میزان انطباق محتوای کتاب‌های درسی ریاضی دورة دوم ابتدایی با آموزش برای توسعة پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام‌ نور، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه ریاضی، دانشکدة علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیری شهید رجایی، تهران، ایران

4 استاد، گروه آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به ‌منظور ارزیابی محتوای کتاب‌های ریاضی دورة دوم ابتدایی براساس انطباق آن با آموزش پایداری، انجام گرفت. پژوهش از نظر روش از نوع توصیفی - تحلیلی است و با روش تحلیل محتوای کمّی انجام گرفته است. جامعة آماری پژوهش، کتاب‌های ریاضی دورة دوم ابتدایی بود که کل محتوای کتاب‌های یادشده تحلیل شد. بنابر‌این، سرشماری انجام گرفت. ابزار پژوهش، فرم‌های تحلیل محتوای محقق‌‌ساخته بود. به ‌منظور تعیین روایی و صحت یافته‌های از روایی صوری و محتوایی با نظرها و دیدگاه‌های صاحب‌نظران و متخصصان به‌کار گرفته شد. همچنین، پایایی آن 92/0 از روش هولستی به دست آمد و برای پردازش داده‌های گردآوری شده از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، تعادل و انسجام لازم بین سه مؤلفة آموزش پایداری برقرار نمی‌باشد. همچنین، از بین مؤلفه‌‌های آموزش پایداری، مؤلفة اقتصادی دارای کمترین توجه در کلیه کتاب‌های ریاضی پایه‌‌های دورة دوم ابتدایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی علویجه، محمد، و یافتیان، نرگس (1398). بررسی میزان انطباق کتاب درسی ریاضی پایة نهم با مسائل دنیای واقعی. تعلیم و تربیت، 140، 130-107.
احمدی، علیرضا (1399). تبیین جایگاه اهداف توسعة پایدار در مبانی اساسی تربیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با روش آنتروپی شانون. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی، 1(3)، 111-95.
احمدی، غلامعلی، امام جمعه، سیدمحمدرضا، و علیزاده کتنلوئی، لیلا (1394). بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دورة ابتدایی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 12(20)، 192-179.
انجمن آموزش محیط‌ زیست آمریکای شمالی (1399). رهنمودهایی برای تعالی: آموزش محیط ‌زیست K-12. ترجمة سیدمحمد شبیری، مهدیه رضائی و سیده زهرا شمسی، تهران: انتشارت کرسی آموزش محیط‌زیست در یونسکو
بحرینی‌زاده، آناهیتا، سیف نراقی، مریم، و نادری، عزت‌الله (1397). ارائة الگویی به منظور پرورش ذهنیت فلسفی در برنامة درسی ریاضی دورة ابتدایی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(4)، 216-191.
برنامة درسی ملی (1391). سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش. تهران: شورای عالی آموزش و پرورش.
بشیر، آرزو (1394). تحلیل محتوای کتاب ریاضی هفتم. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران.
حسینی، میرجلال، قهرمانی، جعفر، و پیرانی، ذبیح (1398). بررسی جایگاه مؤلفه‌های توسعة پایدار در برنامة درس علوم تجربی دورة ابتدایی ایران و ارائة چارچوب مطلوب و اعتباربخشی آن. تحقیقات مدیریت آموزشی، 11(2)، 54-43.
حمزه رباطی، خاطره، مهاجران، بهناز، سیدعباس‌زاده، میرمحمد، جاودانی، حمید، وبذرافشان مقدم، مجتبی (1397). تحلیل آموزش پایدار براساس مدل AHP در آموزش عالی: پژوهشی ترکیبی. آموزش محیط ‌زیست و توسعة پایدار، 7(1)، 36-19.
رضایی، مریم (1395). طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامة درسی مناسب جهت «آموزش برای توسعة پایدار» در دورة ابتدایی ایران. رسالة دکتری تخصصی. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
رضائی، مریم، احمدی، غلامعلی، امام جمعه، سید محمدرضا، و نصری، صادق (1396). ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌة ﭘﺎﯾﺪار در ﺑﺮﻧﺎﻣة درﺳﯽ ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ دورة اﺑﺘﺪاﯾﯽ. مجلة علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 6(2)، 68-49.
