رویکرد تفسیری انتقادی به جایگاه جلوه‌های بصری کتب درسی در پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشگله شیراز

3 دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

4 دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران.

5 کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

6 دانشجو کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

مقدمه: رشد و تعالی چندجانبه دانش‌آموزان در دوران ابتدایی به عنوان هدف اصلی آموزش و پرورش مورد تأکید واقع شده است. در این زمینه تصاویر کتب درسی به عنوان یک ابزار کلیدی و قدرتمند مطرح می‌شوند که می‌توانند تأثیرات چشم‌گیری بر رشد خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی داشته باشند.
هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، واکاوی جایگاه جلوه‌های بصری کتب درسی در پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی با رویکرد تفسیری انتقادی بوده است.
روش: این فراترکیب کیفی با استفاده از روش پنج مرحله‌ای تفسیری انتقادی دیکسون- وودز و همکاران انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از 15 نفر متخصص برنامه‌ریزی درسی و یک نفر مسلط به روش پژوهش فراترکیب، با رویکرد تفسیری انتقادی بود. در ابتدا 30 منبع استخراج شدند که با استفاده از الگوی غربال‌گری و حذف عناوین نامرتبط، چکیده‌های نامرتبط و سپس متون نامرتبط، نهایتاً 17 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج مدل مشتمل بر پنج مضمون سازمان‌دهنده توسعه یادگیری و بهسازی، توسعه خلاقیت، توسعه مهارت‌های سوادآموزی، توسعه مهارت‌های اجتماعی و توسعه مهارت‌های فردی بود. اعتبار داده‌ها با استفاده از سه تکنیک‌ اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری و هم‌سوسازی داده‌ها و اعتماد به داده‌ها با هدایت دقیق جریان جمع‌آوری اطلاعات و هم‌سوسازی پژوهش‌گران تائید شد.
نتایج: به طور کلی یافته‌های این مقاله نشان داد که تصویرسازی کتاب دانش‌آموزان نه تنها یک وسیله برای انتقال مفاهیم و داستان‌ها به فراگیران است، بلکه یک وسیله توانمند برای ارتقاء فرآیندهای تفکری و خلاقیت در دانش‌آموزان می‌باشد. این مولفه‌ها می‌توانند تجربه مطالعه کتاب را برای دانش‌آموزان جذاب‌تر و نیز پرمفهو

کلیدواژه‌ها