طراحی مدل پیش‌بینی بی‌تفاوتی سازمانی براساس عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی (مورد مطالعه: معلمان زن تربیت‌بدنی استان البرز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدة تربیت‌بدنی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، مربی، گروه تربیت‌بدنی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

بی‌تفاوتی سازمانی یکی از عوامل اساسی کاهش کارایی، غیبت مکرر، اجتناب از پذیرش مسئولیت و دلسردی نسبت به کار است که باعث عقب‌ماندگی فکری، سقوط آرام و تخریب مستمر و بدون صدای سازمان است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر طراحی مدل پیش‌بینی بی‌تفاوتی سازمانی براساس عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بوده، و جامعة آماری همة معلمان زن تربیت‌بدنی استان البرز با حداقل 5 سال سابقة خدمتی به تعداد 300 نفر بود. براساس جدول کرجسی و مورگان، 246 نفر از آن‌­ها به‌طور تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌­ها پرسشنامه‌های عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993)، رضایت شغلی اسپکتور (1985)، پرسشنامة 15‌گویه‌ای تعهد سازمانی استیرز پورتر و پرسشنامة‌ تعدیل‌شدة بی‌تفاوتی سازمانی دانایی‌فرد، حسن‌زاده و سالاریه (1389) به کار گرفته شد. برای بررسی روایی صوری و محتوا پرسشنامه‌ها، نظرات اصلاحی 11 نفر از متخصصان به‌کار گرفته شد. همچنین، ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که پایایی چهار پرسشنامه قابل ‌قبول است. داده‌­ها با روش‌های آماری همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار Amos تحلیل شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد مدل پیشنهادی با داده‌های پژوهش برازش مناسبی دارد و متغیرهای عدالت سازمانی و رضایت شغلی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم و تعهد سازمانی به‌طور مستقیم بر بی‌تفاوتی سازمانی تأثیر دارند. براساس نتایج، برای پیشبرد اهداف تربیت‌بدنی در مدارس، مدیران و مسئولان آموزش‌وپرورش باید به متغیرهای رفتار فردی و سازمانی معلمان تربیت‌بدنی توجه بیشتری داشته باشند.