سیدی، بتول، درتاج، فریبرز، و جلالی، سیدعبدالمجید (1390). بررسی پیام‌ها و مفاهیم اقتصادی در کتاب‌های درسی دورة ابتدایی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 16(49)، 69-35.
شبیری. سید محمد (1398). تهیه و تولید مواد و وسایل پیشرفتة آموزش محیط‌‌ زیست. تهران: دانشگاه پیام نور.
شمسی پاپکیاده. سیده زهرا، و شبیری. سیدمحمد (1392). توسعة سوادآموزی ریاضی از طریق مواد برنامة جامع درسی آموزش محیط‌زیست. آموزش محیط زیست و توسعة پایدار، 1(3)، 65-55.
عابدینی بلترک، میمنت، و جعفری صمیمی، احمد (1398). تحلیل محتوای آموزش سواد اقتصادی در پایة ششم ابتدایی. پژوهش‌های برنامة درسی انجمن مطالعات برنامة درسی ایران، 9(2)، 103-85.
کلاهدوز، فهیمه (1393). استدلال ریاضی و جایگاه آن در ریاضیات مدرسه‌ای. رشد برهان برای دورة آموزش متوسطة دوم، 23(4)، 45-38.
ملکی‌نیا، عماد، بازرگان، عباس، و فیضی، صدیقه (1395). ارائة الگوی عملیاتی ارزیابی پایداری مؤسسات آموزش عالی: مورد مطالعه دانشگاه تهران. پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 3(10)، 85-53.
هولستی، ال رادلف (1374). تحلیل محتوای در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمة، نادر سالارزاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
یافتیان، نرگس، و ملکی، فاطمه (1399). میزان همسویی کتاب ریاضی پایة هشتم با دیدگاه ریاضیات واقعیت‌مدار. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 9(22)، 218-193.
Abd-EI-Salam, M., EI-Naggar, H., Hussein, R. A. (2009). Environmental education and its effect on the knowledge and attitudes of preparatory school students. Egypt Public Health Association, 84(3&4), 343- 75.
Akinmola, E. A. (2014). Developing mathematical problem solving ability: A panacea for a sustainable development in the 21st century. International Journal of Education and Research, 2(2), 1-8.
Ali, M. (2018). Curriculum development for sustainability education. UPI Press.
Amin, M. S., Permanasari, A., & Setiabudi, S. (2018). Strengthen the student environmental literacy through education with low carbon education teaching materials. Physics: Conference Series, 1-6.
Anggraeni, Y. Abdulhak, I., & Rusman, R. (2019). The development of mathematics curriculum to increase the higher order thinking skills in The Sustainable Development Goals (SDGs) era. The 1st Workshop on Multimedia Education, Learning, Assessment and its Implementation in Game and Gamification in conjunction with COMDEV 2018, Medan Indonesia, 26th January 2019, WOMELA-GG, WoMELA-GG 2019, January 26-28, Medan, Indonesia, 3-10.
AtKisson, A. (1996). Developing indicators of sustainable community: Lessons from sustainable Seattle. Environmental Impact Assessment Review, 16(4–6), 337–350.
Baker-Gibson, J. K. (2016). Integration of environmental education in the mathematics curriculum: Impact on student performance and environmental knowledge, attitudes, and behaviors, Caribbean Journal of Education (CJE), 38(1), 51-72.
Bedolla-Solano, R. Bedolla-Solano, J. J., Miranda Esteban, A., & Adame, O. S. (2020). Promotion of sustainability with university students. Applied Environmental Sciences, 15(1), 45-62.
Benard Festus, A. (2015). Curriculum planning and development in mathematics from the formative stages. Education and Practice, 6(2), 62-66.
Bhuvaneswari, S., & Elatharasan, G. (2019). An analysis of sustainability with the role of mathematics. International Journal of Advanced Research in Basic Engineering Sciences and Technology (IJARBEST), 5(6), 21-24.
Caeiro, S., Leal Filho, W., Jabbour, C., & Azeiteiro, U. M. (2013). Sustainability assessment tools in higher education institutions. Springer, Cham.
Cloud, J. (2014). The essential elements of Education for Sustainability (EfS) editorial introduction from the Guest Editor. Sustainability Education, 6, 1-9.
