ارزیابی صلاحیت‌های حرفه‌ای دانشجویان آموزش ابتدایی دانشگاه‌های شهرکرمان بارویکرد بهینه کاوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارزیابی صلاحیت‌های حرفه‌ای دانشجویان آموزش ابتدایی دانشگاه‌های شهر کرمان با رویکرد بهینه‌کاوی است. روش پژوهش آمیخته بود که ابتدا با روش کمی از نوع توصیفی- پیمایشی، و برای آشکارشدن جنبه‌های بهینة دانشگاه برتر از روش کیفی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامة محقق‌ساخته و مصاحبة نیمه‌ساختارمند بود. جامعة آماری دانشجویان رشته‌های مرتبط با آموزش ابتدایی دانشگاه‌های شهر کرمان، شامل 506 نفر در سال تحصیلی 1396-1395بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و با استفاده از فرمول کوکران 339 نفر انتخاب شدند، در بخش کیفی از دیدگاه 14 نفر از مسئولان و استادان دانشگاه‌ فرهنگیان با روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها آزمون تی و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری اجرا شد. در بخش کیفی متن مصاحبه‌ها کدگذاری و مقوله‌بندی شد. یافته‌های بخش کمی پژوهش نشان دهندة وضعیت نسبتاً مطلوب دانشگاه‌های مربوط به پژوهش (فرهنگیان، شهید باهنر، پیام نور کرمان) در بعد صلاحیت حرفه‌ای (شناختی، مهارتی و عاطفی) بود و از بین آن‌ها دانشگاه فرهنگیان در هر سه بعد صلاحیت حرفه‌ای در وضعیت بهتر و مطلوب‌تری نسبت به دانشگاه‌های دیگر (دانشگاه شهید باهنر، دانشگاه پیام نور) قرار داشت. همچنین، در بررسی کیفی، علت برتری دانشگاه فرهنگیان در مرحلة کدگذاری محوری غنی‌سازی در هفت عنصر برنامة درسی شامل اهدف، محتوا از بعد نظری و عملی، فرایند یاددهی یادگیری، امکانات و تجهیزات، فضای یادگیری، فرایند ارزشیابی و توجه به فرد یادگیرنده به عنوان هفت مقولة محوری و در مرحلة کدگذاری گزینشی، غنی‌بودن برنامة درسی به عنوان یک مقولة محوری اصلی یافت شد.

کلیدواژه‌ها


ایزدی، صمد، صالحی‌عمران، ابراهیم، و منصوری‌بککی، سیروس (1391). بررسی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان مرد در دورة متوسطه شاخة علوم انسانی بر مبنای رویکرد سازنده‌گرایی. مطالعات آموزش و یادگیری، 4(1)، 27-1.
ابوالحسنی، زهرا، و جوادی‌پور، محمد (1398). شایستگی­های حرفه­ای معلمان و رضایت شغلی با تأکید بر دیدگاه سازنده‌گرایی. فناوری آموزش، 14(1)، 198- 189.
احمدی، مهرناز، ایزدی، احمد، پورمنصوری، سعید، صدیقی، لادن، استبصاری، فاطمه، و زارع، کوروش (1395). ارزیابی بین صلاحیت حرفه­ای دانشجویان رشتة پرستاری در حیطة مراقبت معنوی و هوش معنوی. مجلة علمی دانشکدة پرستاری و مامایی همدان، 22(5)، 199-190.
آقایی، نجف، صفاری، مرجان، و میرحسینی، فرناز سادات (1396). شناسایی صلاحیت حرفه­ای ضروری معلمان تربیت بدنی با رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 7(14)، 83-71.
اناری‌نژاد، عباس، صفوی، علی اکبر، و محمدی، مهدی (1391). ارزشیابی آموزشی الکترونیکی بارویکرد بهینه‌کاوی مطالعة‌ موردی آموزش عالی ایران. فناوری، 4(11 و 12)، 25-19.
بازرگان، عباس (1398). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری. تهران: انتشارات دیدار.
جلیلی، مهسا، و نیک‌فرجام، حسین (1393). بررسی وضع موجود توانایی و صلاحیت­های معلمان از دیدگاه دانش‌آموزان و مقایسة وضع مطلوب از دیدگاه صاحب‌نظران درس فیزیک سال جهارم دبیرستان‌های شهر قدس. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 11(40)، 138-129.
حبیبی آذر، افسانه، و طالبی، بهنام (1397). اثربخشی رویکرد حل مسئله در آموزش درس کارورزی بر ارتقای صلاحیت­های حرفه­ای دانشجومعلمان. مطالعات آموزشی، 7(19)، 61-39.
خزاعی، مجید، کریمی مونقی، حسین، حسنیان مهر، سید مهدی، و آوان، امیر (1397). ارتقای صلاحیت حرفه­ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی از طریق طراحی و اجرای آموزش بین حرفه­ای. نشریة دانشکدة پزشکی اصفهان، 36(496)، 1115-1106.
خوانزاده، عبدالله، مطلق، محمداسماعیل، میرشکاک، عبدالرضا، نیاکان، مریم، اکبری نساجی، ندا، و نصرالله پورشیروانی، سیدداود (1396).سوابق بهینه‌کاوی مدیران و کارشناسان دانشکدة علوم پزشکی آبادان. مجلةدانشکدةپیراپزشکیدانشگاهعلومپزشکیتهران (پیاوردسلامت). 11(2)، 210-201.
روشن‌قیاس، پروین، کیان، مرجان، و گرامی‌پور، مسعود ( 1394). ساخت و بررسی ارزیابی صلاحیت حرفه­ای معلمان ابتدایی شهر اصفهان. سومین کنفرانس ملی روا‌ن‌شناسی و علوم رفتاری.
زجاجی، ندا، خنیفر، حسین، آقاحسینی، تقی، و یزدانی، حمیدرضا. (1396). شناسایی و تبیین شایستگی‌های پایه و الزامات توسعه حرفه‌ای مدرسان تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان. توسعة آموزش جندی شاپور، 8، 159-149.
سالاری، پروین، و توان، عباس (1397). بررسی نیازهای حرفه­ای نومعلمان دانش‌آموختة دانشگاه فرهنگیان در زمینة آموزش زبان فارسی در دورة ابتدایی. علوم روان‌شناختی، 17(72)، 950-945.
سلیمی، جمال، و محمدیان شریف، کویستان (1397). رابطة ویژگی­های روان­شناختی (شخصیت وظیفه­شناسی) و مؤلفه­های صلاحیت­های حرفه­ای با اثربخشی معلمان: رویکرد معادلات ساختاری. روان­شناسی مدرسه، 7(2)، 72-94.
شفیع‌زاده، حمید، سلیمانی، نادر، و شوریایی، مریم (1393). بررسی وضعیت موجود صلاحیت­های حرفه­ای معلمان مقطع ابتدایی شهرستان گرمسار. رهبری و مدیریت آموزشی، 8(12)، 98-83.
صفرنواده، مریم، موسی پور، نعمت الله، اظهری، محبوبه، و محمدشفیعی، عبدالسعید (1398). تجربة زیستة دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان از برنامة جدید کارورزی تربیت معلم ایران. مطالعات برنامة درسی آموزش عالی، 10(19)، 169-149.
عباسپور، عباس، رحیمیان، حمید، مهرگان، محمدرضا، و احمدنیا، هادی (1395). تحلیل پوششی داده‌ها به مثابة ابزار اندازه‌گیری عملکرد سازمانی، برنامه‌ریزی و بهینه‌کاوی در آموزش و پرورش.اندازه‌گیریتربیتی، 6(99)، 116-99.
عبدالهی، بیژن، دادجوی توکلی، عطیه، و یوسلیانی، غلامعلی ( 1393). شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی­های حرفه­ای معلمان اثربخش. نوآوری­های آموزشی، 13(49)، 48-25.
عسکری متین، سجاد، و کیانی، غلامرضا (1397). الگوی معیار صلاحیت حرفه‌ای معلمی در تراز جمهوری اسلامی ایران. تعلیم و تربیت، 34(2)، 30-9.
فتحی، معصومه، سعدی‌پور، اسماعیل، ابراهیمی قوام، صغری، و دلاور، علی (1397). موفقیت برنامه­های درسی دانشگاه فرهنگیان در ایجاد شایستگی­های حرفه­ای معلمی. مطالعات برنامة درسی ایران، 12(50)، 166-139.
فرح‌بخش، سعید، جعفری سرابی، مهراد، سیاه‌کمری، الهام، غلامی، محمد، و مرادی، سمیه (1396). تدوین صلاحیت­های علمی- حرفه­ای مدیران مدارس ابتدایی استان لرستان. مدیریت مدرسه، 5(1)، 127-113.
قربانی نامور، فرخ، بیک‌زاده، جعفر، نژادایرانی، فرهاد، و بهلولی، نادر (1397). تبیین تجربة متخصصان تعلیم و تربیت و مدیریت منابع انسانی در ارتقای شایستگی و صلاحیت­های حرفه­ای در فرایند آموزش برای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان: یک مطالعة پدیدارشناسی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(5)، 155-144.
کلانتری، خلیل (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی. تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
محمدی وندیشی، زهره، و خروشی، پوران (1395). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجو معلمان آموزش ابتدایی (مطالعة موردی: دیدگاه مدرسان و دانشجویان پردیس فاطمه زهرا دانشگاه فرهنگیان اصفهان). دومین همایش ملی تربیت بدنی.
ملایی‌نژاد، اعظم (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجومعلمان دورة آموزش ابتدایی. نوآوری‌های آموزشی، 11(44)، 62-33.
موسوی، فرانک، و عبدالحسینی، سلیمه (1395). بررسی وضعیت موجود صلاحیت­های حرفه­ای عمومی مربیان پیش‌دبستانی و مقایسه با وضع مطلوب. آموزش‌پژوهی، 2(8)، 24-9.
