طراحی مدل عِلّی رابطة بین نگرش نسبت به کامپیوتر، اضطراب آمار، خودکارآمدی و پذیرش نرم افزار آماری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل عِلّی رابطة بین نگرش نسبت به کامپیوتر، اضطراب آمار، خودکارآمدی و پذیرش نرم­افزار آماری انجام گرفت. این پژوهش با روش توصیفی - همبستگی انجام شد. جامعة آماری پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 1393-94 بود. با روش نمونه­گیری دردسترس و براساس جدول کرجسی و مورگان (1970)، 260 دانشجوی کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان که حداقل با یک نرم­افزار آماری آشنایی داشتند، انتخاب شدند. از طریق پرسشنامة پذیرش نرم­افزار آماری هسو، وانگ و چیو (2009)، مقیاس نگرش نسبت به کامپیوتر­ هاریسون و راینر (1992)، مقیاس اضطراب آمار کروز، کش و بولتون (1985)، و مقیاس خودکارآمدی نرم­افزار آماری کامپی و هیگینز (1995) داده­های پژوهش گردآوری شده، و برای تحلیل آن­ها مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج نشان داد سهولت ادراک­شده و سودمندی ادراک­شده بر تمایل دانشجویان برای کاربرد نرم­افزار آماری اثر مثبت دارند؛ در حالی­ که اضطراب آمار بر سه متغیر یادشده اثر منفی دارد. به علاوه، نگرش نسبت به کامپیوتر بر سهولت ادراک­شده و سودمندی ادراک­شدة نرم­افزار آماری اثر مثبت دارد، اما خودکارآمدی نرم­افزار آماری بر سهولت ادراک‌شدة نرم­افزار آماری اثر منفی و بر سودمندی ادراک‌شدة نرم­افزار آماری اثر مثبت دارد. در نهایت، نتیجه­گیری شد بیشترین استفاده از نرم­افزار آماری زمانی است که دانشجویان آن نرم­افزار را دانشجویان آسان و سودمند درک کنند.

کلیدواژه‌ها


احمدی ده‌قطب­الدینی، محمد (1389). روابط ساختاری بین سازه­های مدل پذیرش فناوری دیویس. فصلنامة ­اندیشه­های تازه در علوم تربیتی، 5(2)، 142-129.
احمدی ده­قطب­الدینی، محمد، مشکانی، محمد، و محمدخانی، عظیم (1389). تأثیر خودکارآمدی رایانه و اضطراب رایانه بر سازه­های مدل پذیرش فناوری دیویس: چشم­اندازهای جدید روان­شناسی اجتماعی. فصلنامة پژوهش­های روا­ن­شناختی، 25، 72-51.
اصغری، مریم (1394). بررسی رابطة تجربه رایانه و مهارت­های اجتماعی با خودکارآمدی دانش‌آموزان نابینا. فصلنامة پژوهش­های کاربردی روا­­ن‌شناختی، 6(3)، 18-1.
بهمنی، بهناز، ترابیان، سحرالسادات، رضایی­نژاد، سالار، منظری توکلی، وحید، و معینی­فرد، مژگان (1395). بررسی اثربخشی آموزش خودکارآمدی هیجانی بر سازگاری اجتماعی و اضطراب اجتماعی نوجوانان. فصلنامة پژوهش­های کاربردی روان‌شناختی، 7(2)، 80-69.
فروتن­بقا، پریسا، نظامی، ماندانا؛ سلطانی­نژاد، امیر، اسکندری، حامد، و منظری توکلی، وحید (1394). اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی بر عزت نفس و خودکارآمدی تحصیلی دانش­آموزان پسر مقطع اول متوسطه. فصلنامة پژوهش­های کاربردی روان‌شناختی، 6(3)، 72-61.
قلانی، محمدرضا، حربی، آزاده، و بهارلو، مصطفی (1397). طراحی و آزمون الگویی از پیشایندهای عملکرد تحصیلی درس ریاضی. دوفصلنامة مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 5(15)، 83-59.
مطهری­نژاد، حسین، و وزیری شهربابک، بتول (1395). عوامل مدیریتی و سازمانی مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در مدارس از دیدگاه معلمان. دوفصلنامة مدیریت بر آموزش سازمان­ها، 5(2)، 202-167.
مهداد، علی، ادیبی، زهرا، و عزتی، منظر (1394). نقش واسطه­ای عزت نفس در رابطة بین حمایت سازمانی ادراک­شده و خودکارآمدی. فصلنامة پژوهش­های کاربردی روان‌شناختی، 6(2)، 195-181.
هومن، حیدرعلی (1391). مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.
یعقوبی، طاهره، ابویی اردکان، محمد، و گوینده نجف‌آبادی، فاطمه (1393). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری وب2 از دیدگاه دبیران متوسطه براساس مدل پذیرش فناوری 3. فصلنامة فناوری آموزش، 9(1)، 24-11.
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Ariff, M.,  Yeow, S. M., Zakuan, N.,  Jusoh, A., &  Bahari, A. Z. (2012). The effects of computer Self-Efficacy and technology acceptance model on behavioral intention in Internet Banking System. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 57, 448-452
Bagozzi, R. P., & Richard, P. (2007). The legacy of the technology acceptance model and a proposal for a paradigm shift. Journal of the Association for Information Systems, 8(4), 244-254.
Bandura, A. (2006). Guide for creating self-efficacy scales. In F. Pajares, & T. Urdan (Eds.). Self-ecacy beliefs of adolescents (pp. 307–337). Greenwich: Information Age Publishing.