Decamps, A., Barbat, G., Carteron, J. C., Hands, V., & Parkes, C. (2017). Saltiest: A collaborative initiative to support and assess sustainability literacy in higher education. International Journal of Management Education, 15, 138-152.
Egou F., Scholl G., & Seyrig A. (2013). Sustainable Street 2030, CORPUS toolkit for collaborative scenario building. Strategic Design Scenarios Publishing.
Hamilton, J., & Pfaff, T. J. (2014). Sustainability education: The What and How for Mathematics. PRIMUS: Problems, Resources, and Issues in Mathematics Undergraduate Studies, 24(1), 61-80.
Joutsenlahti, J., & Perkkilä, P. (2019). Sustainability development in mathematics education: A case study of what kind of meanings do prospective class teachers find for the mathematical symbol “ ”?. Sustainability, 11(457), 1-15.
Lafferty, W. M. (2001). Introduction. In: W.M. Lafferty, ed. Sustainable communities in Europe. London: Earthscan, 1–15.
Lakshmi, N., & Kundarapu, N. (2018). The role of mathematics in sustainable development. International Journal of Computer & Mathematical Sciences (IJCMS), 7(2), 446-452.
Mason, A. M., & Triplett, J. R. (2016). Controlling environmental crisis messages in uncontrollable media environments: The 2011 Case of Blue-Green Algae on Grand Lake O’the Cherokees, OK. In Communicating Climate-Change and Natural Hazard Risk and Cultivating Resilience (pp. 189-204). Springer International Publishing.
Matsuura, K. (2007). Address on the occasion of the Round Table on Education and Economic Development. UNESCO. Retrieved from: http://unesdoc.unesco.org/images/001 5/001541/154152e.pdf.
Mohanty, A., & Dash, D. (2018). Education for sustainable development: A conceptual model of sustainable education for India. International Journal of Development and Sustainability, 7(9), 2242-2255.
National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (2000). Principles and Standards for School Mathematics.
OECD. (2013). OECD Skills Outlook: First Results from the Survey of Adult Skills; OECD Publishing: Paris, France, 2013. Available online: http://dx.doi.org/10.1787/9789264204256-en.
Osman, A., Ladhani, S., Findlater, E., & McKay, V., (2017). Curriculum Framework for the Sustainable Development Goals. The Commonwealth Secretariat.
Palomar, J. D., Sanmamed, A. F. F., Carrión, R. G., & Roldán, S. M. (2018). Pathways to equitable and sustainable education through the inclusion of roma students in learning mathematics. Sustainability, 10 (2191), 1-16.
Paul, I., & Abraham, C. (2020). Designing and Experimenting Short Learning Objects (SLOs) on environmental sustainability: A practical platform to enhance awareness among higher secondary school students. Our Heritage UGC Care Listed Journal, 68(1), 13454-13465.
Roe, J., Deforest, R., & Jamshidi, S. (2010). Mathematics for sustainability. Springer.
Schreiber, J. R., & Siege, H. (2016). Curriculum Framework Education for Sustainable Development, Engagement Global gGmbH, Bonn
Shobeiri, S. M. (2015). Environmental education textbook. Publication Payam Noor University.
Sterling, S. (2001). Higher education, sustainability, and the role of systemic learning. In Higher Education and the Challenge of Sustainability: Problematic, Promise and Practice. Corcoran P.B., Wals A.E.J. (Eds.), Kluwer Academic Publishers: Dordrecht, UK, pp. 49-70.
The world commission on environment and development (1987). Our common future. Oxford University Press: New York.
UNESCO (2009). United Nations Decade of Education for Sustainable Development (DESD, 2005-2014), Review of Contexts and Structures for Education for Sustainable Development 2009.
Widiati, I. Juandi, D. (2018). Philosophy of mathematics education for sustainable development, International Conference on Mathematics and Science Education (ICMScE 2018), IOP Publishing, 1-8.
Wintz, P., Joong, P., & Wintz, G. (2020). Integrating of environmental education into the mathematics curriculum: Effects on pupils’ performance and environmental awareness. Education and Humanities, 3, 99-123.
Wu, M. (2020). An evaluation and spatial statistical analysis of China’s regional sustainable development level. Resource Environment Economy, 2(1), 112-125.