بررسی عوامل مؤثر بر تحول در حوزه فرهنگ سازمانی در آموزش و پرورش ایران (مورد مطالعه: آموزش و پرورش شهر تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم ارتباطات، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشگر حوزة فرهنگ و ارتباطات، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین درجة اهمیت عوامل مؤثر بر تحول در حوزة فرهنگ سازمانی در سطح آموزش و پرورش شهر تهران است. پژوهش حاضر مطالعه­ای کاربردی و به روش پیمایشی اجرا شده است. قلمرو زمانی این پژوهش نیمة دوم سال 1398 بود. جامعة ­آماری پژوهش، پرسنل شاغل در آموزش و پرورش شهر تهران بوده­اند که با استفاده از فرمول کوکران و روش تصادفی طبقه­ای، 235 نفر به­عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامة محقق­ساخته بوده که روایی آن با نظرات خبرگان، و پایایی آن با آلفای کرونباخ (برابر با 89/0) تأیید شد. برای تحلیل داده­ها، نرم‌افزارSPSS  و آزمون­های تی و فریدمن به‌کار گرفته شد. نتایج نشان داد عامل حمایت مدیریت با رتبة 77/3، در آموزش و پرورش تهران می­تواند با حمایت و پشتیبانی از اهداف تحول فرهنگ سازمانی به موفقیت یا عدم موفقیت سازمان دامن بزند و مشارکت کارکنان با رتبة 82/2، باعث می‌شود پرسنل آموزش و پرورش تهران با ایجاد و تقویت روحیة جمع­گرایی، موجبات تحقق تحول فرهنگ سازمانی را فراهم کنند و هبری سازمان نیز با رتبة 80/2، باعث می‌شود با ایجاد و ارتقای اتحاد و یکپارچگی میان پرسنل، هم­سویی ایشان را با تحول در حوزة فرهنگ سازمانی را فراهم کند.

کلیدواژه‌ها


ایران­زاده، سلیمان (1384). جهانی­شدن و تحولات استراتژیک در مدیریت و سازمان. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
بابایی خیمه‌سرایی، مریم (1398). مدل­سازی ارتباط هوش سازمانی با نوآوری در فدراسیون والیبال با درنظرگرفتن فرهنگ سازمانی به عنوان متغیر میانجی. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 6(4)، 35-27.
بارانی، صمد، فقیهی، ابوالحسن، و نجف‌بیگی، رضا (1396). آسیب­شناسی فرهنگ سازمانی در بخش دولتی ایران. علوم مدیریت ایران، دوره­ی 12، شماره 46، 20-1.
تسلیمی، محمدسعید (1389). طراحی و تبیین الگوی تحول فرهنگ سازمانی با رویکرد افزایش بهره‌وری سازمان‌های دولتی (فرهنگ‌ساز) جمهوری اسلامی ایران. راهبردهای مدیریت بازرگانی، دوره­ی 7، شماره 41، 22-1.
رحیمی، محمد؛ حمزه، معصومه و ستاره اسکندری (1397). تأثیر فرهنگ سازمانی(انسان­گرا، موفقیت­گرا) بر آزادی بیان کارکنان وزارت ورزش و جوانان با نقش میانجی معنویت. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، دوره­ی 5، شماره 2، 118-111.
زارعی متین، حسن (1387). روش‌های تغییر فرهنگ سازمانی. دانش مدیریت، دوره­ 46، 126- 108.
شریف­زاده، فتاح، و کاظمی، مهدی (1385). مدیریت و فرهنگ سازمانی (بررسی مفاهیم، نظریات و الگوها برای شناخت و ارزیابی فرهنگ سازمانی). تهران: نشر قومس.
صفری آبکسری، مهدی (1391). بررسی رابطة بین فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی اداره‌کل ورزش و جوانان استان مازندران. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندارن.