کلیدواژه‌ها


امین شایان جهرمی، شاپور، صالحی، مسلم، و ایمانی، جواد (1388). رابطة عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی در بین معلمان مدارس استثنایی شهرستان بندرعباس. علوم تربیتی، 2(5)، 33-7.
ایمانی، جواد (1386). بررسی رابطة بین رضایت شغلی و عدالت سازمانی در بین معلمان مدارس استثنایی شهرستان بندرعباس، پایان‌نامة کارشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس.
بای، ناصر (1398). مطالعة رابطة بین تبعیض در محیط کار با کیفیت زندگی کاری معلمان تربیت‌بدنی استان گلستان. مدیریت منابع انسانی در ورزش، 6(2)، 344- 333.
پورسلطانی، حسین، میرزایی، فهیمه، و زارعیان، حسین (1390). ارتباط بین ادراک از عدالت با رضایت شغلی در کارکنان پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، 1(1)، 90-70.
ترک­فر، احمد، و شیرازی­نژاد، رحیم (1396). رابطة تعهد سازمانی با رضایت شغلی در دبیران و مدیران تربیت‌بدنی آموزش‌وپرورش شهر شیراز. مطالعات تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، 2(1)، 68-56.
حریری، نجلا، روتن، سیده زهرا، و جان­محمدی، مریم (1392). سنجش رابطة حمایت سازمانی ادراک‌شده و بی‌تفاوتی سازمانی در کتابداران (مطالعة موردی: کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی تابعة وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر در شهر تهران). تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 47(4)، 414-397.
دانایی‌فرد، حسن، حسن‌زاده، علیرضا، و سالاریه، نورا (1389). طراحی سنجة اندازه­گیری بی­تفاوتی سازمانی: پژوهش ترکیبی. اندیشة مدیریت راهبردی، 4(2)، 99-79.
دانایی­فرد، حسن، و اسلامی، آذر (1390). ساخت نظریة بی‌تفاوتی سازمانی: کاربرد استراتژی پژوهشی نظریة داده‌بنیاد در عمل. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
داوری، علی، و رضازاده، آرش (1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. چاپ سوم، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
رمضان­زاده، سعید (1395). آمار و کاربرد نرم‌افزارهای آن در پژوهش. تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
زارع، ابوذر، و زینلی، مهدی (1395). ارتباط جوّ سازمانی و میزان کارآفرینی دبیران تربیت‌بدنی. مطالعات تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، 1(4)، 88-78.
زارعی متین، حسن (1393). مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته. تهران: نشر آگه.
ساعتچی، محمود، کامکاری، کامبیز، و عسکریان، مهناز (1395). آزمون­های روان‌شناختی. تهران: نشر ویرایش.
سنجری، بتول. نادریان، مسعود، و احمدی غلامرضا (1383). بررسی نگرش مدیران مدارس و دبیران تربیت‌بدنی دبیرستان‌های دخترانة شهر اصفهان نسبت به درس تربیت‌بدنی و ارائة راهکارهای مؤثر در این زمینه. مجلة علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، 1(1)، 28-17.
شائمی برزکی، علی. ابزری، مهدی، و مؤیدی زهرا (1395). بررسی تأثیر ویژگی‌های شغلی بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی تناسب فرد- سازمان (مورد مطالعه: شرکت گاز استان اصفهان). مدیریت فرهنگ ‌سازمانی14(3)، 719-693.
شکاری، غلامعباس. علیایی، لیلا، خیرخواه، ملیحه، و ریحانه­هاشم زهی (1395). عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی سازمانی (مطالعة موردی: شرکت برق منطقه‌ای خراسان). فصلنامة رسالت مدیریت دولتی، 7(22)، 81-71.
عباسی، همایون، عیدی، حسین، بخیت، معصومه، و رضایی، گلناز (1394). رابطة بین عدالت سازمانی با بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 2(6)، 64-57.
کشاورز، لقمان، و انصاری، سید محمد (1394). تحلیل رگرسیونی نگرش مدیران، معلمان و دانش‌آموزان نسبت به معلمان ورزش. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 4(1)، 47-35.
کشتی­دار، محمد، چراغ بیرجندی، کاظم، و رضوی، محمدحسین (1388). مقایسة عوامل نگهدارندة شغلی معلّمان تربیت‌بدنی و غیر تربیت‌بدنی و ارتباط آن با برخی از مشخصات فردی. پژوهشنامة مدیریت ورزشی و رفتارحرکتی، 5(9)، 101-87.
کشاورز حقیقی، مهدی (1391). ارائة الگوی مدیریت بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان – مورد مطالعه یک بانک خصوصی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 4(2)، 202-183.
کوهی، امیرحسن، احمدی، غلامعلی، عاشوری، جمال، و بیرامی، رضا (1396). ارائة مدلی براساس رابطة سبک‌های مدیریتی، خلاقیت و تعهد سازمانی با رضایت شغلی مدیران. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 6(2)، 28- 9.
میرجلیلی، سید محمدعلی (1397). بررسی نقش توسعة حرفه‌ای و توانمندسازی مدرسان دانشگاه فرهنگیان بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس؛ مطالعة موردی دانشگاه‌‌های فرهنگیان یزد. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7(2)، 38- 9.
نادی، محمدعلی، و اسلامی هرندی، فاطمه (1395). الگوی ساختاری عدالت سازمانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی با رفتارهای انحرافی دبیران شهر اصفهان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(4)، 82-59.
نعامی، عبدالزهرا، و شکرکن، حسین (1385). بررسی رابطة ساده و چندگانة عدالت سازمانی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز. مجلة علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه شهید چمران، 3(13)، 92-79.
یادگار، میترا، و صیف، محمدحسن (1396). مدل پیش‌بینی فرسودگی شغلی براساس عدالت و تعهد سازمانی، میل به تغییر، تعارض و ابهام نقش. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8(1)، 70-53.
یوسفی، بهرام، و مرادی­خواه، شهناز (۱۳۹۰). ارتباط بین عدم تعادل تلاش- پاداش با فرسودگی شغلی معلمان تربیت‌بدنی (تحلیل مسیر). پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، 7(3)، 67-5.
Abolfazli, E., Yousefi Saidabadi, R., & Fallah, V. (2016). An analytical study on indifference management in educational system of Iran: Reflection on expert's opinions. International Review, 1-2, 22-37.
Chinomona, E., & Dhurup, M. (2015). The role of organisational commitment in the organisational citizenship behaviour and employee intention to stay relationship: The case of Zimbabwe. International Journal of Humanities and Social Science, 5(7), 47-58.
Ciziuniene, K., Vaiciute, K., & Batarliene, N. (2016). Research on competencies of human resources in transport sector: Lithuanian case study. Procedia Engineering, 134, 336-343.
Dundara, T., & Tabancali, E. (2012). The relationship between organizational justice perceptions and job satisfaction levels. Journal of Social and Behavioral Sciences, 46, 5777–5781.
Ghafarzadeh Ahangar, S., Boroumand, M. B., & Hami, M. (2015). Relationship between organizational indifference and organizational silence in employees of youth and sport offices in Mazandaran province. International Journal of Sport Studies, 5(3), 296-300.
Harari, M. B., Thompson, A. H., & Viswesvaran, C. (2018). Extraversion and job satisfaction: The role of trait bandwidth and the moderating effect of status goal attainment. Personality and Individual Difference, 123, 14-16.
Keefe, L. (2006). Overcome organizational indifference. Nonprofit World, 24(14), 14-15.
Kocaeksi, S., Ozbal, A. F., & Yavas, H. (2015). Examinatıon of Student control ideologies and leadership behaviors of physical education and sports teachers in terms of different variables. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 451-455.
Mollaabbasi, H., Rezaeemanesh, B., & Salehi Sadaghiani, J. (2013). A study on relationship between emotional intelligence and organizational indifference through the organizational commitment: A case study of an Iranian firm. Management Science Letters, 3(5), 1327-1332.
Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527–556.
Paredes-Valverde, M. A., Salas-Zárate, M. P., Colomo-Palaciosb, R., Miguel Gómez-Berbís, J., & Valencia-Garcíaa, R. (2018). An ontology-based approach with which to assign human resources to Software projects. Science of Computer Programming, 156, 90-103.
Spector P. E. (1985). Measurement of human service staff satisfaction: development of the job satisfaction survey. Community Psychol, 13, 693-713.