ارزشیابی از میزان موفقیت اجرای “طرح خواندن با خانواده “در استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به منظور ارزشیابی موفقیت "طرح خواندن با خانواده" در استان خوزستان با استفاده از الگوی ارزشیابی سیپ (CIPP) انجام پذیرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل سه جامعه کارشناسان،آموزش دهندگان و سوادآموزان استان خوزستان در سال تحصیلی 99- 1398 بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‏ای استفاده شد. بدین صورت که استان خوزستان در قالب پنج طبقه تقسیم بندی شد. سپس، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با داشتن حجم جامعه، تعداد دقیق نمونه‏ها مشخص شدند. در ادامه، به روش تصادفی سیستماتیک از هر کدام از این طبقات یک شهرستان انتخاب شد.ابزار گردآوری داده‏ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس چهار ارزشیابی الگوی سیپ یعنی ارزشیابی زمینه، درونداد، فرایند و برونداد بود. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که فعالیت‏های انجام شده در قسمت زمینه، درون‏داد و فرایند از نظر کارشناسان به طور معنی‏داری کم‏تر از سطح متوسط بوده و در قسمت برون‏داد بالاتر از سطح متوسط بوده است. فعالیت‏های انجام شده در چهار قسمت زمینه، درون‏داد، فرایند و برون‏داد از نظر آموزش دهندگان به طور معنی‏داری بالا‏تر از سطح متوسط بوده است. برون‏داد این طرح از نظر سواد آموزان نیز، به طور معناداری بالاتر از سطح متوسط بوده است. در کل وضعیت طرح "خواندن با خانواده" در استان خوزستان از دید کارشناسان، آموزش دهندگان و سواد آموزان تا حدودی مثبت و مفید واقع شده است و در مواردی نیاز به بازنگری دارد.

کلیدواژه‌ها


ارجمندنیا، علی اکبر؛ میرحسینی، زهره؛ وکاکابرایی، کیوان (1389). بررسی اثربخشی کتب غیردرسی غیر نهضت سوادآموزی از دیدگاه زنان نوسواد شهر تهران. علوم کتابداری و اطلاع‏رسانی و فناوری اطلاعات. 3(9)، 1-9.
انصاری، محمد (1387). بررسی عوامل مؤثر بر شرکت‌نکردن بزرگسالان بی‏سواد در کلاس‏های سوادآموزی مجری. طرح پژوهشی اجرا شده در سازمان نهضت سوادآموزی کشور.
بدری گرگری، رحیم؛ وجدان پرست، حسین؛ حاتمی، جواد؛ و واحدی، شهرام (1390). ارزیابی فرایند اجرای طرح آزمایشی برنامه درسی جدید دوره مقدماتی نهضت سوادآموزی. پژوهش‏های برنامه درسی، 1(1)، 51-68.
پناهی، رضا؛ و انوری، صدور (1385). بررسی علل افت تحصیلی سوادآموزان از دیدگاه کارکنان نهضت سواد آموزی استان اردبیل. طرح پژوهشی اجرا شده در دفتر برنامه‏ریزی و مشارکت‏های بین بخشی سازمان نهضت سواد آموزی.
پورفتحی، مهرداد (1392). بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، 4(4)، 145-156.
تورانی، حیدر و عارف‏نژاد، سعید (1396). بررسی موانع و شیوه‏های جذب کودکان بازمانده از تحصیل در مناطق روستایی و عشایری. فصلنامه تعلیم‌وتربیت، 132، 31-47.
حسنی، رفیق (1395). تأثیر برنامه دوره تحکیم سواد در تثبیت آموخته‏های سوادآموزان تحت پوشش نهضت سوادآموزی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 130، 81-99.
حکیم‏زاده، رضوان؛ قربانی، حسین؛ و ملکی، عباس (1394). بررسی عدم استقبال بی‏سوادان از برنامه‏های سوادآموزی کشور: یک پژوهش ملی. مهندسی فرهنگی، 84، 64-83.
ذاکری، مختار؛ و صباحی‎‏زاده، محمود (1399). شناسایی چالش‏ها و راهکارهای بهبود طرح سوادآموزی خواندن با خانواده: مطالعة موردی استان هرمزگان. پژوهش در برنامه‏ریزی درسی، 17(39)، 184-194.
سازمان نهضت سوادآموزی ایران (1393). برنامه ریشه‏کنی بی‏سوادی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان نهضت سواد آموزی ایران.
سازمان نهضت سوادآموزی ایران (1394). توسعه سوادآموزی از طریق مراکز یادگیری محلی و یادگیری همراه. طرح پژوهشی اجرا شده در سازمان نهضت سواد آموزی ایران.
سراج‏خرمی، ناصر؛ و شیرین صحرایی، علیرضا (1391). بررسی نقش آموزش‏های پس از سواد در ارتقای سطح آگاهی‏های زنان و دختران نوسواد بزرگسال روستایی. پژوهش در برنامه‏ریزی درسی، 9(2)، 137-148.
سلطان‏زاده، حمیرا (1378). ارزیابی طرح خواندن با خانواده از دیدگاه سوادآموزان در دوره تکمیلی نهضت سوادآموزی شهرستان ری. پایان‏نامه دوره کارشناسی مدیریت آموزشی بزرگسالان. مرکز آموزش عالی شهید باهنر.
شریفان، احمد؛ باقرزاده، علی؛ نامجومنش، مهدی؛ و بازگیر، عابدین (1398). تأثیر سوادآموزی بر افزایش سرمایة اجتماعی و روان‏شناختی سوادآموزان. فصلنامه نوآوری‏های آموزشی، 71، 149-167.
کرد نوقابی، رسول؛ مرادی، شهریار؛ و دلفان بیرانوند، آرزو (1397). عوامل پیش‌بینی‌کننده رجعت به بی‏سوادی در سوادآموختگان دوره سوادآموزی. دوفصلنامه جامعه‏شناسی آموزش‌وپرورش، 11، 65-78.
کیامنش، علیرضا (1392). روش‏های ارزشیابی آموزشی (چاپ پنجم). تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
هادیان‏فرد، حبیب (1398). مطالعه‏ای در ارتباط با نگرش مردم دربارة مشارکت‏های مردمی در پیاده‏سازی و گسترش سوادآموزی بزرگسالان. پژوهش‏های برنامه درسی، 9(1)، 54-74.
Boudard, E. & K. Rubenson. (2003). Revisiting Major Determinants of Participation in Adult Education with a Direct Measure of Literacy Skill. International Journal of Educational Research, 39 (3), 265-281.
Collins, P. M. (2011). Motives for and Barriers to Participation in Postsecondary Educational Attainment in Northern Wisconsin. Doctoral Dissertation. University of Wisconsin—Stout.
Scanlan, C. L. (1986). Deterrents to Participation: An Adult Education Dilemma. Information Series No. 308.
UNESCO. (2014). All children in School by 2015: Global initiative on out-of-school children. UNICEF Regional Office for South Asia.