رابطة سخت کوشی و برون گرایی با عملکرد تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‎شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدة روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطة سخت‎کوشی و برون‎گرایی با عملکرد تحصیلی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و به روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. جامعة آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در نیمة اول سال تحصیلی 93-94 است. تعداد اعضای جامعه 25328 نفر بوده که براساس جدول کرجسی و مورگان، 230 نفر به روش دردسترس انتخاب شد. داده­ها با پرسشنامة سخت­کوشی بارتون (1992)، و مقیاس کوتاه­شدة نئو (1985) جمع‌آوری شد. همچنین، برای سنجش عملکرد‎ تحصیلی، گزارش­های تحصیلی دانشجویان به‌کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد رابطة سخت­کوشی و عملکرد تحصیلی مثبت و معنادار است. همچنین، اگرچه هر سه مؤلفة سخت‎­کوشی (تعهد، کنترل و مبارزه­طلبی) با عملکرد تحصیلی همبستگی مثبت دارند، تنها مؤلفه‎های تعهد و کنترل رابطة معناداری را با عملکرد تحصیلی داشته­اند. در پژوهش حاضر بین برون‎­گرایی و عملکرد‎ تحصیلی دانشجویان رابطة معناداری یافت نشد. در مجموع، نتایج حاکی از آن است که اگرچه برون­گرایی دانشجویان با عملکرد ‎تحصیلی آنان ارتباط معناداری ندارد، دانشجویانی با سخت‎کوشی بالاتر، در عملکرد تحصیلی نیز بهتر عمل می‎کنند. در نتیجه، میان برخی مؤلفه­های روان­شناختی سخت­کوشی مانند تعهد، کنترل و عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد و سخت­کوشی می­تواند عملکرد تحصیلی را پیش­بینی کند.

کلیدواژه‌ها


استکی، مهناز، کوشکی، شیرین، و واعظ، الهام (1389). رابطة سبک­های تفکر و انگیزش پیشرفت با پیشرفت تحصیلی ریاضی در دانش‎آموزان. تحقیقاتروان‌شناختی، 2(6)،100-89.
ایزدی، صمد، و محمدزاده ادملایی، رجبعلی (1386). بررسی رابطة سبک­های یادگیری، ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان. دوماهنامةدانشگاهشاهد، 14(27)، 29-15.
بشارت، محمدعلی (1387). رابطة بین سخت­کوشی و مشکلات بین­شخصی. مجلة مطالعات روان‌شناختی، 4(1)، 106-85.
بشارت، محمدعلی، محمدی، کوروش، پورنقاش تهرانی، سعید، و حاتمی، جواد (1386). رابطة کمالگرایی و سخت­کوشی با پاسخ­های فیزیولوژیک ناشی از استرس. مجلة روان­شناسی معاصر، 1، 53-41.
بهرامی، محمدامین، امام رضایی، اسما، ستار، الهام، رنجبر عزت­آبادی، محمد، و دهقانی تفتی، عارفه (1389). بررسی مقایسه­ای تعهد سازمانی براساس ویژگی­های شخصیتی: مطالعة موردی در پرستاران بیمارستان­های آموزشی شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد. فصلنامة طلوع بهداشت، 2(9)، 56-44.
تابع بردار، فریبا (1391). رابطة ویژگی­های شخصیت و سبک‎های یادگیری با موفقیت تحصیلی دانشجویان برخط. مجلة دانشگاهی پادگیری الکترونیکی، 3(2)، 16-10.
جعفرنژاد، هادی، سعد­ی­پور، اسماعیل، حاجی‌حسنی، مهرداد، و محمدجانی، هیوا (1391). رابطة ویژگی­های شخصیتی و روش­های‎ مطالعه با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران. فصل­نامةروان‌شناسیتربیتی، 25(8)،54-35.
جوانمردی، منوچهر، و مهدوی، مسعود (1389). توسعة انسانی در نواحی روستایی، مطالعة موردی: روستاهای شهرستان بهمئی. فصلنامة جغرافیاییسرزمین، 27(7)،31-21.
حمید، نجمه (1389). رابطة میان سخت­رویی روان‌شناختی، رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر پیش­دانشگاهی. روانشناسیکاربردی، 16(4)،116-101.
دشت­بزرگی، زهرا (1395). رابطة تعلل­ورزی و کمال­گرایی تحصیلی با فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانشجویان پزشکی. مجلة راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 1(9)، 41-34.
رحیمی پردنجانی، سجاد، حشمتی، هاشم، و مقدم، زهرا (1393). بررسی فراونی و عوامل مؤثر در افت تحصیلی دانشجویان ساکن خوابگاه دانشکده­های پیراپزشکی و بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال تحصیلی 1391-1390. فصلنامة علمی دانشگاهعلومپزشکی تربتحیدریه، 2(1)، 28-16.
رضایی، اکبر، خورشا، محسن، و مقامی، حمیدرضا (1391). بررسی رابطة ویژگی­های شخصیتی، باورهای انگیزشی و استراتژی­های یادگیری با عملکرد تحصیلی دانشجویان گروه­های علوم انسانی و علوم پایه. فصلنامة روا‌ن‌شناسی تربیتی، 2(26)، 234-211.
زکیخانی، محمدصادق (1389). مطالعة افت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی علوم سیاسی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی­ واحد کرج. فصلنامةتخصصیعلوم سیاسی، 12،127-113.
سروقد، سیروس، برزگر، مجید، و بلاغی، طاهره (1390). رابطة بین ویژگی‎های شخصیتی با ابعاد کمال­گرایی و شیوه­های مقابله با استرس در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت. فصلنامةعلمیپژوهشیجامعه­شناسیزنان، 2(3)،102-81.
