ارزیابی تمرینات ادراکی حرکتی (پاریاد) و نوروفیدبک بر رابطۀ والد کودک و عملکرد اجرایی و هماهنگی دیداری حرکتی در ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره،واحد تهران شمال،دانشگاه آزاد اسالمی،تهران،ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی‌، واحد تهران‌جنوب‌، دانشگاه آزاد اسلامی‌، تهران‌، ایران

3 دانشیار، گروه مشاوره و روان‌شناسی‌، دانشکدة روان‌شناسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)‌، تهران، ایران

4 دانشیار،گروه مطالعات زنان و خانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به مقایسۀ اثربخشی تمرینات ادراکی حرکتی (پاریاد) و نروفیدبک بر رابطۀ والد کودک و عملکرد اجرایی و هماهنگی دیداری حرکتی در ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعۀ آماری پژوهش کل ‌دانش‌آموزان پسر به تعداد 51 دارای اختلال یادگیری که در سال1400-1399 به کلینیک درمانی موفقیت در تهران مراجعه کرده بودند. براساس فرمول کوکران 45 نفر به شیوۀ هدفمند انتخاب شد. برای بررسی فرضیه‌‌ها از تحلیل کوواریانس و واریانس با اندازه‌گیری مکرر با آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. براساس یافته‌ها، بیشترین تأثیر تمرینات دیداری حرکتی پاریاد بر بهبود رابطة والد کودک ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری است. با توجه به آمارة F برای مؤلفه‌‌‌های صمیمیت (54/14) در سطح 03/0‌، نارسایی‌های رشدی (88/12) در سطح 01/0‌، بیشترین معناداری را دارد. مقایسۀ میانگین‌‌ها نشان داد تمرینات ادراکی حرکتی (پاریاد) با میانگین‌های 65/23 و 27/44 بیشترین تأثیر را بر هماهنگی دیداری حرکتی و رابطۀ والد کودک در ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری داشته است و نوروفیدبک با میانگین (80/22) بیشترین تأثیر را بر کارکردهای اجرایی در ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری دارد. تمرین نوروفیدبک بیشترین تأثیر را در کارکردهای اجرایی بر مؤلفة حافظة کاری (98/22) در سطح 02/0‌، کنترل هیجانی (33/20) در سطح 01/0‌، و برنامه‌ریزی/سازماندهی (33/20) در سطح 01/0 داشته است. همچنین، اختلال خواندن و ناتوانی یادگیری (48/16) در سطح 02/0‌، نارسایی‌های رشدی (37/13) و آسیب مغزی (54/18) در سطح 01/0 معنادار است‌‌‌. بین گروه‌‌ها در این مؤلفه‌‌ها تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به یافته‌‌ها، تمرینات دیداری حرکتی پاریاد موجب بهبود هماهنگی دیداری حرکتی ‌دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری می‌شود.

کلیدواژه‌ها


ابارشی، زهره، طهماسبیان، کارینه، و مظاهری، محمدعلی (1388). تأثیر آموزش برنامة «روان‌شناسی ارتقای رشد اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر و کودک» بر خودکارآمدی فرزندپروری و رابطة والد و کودک زیر سه سال. تحقیقات سلامت روان، 3(3)، 57-49.
معین، نرگس، اسدی گندمانی، رقیه، . امیری، محسن (1397). اثربخشی درمان نوروفیدبک بر بهبود عملکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی. توانبخشی، 19(3)، 227-220.
شریفی، حسن پاشا (1394). ارزیابی شخصیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
عرب عامری، الهه، و هاشمی، ایوب. (1397). تأثیر تمرینات ادراکی- حرکتی همراه با بازخورد بر زمان واکنش و هماهنگی حرکتی کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی. کودکان استثنایی، 19(3)، 192-187.
عزیزی،  امیر، میردریکوند، فضل‌اله، و سپهوندی، محمدعلی (1396). مقایسة تأثیر آموزش توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی- رفتاری بر ادراک دیداری- حرکتی دانش‌آموزان ابتدایی با ناتوانی‌های یادگیری خاص. روان‌شناسی عصبی، 3(2)،
وثوقی‌فرد، فاطمه، علیزاده، مهدی، نظری، محمدعلی، و کمالی، محمد (1392). تأثیر نوروفیدبک و نوروفیدبک با کاردرمانی مبتنی بر توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی کودکان اوتیستیک. توانبخشی نوین، 7(2)، 34-28.
Albaret, J. M., & Chaix, Y. (2012). Neurobiological bases and neurophysiological correlates of developmental coordination disorders. NeurophysiolClin, 42, 11-17.
America Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorder (Fifth Edition) DSM- 5.
Berner, I., Schabus, M., Wienerroither, T., & Klimesch, W. (2016). The significance of sigma neurofeedback training on sleep spindles and aspects of declarative memory. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 31(2), 97-114.
Bialystok, E., Craik, F. I., Binns, M. A., Ossher, L., & Freedman, M. (2014). Effects of bilingualism on the age of onset and progression of MCI and AD: Evidence from executive function tests. Neuropsychology, 28(2), 290-304.
Egner, T., & Gruzelier, J. H. (2004). EEG biofeedback of low beta components, frequency-specific effects on variables of attention and event-related brain potentials. Clinical Neurophysiology, 115, 131–139.
Grath Marnat, G. (1996). Guide to Psychological Assessment, translated by Hassan Pasha Sharifi and Mohammad Reza Nikkho, Tehran, Roshd, 1996, second edition, second volume, p.347.
Kouijzer, M. E. J., DeMoor, J. M. H., Gerrits, B. J. I., Congedo, M., & Vanschie, H. T. 2009). Neurofeedback improves executive functioning in children with autism spectrum disorders. Research in Aytism Spectrum Disorder, 3(1), 45-62.
Latzman, R. D., Elkovitch, N., Young, J., & Clark, L.A. (2010).The contribution of executive functioning to academic achievement among male adolescents. JClin Exp Neuropsychol, 32(5), 455–462.
Lindsay, R. L., Tomazic, T., Levine, M. D., & Accardo, P. J. (2001). Attentional function asmeasured by a continuous performance task in children with dyscalculia. Developmental & Behavioral Pediatrics, 22(5), 287-292.
Lingam, R., Hunt, L., Golding, J., Jongmans, M., & Emond, A. (2009). Prevalence of developmental coordination disorder using the DSM-IV at 7 years of age: A UK population-based study. Pediatrics, 123(4), 693-700.
Medina, J. A., Netto, T. L., Muszkat, M., Medina, A. C., Botter, D., Orbetelli, R., et al. (2017). Exercise impact on sustained attention of ADHD children, methylphenidate effects. ADHD Atten Deficit Hyperact Disorder, 2(1), 49–58.
Tzetzis, G., Votsis, E., & Kourtessis, T. (2008). The effect of different corrective feedback methods on the outcome and self–confidence of young athletes. Sports Science and Medicine, 7(3), 371-378.