ارائة مدل سنجش اثربخشی کارکردهای دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت آموزشی، دانشکدة علوم انسانی و هنر، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران

2 گروه مدیریت آموزشی، دانشکدة علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

3 استادیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائة مدل سنجش اثربخشی کارکردهای دانشگاه فرهنگیان بود، که با رویکرد آمیخته انجام گرفت. در بخش کیفی، استراتژی پژوهش داده‌بنیاد بود. جامعة آماری شامل افراد متخصص و خبره و آشنا به دانشگاه فرهنگیان بود. 21 مشارکت‌کننده با توجه به اشباع نظری داده‌ها با روش  در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه بود که روایی آن با روش سه‌سویه‌سازی و پایایی آن از طریق کاپای کوهن به دست آمد. برای تحلیل داده‌ها روش تحلیل تم و نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. مدل سنجش اثربخشی کارکردهای دانشگاه فرهنگیان با کارکردهای مربوط به درون‌داد (صلاحیت حرفه‌ای، برنامة درسی، نیازسنجی، منابع)، کارکردهای مربوط به فرایند (فرایند آموزشی، فرایند پژوهشی، فرایند حمایتی)، کارکردهای مربوط به برون‌داد (انتقال دانش، جامعة یادگیرنده، ارتباطات) ارائه شد. در بخش کمی، پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی بوده است. جامعة آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 779 نفر بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 227 نفر برآورد شد. برای انتخاب نمونه از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامة محقق‌ساخته در مقیاس پنج‌درجه‌ای لیکرت بود که روایی آن به کمک روایی صوری، محتوایی و تشخیصی و پایایی آن از طریق روش آلفای کرونباخ بررسی شد. برای تحلیل داده‌ها گردآوری‌شده، آزمون‌ تی تک‌نمونه اجرا شد. نتایج نشان داد سطح معناداری در همة مؤلفه‌ها (به غیر از مؤلفه‌های منابع و ارتباطات) کمتر از 05/0 است. بنابراین، وضعیت این مؤلفه‌ها به‌جز مؤلفه‌های منابع و ارتباطات در حد مطلوب است.

کلیدواژه‌ها


آیت‌اللهی، حبیب‌الله، پوررضائیان، مهدی، و هوشیار، مهران (1391). تبیین ویژگی‌های هویتی آموزش عالی هنر با تأکید بر متغیرهای فرهنگی در ایران امروز. هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، 50، 14-5.
باقری مجد، روح‌الله، و فلاح فرامرزی، محسن (1396). کارکردهای دانشگاه از نظر مقام معظم رهبری در نظام آموزش عالی ایران. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 6(23)، 29-7.
باقری، مسلم، عباسی، عباسف و خدائی، هانیه (1397). طراحی مدل سنجش اثربخشی دانشگاه‌های سازمانی دولتی (مورد مطالعه: مرکز علمی‌کاربردی کارخانه‌های مخابراتی ایران). مطالعات مدیریت دولتی ایران، 1، 2، 112-95.
جوادی بورا، محمدعلی (1390). طراحی مدل ارزیابی اثربخشی نظام آموزش از راه دور در دانشگاه پیام نور. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(1)، 98-79.
حجازی، رضوان، و قشقایی، فاطمه (1395). بررسی اثربخشی عملکرد دانشگاه الزهرا (س) با استفاده از تکنیک ارزیابی متوازن. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(20)، 70-61.
حسین‌زاده، فاطمه، فیروزی، حسین، و سیاه‌پشت خاچکی، علی (1396). حرکت به سوی نسل سوم دانشگاه‌های علوم پزشکی. مجلة مرکز مطالعات و توسعة آموزش علوم پزشکی یزد، 12(4)، 245-239.
خدیوی، اسدالله، و الهوردی خان وزیری، آیدا (1394). طراحی و تدوین الگویی برای ارزشیابی اثربخشی و عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی. مدیریت بهره‌وری، (9(3)، 174-161.
ذاکری، محمد، و اسدی، اسماعیل (1395) پژوهشی را با عنوان بررسی مأموریت‌ها و کارکردهای نظام آموزش عالی در راستای اقدام و عمل اقتصاد مقاومتی بر اساس دیدگاه‌های مقام معظم رهبری. رهیافت انقلاب اسلامی، 10(35)، 66-47.
غلامی، زهرا، نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم، آراسته، حمیدرضا، و زین‌آبادی، حسن‌رضا (1397). تأملی بر کارکرد آموزشی دانشگاه‌های نسل سوم در ایران: ارائة الگوی مفهومی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 111(4)، 38-30.
غلامی، زهرا، و آراسته، حمیدرضا (1397). طراحی الگوی کارکرد پژوهشی دانشگاه‌ها با رویکرد صنعت‌یاری. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 8(27)، 253-231.
فشالنج، لیلا، و بازرگان، عباس (1393). چگونگی بین‌المللی‌شدن یک دانشگاه در کارکردهای آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی: موردی از یک دانشگاه بین‌المللی. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 7(13)، 27-9.
نجاری، رضا، و معدنی، جواد (1397). بررسی تطبیقی ساختار و کارکرد دانشگاه پیام نور با پنج دانشگاه باز جهان. مدیریت سازمان‌های دولتی، 7(1)، 110-89.
Arroyo Vazquez, M., Sijde, P., & Jiménez Saez, F. (2013). Alice in entrepreneurs' land: the university challenge”, high technology entrepreneurship. A Festschrift for Ray Oakey, 1(4), 18-25.
Formaa, P., & Matyjas, D. (2015). Digitalization of upbringing and education in relation to shifted socialization of polish students. Social and Behavioral Sciences, 176, 985–991.
Kupriyanova, V. (2018). Efficiency of universities: Drivers, enablers and limitations. European Higher Education Area: The Impact of Past and Future Policies, 603-618.
Kuznetsov, N., Usenko, L., Ivanova, O., & Kostoglodova, E. (2017). Provision of effectiveness of university education on the market economy. International Journal of Educational Management, 31(1), 30-37.
Sullivan, W. M. (2003). The university as citizen: institutional identity and social responsibility. A special report. The civic Arts Review, 16(1), 1-14.
Tetřevová, L., & Sabolova, V. (2010). University stakeholder management and university social responsibility. WSEAS Transact Adv Eng Educ, 7(7),224-233.
Tofighi J., & Nourshahi, N. (2012). Provide solutions for the development of cooperation between universities and industry in Iran. QJEE, 14(56),75-95.