شاوران، حمیدرضا، سلیمی، قربانعلی، و همایی، رضا (1387). سنجش عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان براساس فرهنگ­های چندگانة آنان. مجلۀپژوهشی رویکردهای نوین آموزشدانشگاهاصفهان، 29(1)،160-147.
شکری، امید، دانشورپور، زهره، و عسکری، اعظم (1387). تفاوت­های جنسیتی در عملکرد تحصیلی: نقش صفات شخصیت. مجلة علوم رفتاری، 4(2)،142-127.
طالع­پسند سیاوش، شهبازی جمشید (1393). تفاوت­های جنسیتی در ویژگی­های شخصیتی هنرمندان. فصلنامة شخصیت و تفاوت­های فردی، 6(3)، 125-113.
عاشوری، محمد، پورمحمدرضای تجریشی، معصومه، جلیل آبکنار، سیده سمیه، عاشوری، جمال، و موسوی خطاط، مجید (1390). بررسی ارتباط صفات شخصیت، راهبردهای مدیریت منابع و راهبردهای انگیزشی در پیش­بینی پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان کم­توان ذهنی. مجلةمطالعاتناتوانی، 1(11)،14-1.
عیسی­زادگان، علی (1388). رابطة استعاره­ها و ابعاد شخصیتی درون‌گرایی/ برون­گرایی آیسنک. مجلة روان‌شناسی معاصر، 7(1)،63-54.
فتحی آشتیانی، علی (1388). آزمون­های روان‌شناختی ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
گرشاسبی، ایوب، خورسند، الهام، و تقی­زاده، علی (1397). تأثیر آموزش مهارت­های خودتنظیمی بر انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان پرستاری در درس زبان انگلیسی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 10(1)،9-1.
گروسی فرشی، تقی (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: انتشارات جامعة پروژه.
مشتاقی، سعید، و مویدفر، همام (1397) نقش مؤلفه­های سرمایة روان­شناختی و جهت­گیری اهداف پیشرفت در پیش­بینی اهمال­کاری تحصیلی دانشجویان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(8)، 78-61.
نریمانی، محمد، امینی، زرار، برهمند، اوشا، و ابوالقاسمی، عباس (1386). ارتباط سرسختی روان‌شناختی، سبک­های تفکر و مهارت‎های اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان. فصلنامة روان­شناسی دانشگاه تبریز، 8(5)،112-98.
یاسمی­نژاد، پریسا، دبیر، مریم، و گل­محمدیان، محسن (1390). بررسی رابطة بین درون­گرایی – برون­گرایی و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان دختر. مجلة مطالعات روا‌ن‌شناسی تربیتی، 7(12)،130-113.
Bartone, P. T. (2006). Resilience under military operational stress: Can leaders influence hardiness. Military Psychology, 1, 131-148.
Bhagat, V. (2013). Extroversion and academic performance of medical students. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 2(3), 55-58.
Daneshamooz, S., & Alamolhodaei, H. (2012). Cooperative learning and academic hardiness on students’ mathematical performance with different levels of mathematics anxiety. Educational Research, 3(3), 270-276.
Eaton, L. G., Collings, R. D., DAgati, C. R., Moore, E. M., & Kellar, M. C. (2007). Extraversion and ego-resiliency: Predicting electroencephalograph measured positive emotion. Individual Differences Research, 5(3), 175-193.
Isaksen, S. G., Lauer, K. J., & Wilson, G. V. (2003). An examination of the relationship between personality type and cognitive style. Creativity Research Journal, 15(4), 343-354.
Karimi, A., & Venkatesan, S. (2009). Mathematics anxiety, mathematics performance and academic hardiness in high school students. Educational Science, 1(1), 33-37.
Khalatbari, J., Ghorbanshirod, S., & Akhshabi, M. (2013). The relationship between hardiness and exam anxiety in students. Life Science Journal, 2(2), 185-188.
Maddi, S. R., Wadhwa, P., & Haier, R. J. (1996). Relationship of hardiness to alcohol and drug use in adolescents. American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 10(2), 247-257.
Nye, J., Orel, E., & Kochergina, E. (2013). Big five personality traits and academic performance in Russian universities. National Research University Higher School of Economics, 1, 1-13.
Rothmann, S., & Coetzer, E. P. (2003). The big five personality dimensions and job performance. Journal of Industrial Psychology, 44(1), 68-74.
Samadzadeha, M., Abbasib, M., & Shahbazzadeganc, B. (2011). Survey of relationship between psychological hardiness, thinking styles and social skills with high school student's academic progress in arak city. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 28, 286-292.
Sheard, M. (2009). Hardiness commitment, gender, and age differentiate university academic performance. Educational Psychology, 79(1), 189-204.
Sheard, M., & Golby, J. (2007). Hardiness and undergraduate academic study: the moderating role of commitment. Personality and Individual Differences, 43(3), 579-588.
Soderstrom, M., Dolbier, C., & Leiferman, J. (2000). The relationship of hardiness, coping strategies, and perceived stress to symptoms of illness. Journal of Behavioral Medicine, 23(3), 311-328.
Spiridon, K., & Evangelia, K. (2013). Exploring academic hardiness in Greek students: links with achievement and year of study. Annals of the Department of Preschool Education University of Ioannina Greece, 6, 249-266.
Trapmann, S., Hell, B., Hirn, J. O. W., & Schuler, H. (2007). Meta-analysis of the relationship between the big five and academic success at university. Journal of Psychology, 215(2), 132-151.