
Evans, T. M., Bira, L., Gastelum, J. B., Weiss, L. T., & Vanderford, N. L. (2018). Evidence for a mental health crisis in graduate education. Nature Biotechnology, 36(3), 282-284.‏
Guven, C., & Sørensen, B. E. (2012). Subjective well-being: Keeping up with the perception of the Joneses. Social Indicators Research, 109(3), 439-469.‏
Heydari, A., Davoudi, I., & Teymoori, A. (2011). Revising the assessment of feeling of anomie: Presenting a multidimensional scale. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 1086-1090.‏
Keyes, C. L. M. (2004). A study on the relationship among happiness, health girl. New York: Oxford University Press.
, A. Awata S. Ohkubo, T. Tsubota-Utsugi, M. Asayama, K. Takahashi, K. Suenaga, K. Satoh, H. & Imai, Y. (2011). Reliability and validity of the japanese version of the abbreviated lubben social network scale. Nippon Ronen Igakkai Zasshi. Japanese Journal of Geriatrics, 48(2), 149-157.
Lubben, J., Blozik, E., Gillmann, G., Iliffe, S., Renteln Kruse, W., Beck, J. C., & Stuck, A. E. (2006). Performance of an abbreviated version of the Lubben social network scale among three european community- dwelling older adult populations. The Gerontologist, 46(4), 503-513.
Mahmoudi, A., Mahmoudi, F., Shamsaei, M., Raeisi Shahraki, H., & Kakaei, H. (2019). Determination of the level of happiness among students of Shiraz University of Medical sciences, Iran. Research in Medical and Dental Science, 7(2), 52-56.‏
Peltz, J. S., Bodenlos, J. S., Kingery, J. N., & Rogge, R. D. (2020). The role of financial strain in college students’ work hours, sleep, and mental health. American College Health, 1-8.‏
Richardson, T., Elliott, P., Roberts, R., & Jansen, M. (2017). A longitudinal study of financial difficulties and mental health in a national sample of British undergraduate students. Community Mental Health Journal, 53(3), 344-352.‏
Sharma, A., & Malhotra, D. (2010). Social-psychological correlates of happiness in adolescents. European Journal of Social Sciences, 12(4), 651-61.
Sheng, Y., & Zhu, C. (2019). Research on the influencing factors and improving path of contemporary college students' happiness. In 3rd International Conference on Culture, Education and Economic Development of Modern Society (ICCESE 2019), Atlantis Press.‏
Tov, William, D. (2009). The well-being of Nations: Linking together trust. Cooperation and Democracy. Social Indicators Research Series, (37), 155-173.
Vaillant, G., Templeton, J., Ardelt, M., & Meyer, S. E. (2008). The natural history of male mental health: Health and religious involvement. Social Science & Medicine, 66, 221–231.
Williams, A. (2010). Spiritual therapeutic landscapes and healing: A case study of St. Anne de Beaupre, Quebec, Canada. Social Science & Medicine, 70(10), 1633-1640.