عسکریان، مصطفی، و طاهری عطار، فتانه (1391). فرهنگ سازمانی و نقش آن در شکل­گیری رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه کارشناسان حوزة وزارت آموزش. رهبافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره­ی 3، شماره 2، 34-21.
فقه­شیخی، مریم، و قهرمانی، مسعود (1398). تحلیل تأثیر رهبری تحول آفرین بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی. مدیریت فرهنگی، دوره­ی 13، شماره 3، 114-99.
قلی­پور، مریم، و ابراهیم‌زاده، فریمان (1398). رابطة ابعاد فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان. مدیریت فرهنگی، ، دوره­ی 13، شماره 3، 98-85.
لاسون، رابرت، و رینگ، شن (1380). رفتار سازمانی (اصول و کاربردها). ترجمة رمضان حسن‌زاده، تهران: ساوالان.
لطیفیان، احمد، و مولوی، هما (1394). نقش فرهنگ در تحول سازمانی. شیراز: مؤسسة آموزش عالی خوارزمی.
مشبکی، اصغر (1379). مدیریت رفتار سازمانی (تحلیل کاربردی، ارزش رفتار انسان). تهران: نشر ترمه.
میرحیدرقارسی، رامین، و میرحسن سیدعامری (1394). بررسی رابطة توانمندسازی با تعهد سازمانی در کارمندان ادارات ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی. اولین همایش ملی علوم و فناوری های نوین، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین و تحت حمایت سیویلیکا، تهران.
نوری، فاطمه، ابراهیم­پور، علیرضا، و صالحی، علیرضا (1398). رابطة فرهنگ سازمانی با اثربخشی و میزان تعهد سازمانی کارکنان. مدیریت فرهنگی،­ 12(43)، 112-95.
والمحمدی، چنگیز، و روشن­ضمیر، شروین (1392). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت جامع کیفیت. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 22(72)، 141-119.
وکیل­پور، مهدی (1391). طراحی مدل اولویت­بندی مؤلفه­های مؤثر بر تحول سازمانی (مورد مطالعه: شهرداری تهران). پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه­السلام.
Avolio, B. J. (2011). Transformational leadership and the dissemination of organizational goals: A case study of a telecommunication firm. The Leadership Quarterly, 15(3), 625- 646.
Block, L. (2015). The Leadership–culture connection: an exploratory investigation. Leadership and Organizational Development Journal, 24(4), 318- 334.
Bryman, A. (2011). Triangulation, Encyclopedia of science research methods. Thousand Oaks: Sage.
Clement, A. (2016). Managing popular culture: A practitioner perspective. In: Presentation at the workshop Managing Popular Culture, University of Edinburgh Business School.
Crook, T. R., Todd, S., Combs, J., Woehr, D., & Ketchen, D. Jr (2011). Does human capital matter? A meta-analysis of the relationship between human capital and firm performance. Applied Psychology, 96(3), 443-456.
Denison, D. (2014). Organization culture: Can it be a key lever for driving organizational chang?. Financial Times Prentic Hall Press.
Greenberg, J., & Baron, R. A. (2000). Behavior in organizations. 7th ed., Prentice- Hall Inc.
Hai, D. H. (2016). Corporate culture - The pinnacle of wisdom. Monographs: Transport and Communications Publishing House.
Hofstetter, H., & Harpaz, I. (2015). Declared versus actualorganizational culture as indicated by an organization’sperformance appraisal. Human Resource Management, 12(6), 18- 32.
Horwitz, I. B., Horwitz, S. K., Daram, P., Brandt, M. L., Brunicardi, F. Ch., & Awad, S. S. (2017). Transformational, transactional, and passive-avoidant leadership characteristics of a surgical resident cohort: Analysis using the multifactor leadership questionnaire and implications for improving surgical education curriculums. Surgical Research, 9(3), 1- 11.
Ivanova, M., & Kokina, I. (2016). The analysis of organizational culture values inpublic sectors in Latvia. Review of Innovation and Competitiveness, 4(2), 118- 141.
