رواسازی پرسشنامة هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی (AEQ-ES)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هیجان‌های تحصیلی آن دسته از هیجان‌هایی هستند که دانش‌آموزان به‌طور خاص در جریان فعالیت‌های تحصیلی خود تجربه کرده و بر ابعاد مختلف یادگیری آنان آثار مهمی می‌گذارند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی روایی عاملی و پایایی پرسشنامة سنجش هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی (AEQ-ES)[1] است. به این منظور، 386 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر از میان دورة دوم مدارس ابتدایی شهر سنندج به شیوة خوشه‌ای دو مرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسش‌های پرسشنامه در زمینة هیجان‌های مرتبط با درس علوم تجربی جواب دادند. سپس روایی ابزار با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ و پایایی بازآزمایی مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌های تحلیل تأییدی نشان داد که ساختار عاملی تعیین‌شده برای ابزار برازش قابل‌قبولی با داده‌ها دارد و تمامی شاخص‌های نیکویی برازش، مدل را پشتیبانی می‌کنند. همچنین، بررسی پایایی نشان داد هم ضرایب آلفای کرانباخ و هم ضرایب بازآزمایی زیرمقیاس‌های ابزار از 70/0 تا 89/0 متغیر هستند که نشان‌دهندة همسانی درونی مناسب آن است. بنابراین، به نظر می‌رسد این پرسشنامه ابزار مناسبی برای سنجش هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان در دورة ابتدایی در درس علوم تجربی و سایر دروس است.
 
 

کلیدواژه‌ها


حسینی، فریده سادات، و خیر، محمد (1389). بررسی نقش معلم در هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی دانش‌آموزان. روان‌شناسی دانشگاه شیراز، 5(20)، 63-41.
سپهریان آذر، فیروزه، و اقبالی، امجد (1392). رابطة سبک‌های یادگیری کلب و هیجان‌های مثبت و منفی تحصیلی با یادگیری خودگردان. یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، 30-17.
ستاری، بهزاد، پور شهریار، حسین، و شکری، امید (1395). تحلیل عاملی تأییدی و همسانی درونی مقیاس هیجان‌های مرتبط باکلاس درس (CRES). روان‌شناسی تربیتی، 12(40)، 150-129.
قره‌آغاجی، سعید، و بدری گرگری، رحیم (1394). نقش باورهای انگیزشی در پیش‌بینی هیجان‌های تحصیلی ریاضی. آموزش‌پژوهی، 2، 22-1.
کدیور، پروین، فرزاد، ولی‌الله، کاوسیان، جواد، و نیکدل، فریبرز (1388). رواسازی پرسشنامة هیجان‌های تحصیلی پکران. نوآوری‌های آموزشی، 32(8)، 38-7.
نیکدل، فریبرز، کدیور، پروین،فرزاد، ولی‌الله، عربزاده، مهدی، و کاووسیان، جواد (1391). رابطة خودپنداره نحصیلی، هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان. روان‌شناسی کاربردی، 6(1)، 119-103.
Baudoin, N., & Galand, B. (2017). Effects of classroom goal structures on student emotions at school. Educational Research, 86, 13-22.‏
Goetz, T., Frenzel, A. C., Pekrun, R., Hall, N. C., & Lüdtke, O. (2007). Between- and withindomainrelations of students' academic emotions. Educational Psychology, 99, 715–733.
Goetz, T., Pekrun, R., Hall, N. C., & Haag, L. (2006). Academic emotions from a socialcognitiveperspective: Antecedents and domain specificity of students' affect in thecontext of Latin instruction. British Journal of Educational Psychology, 76, 289–308.
Ketonen, E. E., Dietrich, J., Moeller, J., Salmela-Aro, K., & Lonka, K. (2018). The role of daily autonomous and controlled educational goals in students’ academic emotion states: An experience sampling method approach. Learning and Instruction, 53, 10-20.‏
Lichtenfeld, S., Pekrun, R., Stupnisky, R. H., Reiss, K., & Murayama, K. (2012). Measuring students' emotions in the early years: The achievement emotions questionnaire-elementary school (AEQ-ES). Learning and Individual Differences, 22(2), 190-201.‏
Linnenbrink-Garcia, L., & Pekrun, R. (Eds.). (2011). Students' emotions and academic engagement [Special issue]. Contemporary Educational Psychology, 36, 1–70.
Mainhard, T., Oudman, S., Hornstra, L., Bosker, R. J., & Goetz, T. (2018). Student emotions in class: The relative importance of teachers and their interpersonal relations with students. Learning and Instruction, 53, 109-119.‏
Pekrun R. (2006). The control -value theoryof achievement emotions: Assumptions,corollaries, andimplications for educationalresearch andpractice. Educational Psychology Review, 18(4), 315–341.
Pekrun, R. (2000). A social-cognitive, control-value theory of achievement emotions. In J.Heckhausen (Ed.), Motivational psychology of human development: Developingmotivation andmotivating development (pp. 143–163).NewYork,NY: Elsevier Science.
Pekrun, R. (2016). Academic emotions. In K. R. Wentzel, & D. B. Miele (Eds.), Handbook of motivation at school (2nd ed., pp. 120e144). New York, NY: Routledge.
Pekrun, R., Elliot, A. J., & Maier, M. A. (2006). Achievement goals and discrete achievement emotions: A theoretical model and prospective test. Educational Psychology, 98, 583–597.
Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). Achievement Emotions Questionnaire (AEQ). User’s manual. Munich, Germany: Department of Psychology, University of Munich.
Pekrun, R., Goetz, T., Frenzel, A. C., Barchfeld, P., & Perry, R. P. (2011). Measuringemotions in students’ learning and performance: The Achievement EmotionsQuestionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36, 36–48.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002). Academic emotions instudents’ self-regulated learning and achievement: a program of qualitativeand quantitative research. Educational Psychologist, 37(2): 91–105.
Pekrun, R., Lichtenfeld, S., Killi, U., & Reiss, K. (2007). Achievement Emotions Questionnaire – Elementary School (AEQ-Elementary School). User’s manual. Munich, Germany: Department of Psychology, University of Munich.
Perry, R. P., Hladkyj, S., Pekrun, R. H., Clifton, R. A., & Chipperfield, J. G. (2005). Perceived academic control and failure in college students: Athree-year study of scholastic attainment. Research in Higher Education, 46, 535-569.
Putwain, D. W., Becker, S., Symes, W., & Pekrun, R. (2018). Reciprocal relations between students’ academic enjoyment, boredom, and achievement over time. Learning and Instruction, 54, 73-81.‏
Schutz, P. A., & Pekrun, R. (Eds.). (2007). Emotions in education. San Diego, CA: Elsvier.