پیش‌بینی خودکنترلی براساس مهارت‌های اجتماعی و رفتاری دانش‌آموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزش‌پذیر دبستان‌های استثنایی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی خودکنترلی براساس مهارت‌های اجتماعی و رفتاری دانش‌آموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزش‌پذیر دبستان‌های استثنایی شهر تهران انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش همة دانش‌آموزان دختر و پسر با نیازهای ویژة ذهنی آموزش‌پذیر در دبستان‌های استثنایی شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396، شامل 196 دانش‌آموز (87 دختر و 109 پسر) بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از میان آنان انتخاب شدند. داده‌ها با پرسشنامه‌های مهارت‌های اجتماعی و رفتاری گرشام و الیوت- فرم‌ معلم (1990) و خودکنترلی کندال و ویلکاکس (1979) جمع‌آوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه‌ها با نظر متخصصان علوم تربیتی، و پایایی آن‌ها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب، با ضرایب 93/0 و 83/0 تأیید شد. یافته‌ها نشان داد بین ابعاد مختلف مهارت‌های اجتماعی (همکاری، قاطعیت و خویشتن‌داری) با خودکنترلی در دانش‌آموزان دختر و پسر رابطة مثبت وجود دارد و بین دو بعد از مشکلات رفتاری (رفتار بیرونی و بیش‌فعالی) با خودکنترلی رابطة منفی وجود دارد، اما بین بعد رفتار درونی با خودکنترلی رابطة معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد ابعاد مهارت‌های اجتماعی و رفتاری خودکنترلی را در دانش‌آموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزش‌پذیر دختر (01/0>P، 40/39F=) و پسر (01/0>P، 182/55F=) پیش‌بینی می‌کنند. نتایج تحلیل واریانس یک‌‌طرفه نشان داد خودکنترلی در دانش‌آموزان با نیازهای ویژة آموزش‌پذیر براساس تحصیلات مادر و پدر، طبقة شغلی سرپرست خانواده و سن آن‌ها تفاوت معناداری ندارد. همچنین، خودکنترلی در دانش‌آموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزش‌پذیر دختر و پسر تفاوت معناداری نداشت.

کلیدواژه‌ها


حبیبی، معصومه، و نریمانی، مهدی (1397). بررسی رابطة اعتماد سازمانی با نگرش‌های شغلی کارکنان با درنظرگرفتن نقش میانجی قرارداد روان‌شناختی. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، ۹(۳۶)؛ ۱88-۱59.
فاضل، امیر، کمالیان، امین‌رضا، خجسته، غلامرضا، و فاضل، علی (1390). نقش اعتماد در نوآوری سازمانی: پژوهشی در یک سازمان ایرانی بخش خدمات. فرایند مدیریت و توسعه، 24(3)، 88-72.
قادری، سیما، سیادت، علی، و شمس مورکانی، غلامرضا (1391). رابطة ادراک عدالت سازمانی و درگیری عاطفی و ذهنی در بین دبیران دورة متوسطه شهر اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی، 7(1)، 72-49.
قنبری، سیروس، و عرفانی‌زاده، فریبرز (1396). نقش اعتماد سازمانی در تعدیل بدبینی سازمانی‌کارکنان. مطالعات رفتار سازمانی، 6(2)، 148-125.
 کلانتری، خلیل (1388). مدل‌سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی اقتصادی. تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
معمارزاده، غلامرضا، و خدایی محمودی، رضا(1388). طراحی الگوی عدالت سازمانی اثربخش برای سازمان‌های دولتی ایران. پژوهش‌های مدیریت، 20(62)، 64-48.
نیکنامی، مصطفی، تقی‌پورظهیر، علی، دلاور، علی، و غفاری مجلج، محمد (1389). بررسی پایایی و روایی پرسشنامة نوآوری سازمانی آمید و همکاران 2002. اندازه‌گیریتربیتی، 1(3)، 119-101.
Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., & Hussain, S. T. (2020). The impact of organizational justice on employee innovative work behavior: Mediating role of knowledge sharing. Innovation & Knowledge, 5(2), 117-129.
Almansour, Y. M., & Minai, M. S. (2012). The relationship between organizational justice components and innovative behavior in Arab society. Evidence from government department in Jordan. Middle-East Journal Of Scientific Research, 12(1), 46-51.
Amabile, T. M. (1996). Creativity in context. Boulder, CO: Westview Press, Inc.
Amid. I., Belli, R. F., Sohn, W., & Toussaint, L. (2002). Internal consistency and reliability of a questionnaire assessing organizational innovation in two schools of dentistry. Dental Education, 66(4), 469-477.
Bozic, B., Siebert, S., & Martin, G. (2019). A strategic action fields perspective on organizational trust repair. European Management Journal, 37(1), 58-66.
Butler Jr, J. K. (1991). Toward understanding and measuring conditions of trust: Evolution of a conditions of trust inventory. Management, 17(3), 643-663.
Chapman, G., & Hewitt-Dundas, N. (2018). The effect of public support on senior manager attitudes to innovation. Technovation, 69, 28-39.
Chen, S. Y., Wu, W. C., Chang, C. S., Lin, C. T., Kung, J. Y., Weng, H. C., ... & Lee, S. I. (2015). Organizational justice, trust, and identification and their effects on organizational commitment in hospital nursing staff. BMC Health Services Research, 15(1), 1-17.
Cheng, S., & Li, A. (2018). Improve Professional managers’ Innovation capability under the background of Internet. Procedia Computer Science, 139, 481-488.