Kark, R. (2014). The transformational leader. Who is (s) he? A feminist perspective. Organizational Change Management, 17(2), 160- 176.
Kilman, A. M., & Queen, I. B. (2014). The Relationship between organizational culture and job satisfaction in National Oil corporation of Libya. Humanities and Applied Sciences, 14, 20- 37.
Kutsch, E. (2010). Deliberate ignorance in project risk management. Project Manage, 28, 245–255.
Loy. M. C., & Mary, M. (2011), Exploring knowledge sharing in ERP implementation: An organizational culture framework. Decision Support Systems.
Miller, H. (2012). Job satisfaction and job performance at the internship level. Leadership, Accountability and Ethics, 9(1), 27-33.
Moorman, C. (2015). Organizational market information processes: Cultural antecedents and new product outcomes. Marketing Research, 32, 318–335.
Nadler, N. (2009). Transformational leadership and leader moral orientation: Contrasting an ethic of justice and an ethic of care. The Leadership Quarterly, 21, 88-179.
Nystrom, P. C., Ramamurthy, K., & Wilson, A. L. (2012). Organizational context, climate and innovativeness: adoption of imaging technology. Engineering and Technology Management, 19(2), 21–47.
O’Connor, G. C., & DeMartino, R. (2011). Organizing for radical innovation: An exploratory study of the structural aspects of RI management systems in large established firms. Product Innovation Management, 23(4),75–97.
Ouchi, W. G. (2010). Markets, bureaucracies, and clans. Administrative Science Quarterly,  25, 129–141.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y., & Podsakoff, N. P. (2013). Common method biases in behavioral research: a critical review of the literature and recommended remedies. Applied Psychology, 88(5), 879-903.
Reilly, C. A. (2008). Ambidexterity as a dynamic capability: Resolving the innovator’s dilemma. Research in Organizational Behavior.
Reis, G., Trullen, J., & Story, J. (2017). Perceived organizational culture and engagement: The mediating role of authenticity. Manage Psychology, 31(6), 1091–1105.
Salavou, H. (2016). Do customer and technology orientations influence product innovativeness in SMEs? Some evidence from Greece. Marketing Management, 21(3), 307–338.
Schein, E. (2010). Organizational culture and leadership. Jossy- Bass.
Schein, E. H. (2004). Coahing & consultation: Are they same? In M, Goldsith L. Hyons, and A. Freas, Coaching for Leadership San Francisco, Jossy- Bass.
Shaikh, M. A., Bhutto, N. A., & Maitlo, Q. (2012). Facets of job satisfaction and its association with performance. Business and Social Science, 3(7), 322-327.  
Tharp, M. B. (2013). Four organizational culture types. Organizational Culture White Paper, Haworth.
Toshman, K., & Newman, D. M. (2014). Job satisfaction as perceived by agricultural extension workers in Swaziland. South African Journal of Agricultural Extension,23(2), 19-24.
Trice, H. (2009), Using six organizational rites to change culture. In Gaining control of the corporate culture, ed. W. Bennis, R. O. Mason, and I. I. Mitroff, 370–99. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Van Muijen, J., Koopman, P., De Witte, K., De Cock, G., Susanj, Z., & Lemoine, C. (2015). Organizational culture: The Focus questionnaire. European Work and Organizational Psychologis, 8, 661–568.
Wang, S., Guidice, R. M., Tansky, J. W., & Wang, Z. (2010). When R&D spending is not enough: The critical role of culture when you really want to innovate. Human Resource Managemen, 49(4), 767–792.
Weber, M. (2015). Wirtschaft und Gesellschaft: Grundriß der verstehenden Soziologie. Tübingen, Germany: Mohr.
Wolfe, R. A. (2011). Organizational innovation: Review, critique and suggested research directions. Management Studie, 31(3), 405–431.
Zheng, C. (2009). A correlational study of organizational innovation capability and two factors: Innovation drivers and organizational culture. Ann Arbor, MI: ProQuest Information and Learning.