رابطه معلم-دانش‌آموز و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم گناباد: نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه آموزشی مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

یکی از چالش‌های مهمی که امروزه موجب نارضایتی صاحب نظران در تعلیم و تربیت شده است، بی رغبتی دانش‌آموزان نسبت به تحصیل می‌باشد. توجه به متغیر درگیری تحصیلی به ویژه در دوره نوجوانی-یک دوره پرتلاطم رشدی با چندین تغییر زیستی-روانی-اجتماعی، از اهمیتی دوچندان برخوردار است. از این رو هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ارتباط معلم-دانش‌آموز و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان با میانجی‌گری سرمایه روان‌شناختی تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان گناباد بود. با توجه به گستردگی جامعه پژوهش، با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، از بین مدارس دخترانه دوره دوم شهرستان گناباد، چهار مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از هر مدرسه نیز به-طور تصادفی دو کلاس انتخاب شد و تمام دانش‌آموزان آن کلاس‌ها به تعداد 350 نفر به پرسشنامه‌های درگیری تحصیلی ریو (2013)، ارتباط معلم-دانش‌آموز مورای و زوواک (2011) و سرمایه روان‌شناختی تحصیلی (زارعی، 1399) پاسخ دادند. پژوهش حاضر همبستگی و از نوع روش مدل‌یابی معادلات ساختاری است که در آن روابط بین سه متغیر مورد بحث، بررسی شد. با توجه به نتایج آماری کسب شده، مدل از برازش مناسبی برخوردار است. یافته‌ها نشان داد ارتباط معلم-دانش‌آموز به صورت مستقیم (36/.) و غیرمستقیم (22/.) و از طریق سرمایه روان‌شناختی تحصیلی پیش‌بینی‌کننده مثبت و معنادار درگیری تحصیلی دانش‌آموزان است. در مجموع یافته‌های این پژوهش بیانگر اهمیت توجه به نقش ارتباط معلم-دانش‌آموز و سرمایه‌ روان‌شناختی تحصیلی در افزایش درگیری تحصیلی دانش‌‌آموزان است.

کلیدواژه‌ها