نقش سودمندی ادراک شده، فرسودگی‌تحصیلی و امید به آینده در پیوند با انگیزش‌تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

چکیده

 پژوهش با هدف بررسی سودمندی ادراک‌شده، فرسودگی‌تحصیلی و امید به‌ آینده به منظور فهمیدن رابطه آنها با انگیزش‌تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر انجام شد. جامعه آماری؛ تمام دانشجویان شاغل به تحصیل کهبا روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای 536 نفر از آنها در نمونه قرار گرفتند. از پرسشنامه‌های انگیزش‌تحصیلی"AMS" (1992)، سودمندی‌ادراک‌شده، فرسودگی‌تحصیلی برسو و همکاران (1997) و مقیاس امید اسنایدر(1991) استفاده ‌شد. یافته‌ها نشان داد بین متغیرهای سودمندی ادراک شده و امید به آینده با انگیزش‌تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد، و بین فرسودگی‌تحصیلی و انگیزش‌تحصیلی رابطه منفی بود. نتیجه آنکه بهتر است به مولفه‌های سودمندی ادراک‌شده، فرسودگی‌تحصیلی و امید به‌ آینده به عنوان تعدادی از متغیرهای پیش‌بینی‌کننده انگیزش تحصیلی دانشجویان در محیط‌های آموزشی توجه بیشتری مبذول گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. بروجردی، مرضیه. (1391). بررسی اثربخشی آموزش انگیزش پیشرفت بر ادراک از ساختار کلاس و درگیری‌تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی شهرستان سقز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
  2. بلوکی، آزاده؛ دلاور، علی و مام شریفی ، اسماعیل. (1389). نقش مولفه‌های انگیزشی و نگرشی در پیشرفت درس ریاضی به منظور تدوین یک مدل ساختاری. فصلنامه‌ی اندازه‌گیری تربیتی ، 3(1) 30-1.
  3. بهروزی، ناصر و شهنی ییلاق، منیجه، پورسید، سید مهدی. (1391). رابطه کمال‌گرایی، استرس ادراک شده و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی، مجله راهبرد فرهنگ،20، ص101-83.
  4. بیابانگرد، اسماعیل.(1384). روش‌های پژوهش در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر دوران.
  5. جلیلیان، نوشین. (1391). بررسی تاثیر آموزش مهارت‌های مدیریت زمان بر فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
  6. رستمی، زینب؛ عابدی، محمدرضا و بی‌شوفلی، ویلمار.(1390). هنجاریابی مقیاس فرسودگی‌تحصیلی مسلش در دانشجویان زن دانشگاه اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی،13(1)، 38-21.
  7. رستمی، مریم. (1387). رابطه جنسیت، ادراک از ساختار کلاس، سودمندی ادراک شده، اهداف پیشرفت با پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  8. رحمانی جوانمرد، سمیرا. (1391). بررسی رابطه کمال‌گرایی و فرسودگی‌تحصیلی در دانشجویان. مجموعه مقالات  نخستین همایش ملی شخصیت و زندگی نوین.
  9. رحمتی، زینب. (1390). بررسی رابطه کمال‌گرایی و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان با خودکارآمدی بالا و پایین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  10. روحی، قنبر؛ آسایش، حمید. (1391). وضعیت انگیزه‌تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. مجله‌ایرانی آموزش در علوم پزشکی.12 (3) 159-152.
  11. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1385). روش‌های پژوهش در علوم رفتاری، تهران، انتشارات آگاه.
  12. صداقت، مریم. (1389). نقش راهبردهای خودتنظیم در رابطه با اهداف، ادراکات و گرایش‌های فکری دانش‌آموزان با پیشرفت تحصیلی. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه شهید بهشتی.
  13. قاضی طباطبایی، سیدمحمود؛ طرخان، رضاعلی؛ نقش، زهرا. (1389). الگوی ساختاری رابطه خودکارآمدی، سودمندی ادراک شده و پیشرفت تحصیلی: بررسی نقش واسطه‌ای یادگیری خود نظم بخش. تازه‌های علوم شناختی: 12،(48)، 44-36 .
  14. کوهساریان، پریسا.(1378). بررسی تأثیر امیددرمانی بر کاهش افسردگی زنان دیابتیک در مرکز پژوهش‌های دیابت سمنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی.
  15. شریفی، حسن پاشا؛ نجفی زند، جعفر(1393). مبانی پژوهش در علوم رفتاری.(تالیف، فردریک نیکلز کرلینجر). انتشارات آوای نو.
  16. عزیزی ابرقوئی، محسن.(1389). رابطه بین خودکارآمدی و کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  17. علیلو، مجید؛ موحدی، یزدان و علیزاده گورادل، جابر. (1392). تعیین رابطه ی حالت‌های فراشناختی، سودمندی ادراک شده و تأکیدات هدفی والدین با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری. 3(1). 109-91.
  18. کیافر، مریم سادات؛ کارشکی، حسین؛ هاشمی، فرح. (1393). نقش باورهای امید و خوش‌بینی در پیش‌بینی انگیزش‌تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 14 (6) 517-526.
  19. میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا. (1391). ارتباط خودپنداره و فرسودگی‌تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر، مجله روان‌شناسی مدرسه، 1(4).103-90.
  20. میرزایی قندخت، امید. (1393). بررسی تاثیر آموزش مهارت مثبت اندیشی بر کاهش میزان فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه اول دبیرستان شهرستان زیرکوه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  21. نادی، محمدعلی؛ سجادیان، علی.(1390). تحلیل روابط بین معنای معنوی، شادی ذهنی، رضایت از زندگی، شکوفایی روان‌شناختی، امید به‌ آینده و هدفمندی در زندگی دانشجویان. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی دانشکده‌ی بهداشت یزد: 32،( 3و4 ) 68-54 .
  22. نعامی، عبدالزهرا.(1388). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی‌تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز.مطالعات روا‌ن‌شناختی، 5 (3)، 134-117.
  23. هومن، حیدرعلی، شناخت روش علمی در علوم رفتاری (پایه های پژوهشی)، چاپ دوم، تهران، نشر پارسا، 1375.

