پیشایندها و پیامدهای معلم‌رهبری در نظام آموزش و پرورش؛ یک مطالعه فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

پیشینه و اهداف: معلم‌رهبری، جدیدترین مدل رهبری حاکم بر مدارس امروزی در دنیاست. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشایندها و پیامدهای معلم‌رهبری در نظام آموزش‌وپرورش است. روش‌ها‌: این پژوهش به روش کیفی از نوع فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه تحقیقات فارسی و انگلیسی چاپ شده در حوزه معلم‌رهبری طی سال‌های 2014 تا 2023 است که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، 40 مقاله به عنوان نمونه انتخاب شدند. مقالات منتخب با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه‌وتحلیل شدند. پایایی کدگذاری‌ها با استفاده از ضریب توافق کاپا به مقدار 813/0 تائید شد. روایی پژوهش نیز به تائید پنج نفر از متخصصین تحقیق کیفی رسید. یافته‌ها: پیشایندهای معلم‌رهبری دارای هفت مؤلفه محوری و سه مولفه اصلی می‌باشد که عبارتند از: پیشایندهای سطح معلم (ویژگی‌های شخصی، شایستگی‌های حرفه‌ای)، پیشایندهای سطح مدرسه (رهبری مدیر، همکاری جمعی، فرهنگ و ساختار مدرسه) و پیشایندهای فراتر از سطح مدرسه (سیاست‌ نظام آموزشی، شبکه‌های فرامدرسه‌ای). همچنین معلم‌رهبری دارای نٌه پیامد محوری و سه پیامد اصلی می‌باشد: پیامدهای سطح معلم (رشد شایستگی‌های فردی، توسعه حرفه‌ای، رضایت شغلی)، پیامدهای سطح مدرسه (ترویج فرهنگ همکاری، بهبود آموزش، بهبود یادگیری دانش‌آموزان، تسهیل تغییرات) و پیامدهای فراتر از سطح مدرسه (ارتباط فرامدرسه‌ای، تأثیرات فرامدرسه‌ای). نتیجه‌گیری: دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت می‌توانند از یافته‌های این پژوهش، جهت کاربست معلم‌رهبری در مدارس استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار