موانع مشارکت اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در دوره‌های بالندگی حرفه‌ای: مطالعه‌ای داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، سازمان مرکزی، تهران، ایران

2 دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، بجنورد، ایران

3 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه فرهنگیان، سازمان مرکزی، تهران، ایران

چکیده

با وجود طراحی و برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی رایگان و اختیاری در زمینه‌های آموزشی و پژوهشی، استادان دانشگاه فرهنگیان از این دوره‌ها استقبال زیادی نمی‌کنند. از این رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی بازدارنده‌های مشارکت اعضای هیئت علمی در فرصت‌های بالندگی است. پژوهش حاضر کیفی و با استراتژی داده‌بنیاد است. برای جمع‌آوری داده‌ها با 26 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مصاحبة نیمه‌ساختاریافته انجام گرفت. معیار تعداد مصاحبه‌ها اشباع داده‌ها بود. داده‌های با روش شش‌مرحله‌ای آرباخ و سیلورستاین، شامل پیاده سازی متن، شناسایی ایده‌های تکراری و مطالعة متن مصاحبه، شناسایی بخش‌های مرتبط مصاحبه، شناسایی ایده‌های تکراری، تم‌سازی، خلق سازه‌های نظری، و روایتگری، تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد مهم‌ترین موانع مشارکت استادان دانشگاه فرهنگیان در دوره‌های بالندگی حرفه‌ای عبارت‌اند از مانع فردی (شامل نگرش فرد نسبت به خود و نگرش فرد نسبت به شغل)، مانع سازمانی (شامل عامل شغلی، عامل دورة آموزشی، عامل فرهنگ سازمانی، عامل اقتصادی، و عامل ساختار سازمانی)، و مانع موقعیتی (شامل موقعیت اجتماعی فرد و موقعیت شغلی فرد). براساس نتایج، موانع مشارکت اعضای هیئت علمی در دوره‌های بالندگی چندبعدی و درهم‌تنیده است و در تعامل با هم سبب می‌شوند، استادان دانشگاه فرهنگیان تمایل به شرکت در دوره‌های بالندگی حرفه‌ای و به­تبع آن یادگیری را نداشته باشند.

کلیدواژه‌ها


اسدی، عطاالله، طاهری، ماهدخت، و خوشرنگ، حسین (1390). نیازهای آموزشی اعضای هیئت علمی: اولویت‌ها-راهکارها. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 3(2)، 42-36.
اسمعیل‌زاده ساعیه، سارا، نوری سپهر، محمد، بهرامی، توران، و رجبی، محمد (1391). به­کارگیری مدل مماسی در نیازسنجی فعالیت‌های اعضای هیئت علمی دانشگاه پزشکی البرز. نشریة دانشگاه علوم پزشکی البرز، 2(1)، 18-13.
بندعلی، بهار، ابوالقاسمی، محمود، پرداختچی، محمدحسن، و رضایی­زاده، مرتضی (1397). آسیب‌شناسی برنامه­های بالندگی هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامة آموزش و توسعة منابع انسانی، 5(18)، 53-25.
شاهی، عارفه، شاهی، مهران، آویژگان، مریم، حسینی تشنیزی، سید سعیدی، ناصریان، بهجت، رزم‌آرا، اصغر، و کمالی، فرحناز (1393). نیازسنجی آموزشی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. مجلة توسعة آموزش در علوم پزشکی، 7(16)، 84-72.
عبداللهی، سید مجید، زمانی، بی‌بی عشرت، ابراهیم­زاده، عیسی، زارع، حسین، و زندی، بهمن (1389).­ شناسایی عوامل بازدارندة مشارکت مدرسان دانشگاه­­ها در دوره­های یادگیری الکترونیکی. فصلنامة پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 16(2)، 40-19.
عنبری، زهره، و زرین‌فر، نادر (1392). نیازسنجی و مقایسة برنامه‌های توسعه، رشد و بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی اراک. دوفصلنامة مرکز مطالعات و توسعة آموزش علوم پزشکی، 4(1)، 16-1.
قاسمی، مجید، و صالحی، کیوان (1396). بازنمایی موانع و چالش­های رشد و بالندگی اعضای هیئت علمی جدیدالاستخدام: مطالعه­ای به روش پدیدارشناسی. فصلنامة آموزش و توسعة منابع انسانی، 4(13)، 25-1.
Auerbach, C. F., & Silverstein, L. B. (2003). Qualitative data: an introduction to coding and analysis. New York: University Press.
Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful qualitative research: a practical guide for beginners. Sage Publications.
Cloutier, Y. J. (2003). Deterrents to participation in adult learning activities and literacy skills among seniors. Doctoral dissertation, University of Ottawa.
Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson Education Inc.
Cross, K. P. (1979). Adult learners: characteristics, needs, and interests. In R. E. Peterson (ed.), lifelong learning in America. San Francisco: Jossey-Bass.
Cross, K. P. (1981). Adults as learners. San Francisco: Jossey-Bass.
Essman, E. R. (1994). Deterrents to participation in continuing education programs among university based nurse faculty. Doctoral dissertation, Syracuse University.
Houle, C. O. (1961). The inquiring mind. Madison: University of Wisconsin Press.
Kremer, A. L. (2005). Predictors of participation in formal and informal workplace learning: demographic, situational, motivational and deterrent factors. Doctoral dissertation, University of Texas.
Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: a guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
Miller, H. L. (1967). Participation of adults in education: A force-field analysis. Center for the Study of Liberal Education for Adults, Boston University.
Ordos, D. G. (1980). Models of motivation for participation in adult education. Proceedings of the 21st Annual adult Education Research Conference, Vancouver, BC: University of British Columbia.
Samardzija, M. (2005). Identifying deterrents to continuing professional development: A study of workplace learning and performance practitioners and their participation in professional associations. Doctoral dissertation, Northern Illinois University.