تعیین‌گرهای انگیزش ریاضی در دانش‌آموزان: نقش پیوند با مدرسه و خود-کارآمدی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

2 گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، خوزستان، ایران

3 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

4 گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نورجنوب تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر آزمون رابطه ساختاری پیوند با مدرسه، خود-کارآمدی تحصیلی و انگیزش ریاضی در دانش‌آموزان بود. شرکت‌کنندگان پژوهش 159 دانش‌آموز پسر و دختر پایه‌ چهارم، پنجم و ششم دبستان بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل مقیاس پیوند با مدرسه، پرسشنامه خود-کارآمدی تحصیلی و پرسشنامه انگیزش ریاضی کودکان دبستانی بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش‌های مدل معادلات ساختاری و بوت استرپ انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که پیوند با مدرسه و خود-کارآمدی تحصیلی، پیشایندهای انگیزش ریاضی در دانش‌آموزان هستند (05/0p<). همچنین، یافته‌ها نشان داد که خود-کارآمدی تحهدف پژوهش حاضر آزمون رابطه ساختاری پیوند با مدرسه، خود-کارآمدی تحصیلی و انگیزش ریاضی در دانش‌آموزان بود. شرکت‌کنندگان پژوهش 159 دانش‌آموز پسر و دختر پایه‌ چهارم، پنجم و ششم دبستان بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل مقیاس پیوند با مدرسه، پرسشنامه خود-کارآمدی تحصیلی و پرسشنامه انگیزش ریاضی کودکان دبستانی بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش‌های مدل معادلات ساختاری و بوت استرپ انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که پیوند با مدرسه و خود-کارآمدی تحصیلی، پیشایندهای انگیزش ریاضی در دانش‌آموزان هستند (05/0p<). همچنین، یافته‌ها نشان داد که خود-کارآمدی تحصیلی میانجی‌گر معنی‌دار رابطه پیوند با مدرسه به انگیزش ریاضی است. یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای مشاوران مدارس، روانشناسان تربیتی و معلمان در کاهش مشکلات انگیزشی در خصوص درس ریاضی کمک‌کننده باشد.

کلیدواژه‌ها


Anderman, L. H. (2010). Academic and social perceptions as predictors of change in middle school students’ sense of school belonging. Journal of Experimental Education, 72, 5-22. https://doi.org/10.1080/00220970309600877
Anderman, L. H., & Freeman, T. M. (2004). Students’ sense of belonging in school. In P. R. Pintrich & M. L. Maehr (Eds.), Advances in motivation and achievement: Vol 13. Motivating students, improving schools: the legacy of Carol Midgley (pp. 27–63). Amsterdam: Elsevier. https://doi.org/10.4236/etsn.2019.81001
Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Bandura, A. (2006). Adolescent development from an agentic perspective. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents (pp. 1–43). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Bryan, J., Moore‐Thomas, C., Gaenzle, S., Kim, J., Lin, C. H., & Na, G. (2012). The effects of school bonding on high school seniors’ academic achievement. Journal of Counseling & Development90(4), 467–480. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.2012.00058.x
Collins, J. (1982). Self-efficacy and ability in achievement behavior. Paper presented at the meeting of the American Educational Research Association: New York.
Ersoy, E., & Oksuz, C. (2015). Primary school mathematics motivation scale. European Scientific Journal, ESJ11(16). https://eujournal.org/index.php/esj/article/view/5853
Farrell, L., Fry, T. R., & Risse, L. (2016). The significance of financial self-efficacy in explaining women’s personal finance behaviour. Journal of Economic Psychology, 54, 85–99. https://doi.org/10.1016/j.joep.2015.07.001
Freeman, T. M., Anderman, L. H., & Jensen, J. M. (2007). Sense of belonging in college freshmen at the classroom and college levels. The Journal of Experimental Education, 75, 203–220. https://doi.org/10.3200/JEXE.75.3.203-220
Gottfried, A. E., Marcoulides, G. A., Gottfried, A. W., Oliver, P. H., & Guerin, D. W. (2007). Multivariate latent change modeling of developmental decline in academic intrinsic math motivation and achievement: Childhood through adolescence. International Journal of Behavioral Development31(4), 317–327. https://doi.org/10.1177/0165025407077752
Häfner, I., Flunger, B., Dicke, A.-L., Gaspard, H., Brisson, B. M., & et al. (2017). Robin Hood effects on motivation in math: Family interest moderates the effects of relevance interventions. Developmental Psychology, 53(8), 1522–1539. https://doi.org/10.1037/dev0000337
Hashemi, T., Vahedi, S., & Mohebbi, M. (2016). The Structural Relationship of School and Parental Bonding with Academic Satisfaction and Academic Control: The Mediating Role of Academic Self-efficacy. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning3(5), 1-20. [In Persian] https://asj.basu.ac.ir/article_1357.html
Hirao, K. (2011). Validation of a new conceptual model of school connectedness and its assessment measure. A Dissertation of the Degree of Doctor of Philosophy in Social Work, University of Connecticut.
Hirschi, T. (1969). Causes of delinquency. University of California Press: Berkeley.
Huang, C. (2016). Achievement goals and self-efficacy: A meta-analysis. Educational Research Review, 19, 119–137. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2016.07.002
Jinks, J. & Morgan, V. (1999). Children’s perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224–230. https://doi.org/10.1080/00098659909599398
KarimZade, M., & Mohseni, N. (2006). Female Academic Self-Efficacy and Academic Achievement. Women's Studies Sociological and Psychological4(2), 29-45. [In Persian] https://doi.org/10.22051/jwsps.2006.1269
Kia-Keating, M., & Ellis, B. H. (2007). Belonging and connection to school in resettlement: Young refugees, school belonging, and psychosocial adjustment. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 12(1), 29–43. https://doi.org/10.1177/1359104507071052
Kim, J. H., Park, H. J., Kim, J. H., Chung, S., & Hong, H. J. (2017). Psychometric properties of the Korean version of the infertility self-efficacy scale. Asian Nursing Research, 11(3), 159–165. https://doi.org/10.1016/j.anr.2017.06.002
Maddox, S. J., & Prinz, R. J. (2003). School bonding in children and adolescents: Conceptualization, assessment, and associated variables. Clinical child and family psychology review6(1), 31–49.  https://doi.org/10.1023/A:1022214022478
McCormick, M. P., O'Connor, E. E., Cappella, E., & McClowry, S. G. (2013). Teacher–child relationships and academic achievement: A multilevel propensity score model approach. Journal of School Psychology, 51(5), 611–624. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2013.05.001
Moeller, J., Salmela-Aro, K., Lavonen, J., & Schneider, B. (2014). Does anxiety in science classrooms impair math and science motivation? International Journal of Gender, Science and Technology, 7(2), 230–254. http://genderandset.open.ac.uk/index.php/genderandset/article/view/398/685
Morita, Y. (1991). Sociological understanding of nonattendance. Tokyo: Gakubunsha
Pintrich, P. R., & Schrauben, B. (1992). Students’ motivational beliefs and their cognitive engagement in classroom academic tasks. Student perceptions in the classroom, 7, 149–183. https://doi.org/10.1080/00207590500411179
Rezaei Sharif, A., Hejazi, E., Gazi Tabatabaei, M., & Ejei, J. (2014). Developing and preparation of school bonding questionnaire (SBQ) in students. Journal of School Psychology3(1), 55-67. [In Persian] https://doi.org/jsp-3-1-93-3-4
Sahaghi, H., Alipour Birgani, S., Mohammadi, A., & Jelodari, A. (2015). The
relationship between sense of belonging to school and educational joy with academic
self-efficacy in male high school students of Ahvaz. International Journal of Language
and Applied Linguistics World, 8(2), 64–72. [In Persian]
Setayeshi, M., Mohebbi, M., & Jafariharandi, R. (2019). Comparing school bonding in different motivational profile in students: a person-centered analysis. Teaching and Learning Research16(1), 111-122. [In Persian]  https://doi.org/10.22070/tlr.2019.3008
Setiawan, J. L. (2014). Examining entrepreneurial self-efficacy among students. Procedia-social and behavioral sciences, 115, 235–242. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.02.431
Skaalvik, M. E., Federici, R. A., & Klassen, R. M. (2015). Mathematics achievement and self-efficacy: Relations with motivation for mathematics. International Journal of Educational Research, 72, 129–136. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2015.06.008
Stevens, T., Olivarez, A., Lan, W. Y., & Tallent-Runnels, M. K. (2004). Role of mathematics self-efficacy and motivation in mathematics performance across ethnicity. The Journal of Educational Research, 97(4), 208–221. https://doi.org/10.3200/JOER.97.4.208-222
Tams, S., Thatcher, J. B., & Craig, K. (2017). How and why trust matters in post-adoptive usage: The mediating roles of internal and external self-efficacy. The Journal of Strategic Information Systems. https://doi.org/10.1016/j.jsis.2017.07.004
Teoha, S. H., Koob, A. C., & Singha, P. (2010). Extracting factors for students’ motivation in studying mathematics. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 41(6), 711–724. . https://doi.org/10.1080/00207391003675190
Vieno, A., Santinello, M., Pastore, M., & Perkins, D. D. (2007). Social support, sense of community in school, and self-efficacy as resources during early adolescence: An integrative model. American Journal of Community Psychology, 39(1-2), 90–177. https://doi.org/10.1007/s10464-007-9095-2
Wang, Z., Lukowski, S. L., Hart, S. A., Lyons, I. M., Thompson, L. A., Kovas, Y., Mazzocco, M. M. M., Plomin, R., & Petrill, S. A. (2015). Is Math Anxiety Always Bad for Math Learning? The Role of Math Motivation. Psychological Science, 26(12), 1863-1876. https://doi.org/10.1177/0956797615602471