شناسایی مؤلفه‌های ضعف عمومی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه در تشخیص و فهم علم بیان در متون ادبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران

2 گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14665 تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه‌های ضعف عمومی دانش‌آموزان در تشخیص و فهم عناصر علم بیان در متون ادبی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس نوع داده‌ها آمیخته اکتشافی بود که به شیوه متوالی (کیفی - کمّی) انجام شد. جامعه آماری در مرحله کیفی شامل دبیران ادبیات فارسی بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری (10 نفر) انتخاب شدند، برای جمع‌آوری داده‌ها در این بخش، از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و عمیق استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا (کد‌گذاری باز، محوری و انتخابی) انجام شد. روایی، از طریق خود بازبینی محقق و پایایی نیز از طریق شاخص تکرارپذیری تائید شد. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل دبیران ادبیات فارسی و علوم و فنون شهرستان آبیک در سال تحصیلی 1403-1402 و دانش‌آموزان پایه یازدهم رشته علوم انسانی بود؛ نمونه آماری دبیران به‌صورت تمام شمار 20 نفر و نمونه دانش آموزان با استفاده از جدول کرجسی- مورگان (تعداد 210 نفر) و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعیین گردید. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ محقق ساخته 35 سؤالی بود که روایی آن از طریق روایی صوری و پایایی از روش همسانی‌درونی آلفای ‌کرانباخ به‌دست آمد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تی) استفاده شد یافته‌ها نشان داد که ضعف‌های عمومی دانش‌آموزان در تشخیص و فهم «علم بیان» در متون ادبی در سه دسته (ساختاری، فرآیندی و محتوایی) شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار