تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی ششم دبستان بر مبنای مفروضه‌های سازنده‌گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزش و پرورش

2 دانشگاه آزاد

چکیده

یکی از عمده‌ترین نظریه‌های یادگیری که برای بهبود کیفیت یادگیری و در مقابل نظریه‌های رفتارگرایی و شناخت‌گرایی مطرح ‌شده نظریة سازنده‌گرایی است که در این مطالعه، مفروضه‌های این نظریه در کتاب‌های فارسی، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی ششم دبستان‌ بررسی شده است. در این پژوهش با رویکردی غیر‌پیدایشی، مفروضه‌های سازنده‌گرایی در کتاب‌های یادشده، بررسی و روندها و چگونگی پردازش به این مفروضه‌ها، مطالعه شده است. پژوهشگر برای داده‌یابی از روش اسنادی و به ‌منظور داده‌کاوی، از روش تحلیل محتوای قیاسی مایرینگ بهره گرفته است. ابزار پژوهش، پژوهشگر بوده و نمونه از نوع هدفمند است که کتاب‌های فارسی، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی ششم دبستان را شامل می‌شود. نتایج نشان می­دهد در کتاب‌های سه‌گانة یادشده، مفروضه‌های سازنده­گرایی مطرح شده­ اند؛ اما میزان پردازش این مفروضه‌ها، در کل چشمگیر نیست. از طرفی، سه مفروضه ساخت دانش بر مبنای تجارب، تفاسیر شخصی، خلق معنا بر مبنای تجارب اجتماعی در جریان تعاملات اجتماعی و فعالیت فراگیر در محیط طبیعی بیشترین بسامد را دارند. در تدوین متن اصلی چندان به مفروضه‌های سازنده‌گرایی توجه نشده است و عموماً، پردازش مفروضه‌ها به بخش‌های فعالیت‌ها، موقعیت­ ها و کاربرگه‌ها، خود‌آزمایی‌ها و گفت‌وگوها اختصاص داده شده است.

کلیدواژه‌ها


احمدی، احمد و همکاران(1391). علوم تجربی ششم دبستان. تهران: ادارة کل چاپ و توزیع کتاب­های درسی.
اکبری، فریدون (1391). فارسی ششم دبستان. تهران: ادارة کل چاپ و توزیع کتاب های درسی
ابراهیمی­قوام، صغری و حسینی­زاده، غلامحسین (1387). نظریه سازنده گرایی و کاربرد آن در آموزش. مجلة پژوهشی-آموزشی اطلاع رسانی. شمارة 4، صص:24-33
بورس جویس و همکاران (1388). الگوهای تدریس 2004 ترجمة محمدرضا بهرنگی. تهران: انتشارات سمت.              
حیدرزادگان، علیرضا، مرزوقی، رحمت الله و جهانی، جعفر(1386). «بررسی تاثیر نظریه‌ی سازنده‌گرایی بر عمکرد دانش‌آموزان سوم راهنمایی». فصلنامة مطالعات برنامة درسی، شمارة 6، صص نیلی29-44.
سیف، علی‌اکبر (1387). روان­شناسی پرورشی. تهران: نشر دوران.             
فلاحیان، ناهید (1391). مطالعات اجتماعی ششم دبستان. تهران: ادارة کل چاپ و توزیع کتاب­های درسی.
فردانش، هاشم و شیخی، علی­اکبر (1381). «در‌آمدی بر سازنده‌گرایی». فصلنامة علمی پژوهشی دانشگاه الزهرا.  شمارة 42، صص: 126-145.        
فرهنگی، علی­اکبر (1366). «اگزیستانسیالیسم و آموزش و پرورش». نشریة کیهان اندیشه، شمارة 13، صص: 76-103.
شیخی، علی­اکبر (1381). «تبیین و ارزیابی دیدگاه سازنده­گرایی». نشریة تازه‌های شناختی، سال چهارم، شمارة 3، صص: 65-73 .        
کاردان، علی‌محمد ( 1387). سیر آرای تربیتی در غرب. تهران: انتشارات سمت             
گری فنستر، جوناس سولتیس(1390). رویکردهای تدریس. ترجمة احمدرضا نصر، محمدرضا نیلی وهدایت الله اعتمادی زاده. تهران: انتشارات مهرویستا.           
گوتک، جرالد (1389). مکاتب فلسفی و آرای تربیتی، ترجمة محمدجعفر پاک­سرشت. تهران: انتشارات سمت.             
نقیب­زاده، میرعبدالحسین (1386). فلسفه آموزش و پروش. تهران: طهوری.
--------------- (1390). فلسفه در قرن بیستم. تهران: طهوری.      
 
           
              
Jordan. Anne (2008). Approach to learning. New York: Open University Press.            
Mayring. Philip. (2000). "Qualitativ Content Analysis". Forum Qualitative Social Forschung. Volome 1. No.2 – June.
Maykut. P. and Morehouse, R. (1994). Beginning Qualitative Research. London: The Falmer press.