 Child, J., & Mollering, G. (2003).Contextual Confidence and Active Trust Development in the Chinese Business Environment. Organizational Science, 14(1), 69-80.
Chowdhury, S. (2005). The role of affect- and cognition-based trust in complex knowledge sharing. Managerial Issues, XVII (3), 310-326.
Clark, K., & James, K. (1999). Justice and positive and negative creativity. Creativity
Clegg, C., Unsworth, K., Epitropaki, O. & Parker, G. (2002). Implicating trust in the innovation process. Occupational and Organizational Psychology, 75,409-422.
Colquitt, J. A., Scott, B. A., Judge, T. A., & Shaw, J. C. (2006). Justice and personality: Using integrative theories to derive moderators of justice effects. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100(1), 110-127.
Daft, R. L. (2005) Management. 7th ed. Mason, OH: Thomson. Directions for future research. Research in Personnel and Human Resource Management, 22, 165-217.
Drucker, P. F. (1998). The discipline of innovation. Harvard Business Review, 76(6), 149-157.
Eberlin, R., & Tatum, Ch. (2005). Organizational justice and decision making ( When good interactions are not enough). Management Decision, 43(7/8). 1040-1048.
Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organizational innovativeness. European Journal of Innovation Management, 11(2), 160-181.
Greenberg, J., & Cropanzano, R. (2001). Advanced in organizational justice. Stanford University press, Stanford, CA.
Imamoglu, S. Z., Ince, H., Turkcan, H., & Atakay, B. (2019). The effect of organizational justice and organizational commitment on knowledge sharing and firm performance. Procedia Computer Science, 158, 899-906.
James, K., Brodersen, M., & Eisenberg, J. (2004). Workplace affect and workplace
Jiang, Y., & Chen, W. K. (2017). Effects of organizational trust on organizational learning and creativity. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 13(6), 2057-2068.
Kaneshiro, P. (2008). Analyzing the organizational justice, trust, and commitment relationship in a public organization. ProQuest.
Kane‐Urrabazo, C. (2006). Management's role in shaping organizational culture. Nursing Management, 14(3), 188-194.
Karkoulian, S., Assaker, G., & Hallak, R. (2016). An empirical study of 360-degree feedback, organizational justice, and firm sustainability. Business Research, 69(5), 1862-1867.
Kim, S. (2009). Managerial leadership, the climate for creativity and innovation and performance. Local Government Paper Prepared for the PMRA Conference, 2009, Columbus, Ohio.
Kurtzberg, T. R., & Amabile, T. M. (2001). From Guilford to creative synergy: Opening the black box of team-level creativity. Creativity Research Journal, 13(3-4), 285-294.
Lambert, E. (2003). The impact of organizational justice on correctional staff. Criminal Justice, 31(2), 155-168.
Lee, G., & Teo. A. (2005). Organizational restructuring: Impact on trust and work satisfaction. Asia Pacific Journal of Management, 22, 23–39.
Levin, D. Z. & Cross, R. (2004). The strength of weak ties you can trust: the mediating role of trust in effective knowledge transfer. Management Science, 50(11), 1477-1490.
McMilan, W. J. (2010). Your thrust is to understand'-how academically successful students learn. Teaching in Higher Education, 15(1), 1-13.
Mishra, A. K. (1996). Organizational responses to crisis: The centrality of trust. In R. M. Kramer, T. R. Tyler (Eds.), Trust inorganizations: Frontiers of theory and research (pp.261-287). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Moye, M. J., & Henkin, A. B. (2006). Exploring associations between employee empowerment and interpersonal trust in managers. Management Development, 25(2), 101-117.
Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
Nyhan, R. C., & Marlowe Jr, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust inventory. Evaluation Review, 21(5), 614-635.
Paine, K. D. (2003). Guidelines for measuring trust in organizations. The Institute for Public Relations, 9-10.
Perry, R. W., & Mankin, L. D. (2007). Organizational trust, trust in the chief executive and work satisfaction. Public Personnel Management, 36(2), 165-179.
Pucetaite, R. (2014). Stimulating organizational innovativeness through ethical leadership practices: the mediating role of organizational trust. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, 231-235.
Rawlins, B. R. (2008). Measuring the relationship between organizational transparency and employee trust. Public Relations, 2(2), 311-320.
Saad, S. K., & Elshaer, I. A. (2020). Justice and trust’s role in employees’ resilience and business’ continuity: Evidence from Egypt. Tourism Management Perspectives, 35, 1-12.
Shalley, C. E., Zhou, J., & Oldham, G. R. (2004). The effects of personal and contextual the black box of team level creativity. Creativity Research, 13, 285-294.
Stål, H. I., & Babri, M. (2020). Educational interventions for sustainable innovation in small and medium sized enterprises. Cleaner Production, 243, 1-12.
Szulanski, G., Cappetta, R., & Jensen, R. J. (2004). When and how trustworthiness matters: knowledge transfer and the moderating effect of causal ambiguity. Organization Science, 15(5), 600-613.
Tan, H. H., & Tan, C. S. F. (2000). Toward a differentiation of trust in supervisor and trust in organization. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126(2), 241-260.
Tyler, T. R. (1999). Why people cooperate with organizations: An identity-based perspective. In R. I. Sutton & B. M. Staw (Eds.), Research in Organizational Behavior, 21, 201–246.
Vanhala, M., Heilmann, P., & Salminen, H. (2016). Organizational trust dimensions as antecedents of organizational commitment. Knowledge and Process Management, 23(1), 46-61.
Yang, J. (2005). The role of trust in organizations: Do foci and bases matter?. Doctoral Dissertation, Faculty of the Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College.