 

منابع لاتین:

 

24-    Breso.E, Salanova.M, & Schaufeli.W(2007). In Search of the” thired dimention” of burnout: Efficacyor intefficacy? AppliedPsychology : An International Reviwe ,59,460-478.

25-    Brickman, S. J., & Miller, R. B. (2001). The impact of sociocultural knowledge on future goals and self regulation. In D. McInerny & S. Van Etten (Eds.), Research on sociocultural influences on motivation and learning (pp. 119-137). United states: University of Oklahama.

26-    Chen,K.C.,& Jang .J.(2010). Motivation in online learning: Testing a model of self determination theory. Journal of Computers in Human Behavior,26, 741–75.

27-    Clark,M.H.,& Schroth,C.A.(2010). Examining relationships between academic motivation and personality among college students. Journal of Learning and Differences,20, 19–24.

28-    Feldman, D. B. & Snyder, C. R. (2005). Hope and the meaningful life: theoretical and empirical associations between goal-directed thinking and lifemranng. Journal of social and clinical psychology, 24(3): 401-421.

29-    Ghabari banab, Bagher, Masoud Gholamali lavasani, and Habib Allah Rahimi . "Hope,purpose in life,and mental . health in college students." International Journal of the Humanities 5, no. 5 (2007): 132-127.

30-    Grewal, P. K., & Porter, J. (2007). Hope theory: a framework for understanding Death studies. Washington, 31(2): 131-15.

31-    Hardré, P. L., & Sullivan, D. W. (2006). Rural high school teachers’ motivational perceptions and practices. Journal of Research in Rural Education, Educational Psychology, 15, 116-130.

32-    Koutsoulis,M.K. & Campbell,J.R.(2001). Family processes affect students motivation, and sscience and math achievement in ypriot High School.Structural Equation modeling.8(1),108-127.

33-    Malka, A., & Covington, M. V. (2005). Perceiving school performance as instrumental to future goal attainment: Effects on graded performance.Contemporary Educational Psychology, 30(1), 60-80.

34-    Mensch, B. S., Miller, R. B., & Brickman, S. J. (2004). A model of future-oriented motivation and self regulation. Educational Psychology Review, 16 (1), 9-33.

35-    Moneta . G. B(2011). Need for achievement , burnout, and intention to leave: testing an accupational model in educational settings, Journal Personality and Individual Differences ,50, 274- 278.

36-    Pintrich, P. R.,& Schunk, D. H. (2002). Motivation in Education.Theory, Research and Application. (2nd ed.). N.J.: Merrill.

37-    Pedrottit J. T., Edwards, L .M., & Lopez, SH. J. (2008). Promoting hope: suggestions for school counselors. Professional school counseling, 12(2): 100-108.

38-    Reeve, J., Jang, H., Hardré, P., & Omura, M. (2003). Providing a rationale for an uninteresting activity as a motivating strategy to support another’s self-determined extrinsic motivation. Motivation and Emotion, 26 (3), 183-207.

39-    Salmela-Aro, K.; H. Savolainen & L. Holopainen. (2008). Depressive Symptoms and School Burnout During Adolescence. Journal of Youth and Adolescence. (6). 34-45.

40-    Snyder C R, Rand K L, Siigmon D R. (2002)  Hope theory: Amember of positive psychology family. In C. R. Snyder & Lopez. Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press: 257-276.

41-    Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Allyn & Bacon.

42-    Vallerend, R.J. Pelletier, L.G. Blais, M.R., Briere, N.M. Senecal,C.& Vallieres,E.F. (2010).The Academic Motivation Scale:A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation ineducation. Journal of Educational and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.

43-    Verduin P J M, de Bock GH, Vliet Vlieland T P M, et al.) 2008  .(Purpose in life in patients with rheumatoid arthritis. Clin Rheumatol;27: 899-908.

44-    Zhang .Y ,Can.Y , Cham .H (2007). Perfectionism , Academic Burnout and engagement among Chinese colleges students: A structural equation modeling analysis, Journal Personality Individual Differences ,43, 1529- 1540