میرجلیلی، سید محمد علی (1397). بررسی نقش توسعة حرفه‌ای و توانمندسازی مدرسان دانشگاه فرهنگیان بر ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس؛ مطالعة موردی دانشگاه‌‌های فرهنگیان یزد. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7(2)، 38-9.
واحدی، حسین، کریمی، ناصر، رضایی، رسول، و اسماعیل‌پور، ایوب (1397). مقایسه صلاحیت‌های حرفه­ای معلمان، فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان، تربیت معلم سابق و سایر دانشگاه­ها. نشریه فناوری آموزش، 13(1)، 90-83 .
Anderson, K. L., Weimer, M., & Fuhs, M. W. (2020). Teacher fidelity to Conscious Discipline and children's executive function skills. Early Childhood Research Quarterly, 51, 14-25.
Anif, S., Sutama, S., Prayitno, H. J., & Idrus, N. B. M. (2019). Effectiveness of Pedagogical Competence: A Development Model through Association of Biology Teachers’ Forum. Pendidikan IPA Indonesia, 8(1), 23-31.
Collie, R. J., & Perry, N. E. (2019). Cultivating teacher thriving through social–emotional competence and its development. The Australian Educational Researcher, 46, 699-714.
Dilekli, Y., & Tezci, E. (2020). Title: A cross-cultural study: Teachers’ self-efficacy beliefs for teaching thinking skills. Thinking Skills and Creativity, 35, 1-44.
Douglas N. H., William K. I., & Stacey. A (2014). Rutledge How Teacher Evaluation Methods Matter for Accountability: A Comparative Analysis of Teacher Effectiveness Ratings by Principals and Teacher Value-Added Measures. American Educational Research Journal, 51(1), 73–112.
Fahmi, C. N., Arsyiah, M., Nurliza, E., & Usman, N. (2019). The Implementation of Academic Supervision in Improving Teacher Competency at Primary School. Ilmiah Peuradeun, 7(1), 181-193.
Fauth, B., Decristan, J., Rieser, S., & Klieme, E. (2019). Exploring teacher popularity: associations with teacher characteristics and student outcomes in primary school. Social Psychology of Education, 21, 1225-1249.
Harris, M., & Ravive, A. (2018). The Theory of Capital Structare and estimating the speed of adtustment. Financial and Quantitative Analysis, 44(2), 237-271.
Heokkea, A. P., Veaheasantanen, A. K., & Mahlakaarto, B. S. (2017). Teacher educators' collective professional agency and identitye Transforming marginality to strength. Teaching and Teacher Education, 63, 36-46.
Huntly., H. (2003). Teachers Work Beginning Teachers Conception of Competence. The Australian Educational Researcher, 35, 125-145.
Kan, A., & Bulut, O. (2014). Crossed random-effect modeling: examining the effects of teacher experience and rubric use in performance assessments. Eurasian Journal of Educational Research, 57, 1-28.
Kuivila, H. M., Mikkonen, Sjogren, T., Koivula, M., Koskimaki, M., Koskimaki, M., Lukkarila, P., & Kaariainen, M. (2020). Health science student teachers' perceptions of teacher competence: A qualitative study, Nurse Education Today, 84, 1-25
Kuterginaa, E., Sanina, A., Balashovc, A., & Willis. (2020). Improving competency-based education through empirical evaluation: A mixed methods study of a masters of public administration program. Public Administration, 43(1), 1-16.
Niemi a, H., Nevgi., A. (2014). Research studies and active learning promoting professional competences in Finnish teacher education. Teaching and Teacher Education, 43, 131-142.
Rokenes, F. M., & Krumsvik, R. J. (2016) Prepared to teach ESL with ICT? A study of digital competence in Norwegian teacher education. Computers & Education, 97, 1-20
Saka, A. Z., & Saka, A. (2009). Student teachers, views about the effects of school practice on the development of their professional skills. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1597-1604.
Samia, K., & Mortiz, K. (2019). Scientific Reasoning Competencies: a Case of Preservice Teacher Education, Science, Mathematics and Technology Education, 19(4), 446-464.
Sucuoglu, E., & Atamturk, H. (2020). Correlation relation between professional qualifications of physical education teachers and students’ attitudes towards Physical Education classes. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 24(1), 44-47.
Tang, Y. F., Sylvia, K.Y., Wong, M. H., & Cheng, A. M. (2016) Configuring the three-way relationship among student teachers' competence to work in schools, professional learning and teaching motivation in initial teacher education. Teaching and Teacher Education, 60, 344-354.
Wahlgren, A. B., Mariager, A. A. K., Sorensen, S. H. (2016). Expanding the traditional role of the adult education teacher the development of relational competences and actions. Teaching and Teacher Education, 60, 303-311.
Yakovleva, E. N., Voiteleva, G. V., & Krasilova, I. Y. (2019). Demonstration Examination in the System of Secondary Vocational Education as a New Format of Competence Assessment of Future Elementary School Teachers. International Forum on Teacher Education, 785-793.