Bong, M. (2006). Asking the right question. How confident are you that you could successfully perform these tasks? In F. Pajares & T. Urdan, (Eds.), Self-ecacy beliefs in adolescents (pp. 287–305). Greenwich: Information Age Publishing.
Chau, P. Y. K. (2001). Influence of computer attitude and self-efficacy on IT usage behavior. Journal of End User Computing, 13(1), 26-35.
Compeau, D. R., & Higgins, C. A. (1995). Computer self-efficacy: development of a measure and initial test. MIS Quarterly, 19(2), 189-211.
Davis, F. D. (1986). A Technology acceptance model for empirically testing new end user informational systems: Theory and result. Doctoral Dissertation, Sloan School of Management, MIT.
DeVellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications. Thousand Oaks, Calif: SAGE Publications.
Hanna, D., Shevlin, M., & Dempster, M. (2008). The structure of the statistics anxiety rating scale: A confirmatory factor analysis using UK psychology students. Journal of Personality and Individual Differences, 45, 68-74.
Harrison, A. W., & Rainer, R. K. Jr. (1992). The influence of individual differences on skill in end-user computing. Journal of Management Information Systems, 9(1), 93-111.
Hsu, M. K., Wang, S. W., & Chiu, K. K. (2009). Computer attitude, statistics anxiety and self-efficacy on statistical software adoption behavior: An empirical study of online MBA learners. Computers in Human Behavior, 25, 412-420.
Huang, S. M., Wei, C. W., Yu, P. T., & Kuo, T. Y. (2004). An empirical investigation on learners’ acceptance of e-learning for public unemployment vocational training. Retrieved from http://www. ec. ccu. edu. tw/teacher/paper/IJIL%203204%20 Huang %20et%20al. pdf.
Karahanna, E., & Limayem, M. (2000). E-mail and V-mail usage: generalizing across technologies. Journal of Organizational Computing and Electronic Commerce, 10(1), 49-66.
Kim, T. G., Lee, J. H., & Law, R., (2008). An empirical examination of the acceptance behavior of hotel front office systems: An extended technology acceptance model. Tourism Management, 29, 500–513.
Kiraz, E., & Ozdemir, D. (2006). The Relationship between educational ideologies and technology acceptance in preservice teachers. Educational Technology & Society, 9(2), 152-165.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
Latikka, R., Turja, T., & Oksanen, A. (2019). Self-efficacy and acceptance of robots. Computers in Human Behavior, 93, 157-163.
Lee, Y. C. (2006). An empirical investigation into factors influencing the adoption of an e-learning system. Online Information Review, 30(5), 517-541.
Muller, R. O. (1996). Basic Principles of Structural Equation Modeling (an Introduction to Lisrel equation. New York: Springer-Verlang.
Onwuegbuzie, A. J., DaRos, D., & Ryan, J. (1997). The components of statistics anxiety: a phenomenological study. Focus on Learning Problems in Mathematics, 19, 11-35.
Pan, W., & Tang, M. (2004). Examining the effectiveness of innovative instructional methods on reducing statistics anxiety for graduate students in the social sciences. Journal of Instructional Psychology, 31(2), 149-159.
Peterson-Graziose, V., Bryer, J., & Nikolaidou, M. (2013). Self-esteem and self-efficacy as predictors of attrition in associate degree nursing students. Journal of Nurses Educational, 52(6), 351–354.
Rainer, R. K. Jr., & Miller, M. D. (1996). An assessment of the psychometric properties of the computer attitude scale. Computers in Human Behavior, 12(1), 93-105.
Rao, S., & Troshani, I. (2007). A conceptual framework and propositions for the acceptance of mobile services. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 2(2), 61-73.
Ravid, R., & Leon, M. R. (1995). Students’ perceptions of the research component in master’s level teacher education programs. San Francisco: Annual Meeting of the American Educational Research Association.
Savitskie, K., Royne, M. B., Persinger, E. S., Grunhagen, M., & Witt, C. L. (2007). Norwegian Internet Shopping Sites: An application & extension of the technology acceptance model. Journal of Global Information Technology Management, 10(4), 54-73.
Stephenson, S., & Bell, J. (1992). What should be taught in the typical business statistics course? A little data and a lot of opinions. In Proceedings of the section on Statistical Education (pp. 448-450), American Statistical Association.
Tabachnick, B. & Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics. New York: Happer Collins College.
Teo, T. (2009). Modelling technology acceptance in education: A study of pre-service teachers. Computers & Education, 52, 302-312.
Teo, T. (2014). Unpacking teachers’ acceptance of technology: Tests of measurement invariance and latent mean differences. Computers & Education, 75, 127-135.
Thompson, R., Higgins, C., & Howell, J. (1994). Influence of experience on personal computer utilization: Testing a conceptual model. Journal of Management Information Systems, 11(1), 167-187.
Venkatesh, V. & Davis, F. D. (1996). A model of the antecedents of perceived ease of use: Development and test. Decision Sciences, 27(3), 451-481.
Venkatesh, V., & Bala, H. (2008). Technology acceptance model 3 and a research agenda on interventions. Decision Science, 39(2), 273-315.
Webster, E. (1992). Evaluation of computer software for teaching statistics. Journal of Mathematics and Science Teaching, 11(3/4), 377–391.
Weston, R. & Gore, Jr. P. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling Psychologist, 34(5), 719-751.
Yousafzai, S. Y., Foxall, G. R., & Pallister, J. G. (2007). Technology acceptance: A meta-analysis of the TAM: Part 1. Journal of Modelling in Management, 2(3), 251-280.
Zeidner, M. (1991). Statistics and mathematics anxiety in social science students-some interesting parallels. British Journal of Educational Psychology, 61, 319-328.