بررسی وضعیت سایش اجتماعی کارکنان و رابطة آن با بیگانگی شغلی کارکنان اداره‌کل آموزش و پرورش لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت آموزشی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

2 دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

مطالعة حاضر با هدف بررسی وضعیت سایش اجتماعی کارکنان و رابطة آن با بیگانگی شغلی کارکنان اداره‌کل آموزش و پرورش لرستان انجام شد. روش مطالعه، توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری شامل تمامی کارکنان اداره‌کل آموزش و پرورش استان لرستان در سال تحصیلی 1395 به تعداد 371 نفر بودند که تعداد 191 نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شد. ابزارگردآوری داده‌ها پرسشنامه‌های استاندارد سایش اجتماعی دافی و همکاران (2002) و بیگانگی شغلی صداقتی‌فرد و عبدالله‌زاده (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها آزمون کولموگروف – اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون خی‌دو ، رگرسیون گام به گام استفاده شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار 21SPSS تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد ضریب همبستگی چندگانه بین سایش اجتماعی کارکنان و بیگانگی شغلی کارکنان برابر با 438/0 و ضریب تعیین آن برابر با 191/0 بود. همچنین، ضریب هبستگی پیرسون بین بعد سایش سرپرست در ابعاد سایش اجتماعی و بیگانگی شغلی (405/0 = r) و بعد سایش همکار در سطح فردی از ابعاد سایش اجتماعی و بیگانگی شغلی (377/0 = r) در سطح آلفای 1 درصد معنا­داربود (001/0>P).

کلیدواژه‌ها


بخیت، معصومه، نظری، شهرام، عبدی‌پور، کامران (1396). ارتباط سایش اجتماعی با بهزیستی شغلی کارکنان فدراسیون فوتبال با میانجیگری تعارض میان‌فردی. مطالعات مدیریت ورزشی، 9(45)، 132-115.
حاج کاظمی، محبوبه (1391). بررسی نقش رهبری تحول‌آفرین در بیگانگی از کار با میانجی‌گری تعهد سازمانی (مورد مطالعه: شرکت سهامی بیمه البرز شهر تهران). پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان.
درینی، ولی‌محمد، تابان، محمد، شرفی، وحید، و ویسه، سیدمهدی (1394). بررسی تأثیر بیگانگی از کارکارکنان بر بروز رفتارهای ضد شهروندی تیمی. مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 4(1)، 76-65        .
زارعی متین، حسن (1391). رفتار سازمانی پیشرفته. چاپ دوم، تهران: انتشارات نگاه دانش.
شجاعی­باغینی، نفیسه، و بهشتی­فر، ملیکه (1392). بررسی رابطة بین سایش اجتماعی در سطح همکار و میزان تعارض فردی در دستگاه­های اجرایی شهرکرمان.  اولین همایش ملی مدیریت کسب و کار.
شریف‌پاشا، کریم (1390). بررسی رابطة بیگانگی شغلی و بهره­وری در سازمان­های دولتی سراب. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة مدیریت، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی سراب.
صداقتی­فرد، مجتبی، عبدالله­زاده، مریم (1388). بررسی بیگانگی شغلی و عوامل مؤثر بر آن در میان کارمندان. تازه­های روان­شناسی صنعتی/ سازمانی، 1(1)، 22-9.
طاهری، محمدنبی (1394). واکاوی علل بروز رفتارهای ضد شهروندی تیمی در سازمان های دولتی شهر ایلام. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام.
طلایی، محمدصادق (1393). بررسی وضعیت بیگانگی از کار کارکنان در سازمان های دولتی شهر ایلام. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام.
فیاضی، مرجان، و یوسفیان­آرانی، وحید (1394). تأثیر تضعیف اجتماعی بر تعهد سازمانی و درگیری شغلی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 44(79)، 72-47.
نادی، محمدعلی، و الصفی، مریم السادات (1392). نقش واسطه‌ای ابعاد از خود بیگانگی شغلی در رابطة بین تناسب فرد- سازمان و رفتار شهروندی سازمانی. روان‌شناسی معاصر، 8(2)، 94-81.
نصر اصفهانی، علی، امیری، زینب، فرخی، مجتبی، و سیفی، محسن (1396). تأثیر معنویت بر محیط کار بر سایش اجتماعی با نقش میانجی. جامعه‌شناسی کاربردی، 3(28)، 34-17.
نصر اصفهانی، مهدی، علامه، سید محسن، شائمی، علی، و تیموری، هادی (1395). بسط الگوی مفهوم سایش اجتماعی کارکنان در سازمان؛ مورد مطالعه: سازمان بهزیستی کشور. علوم مدیریت ایران، 11(41)، 116-99.
نوری، کعب عمیر، نعامی، و عبدالزهرا (1395). اثر عدالت سازمانی ادراک‌شده بر وفاداری سازمانی و بهزیستی شغلی با میانجی‌گری سایش اجتماعی و تعدیل‌کنندگی کنترل شغلی در کارکنان بیمارستان گلستان اهواز. آموزش پرستاری،  5(3)، 66-55.
Cole, M. S., Bernerth, J. B., Walter, F., & Holt, D. T. (2010). Organizational justice and individuals withdrawal: Unlocking the influence of emotional exhaustion. Management Study Journal, 47(3), 367-90.
Curran, S. R. (2014). Assessing employee turnover in the Language Services Section of Parliament of the Republic of South Africa. Master’s Thesis. University of Stellenbosch.
Dar Ong., L., & Tay, A. (2015). The effects of co-workers social undermining behaviour on employees work behaviours. Istanbul International Academic Conference Proceedings, Istanbul, Turkey.
Duffy, M. K., Ganster, D. C., & Pagon, M. (­2002). Social undermining in the workplace. The Academy of Management Journal, 45(2), 331-352.
Duffy, M. K., Kristen, L., Scott Jason, D., Shaw Bennet, J., & Tepper Karl, A. (2012). A social context model of envy and social undermining. Academy of Management Journal, 55(30), 643–666.
Duffy, M., Daniel, C., GansterJason, D., Shaw Jonathan, L., & Johnson Milan, P. (2006). The social context of undermining behavior at work. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 101, 105–126.
Hepburn, C., & Gail E. J. R. (2013). Social undermining and well-being: the role of communal orientation. Managerial Psychology, 28(4), 354-366.
Meier, L. L., Semmer, N. K., & Hupfeld, J. (2009). The impact of unfair treatment on depressive mood: the moderating role of self-esteem level and self-esteem instability. Personality & social psychology Bulletin, 35(5), 643-655.
Mickey B. S., & Brian D. W. (2017). A moderated mediation model of Machiavellianism, social undermining, political skill, and supervisor-rated job performance. Personality and Individual Differences, 104. 453–459.
Nair, N., & Vohra, N. (2010). An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers. Management Decision, 48, 600-615.
Reynolds, K., Seltman, H., & Helgeson, V. (2009). Impact of interpersonal conflict on individuals high in unmitigated communion. Applied Social Psychology, 36(7), 1595-616.
Scott, K. L., Ingram, A., Zagenczyk, T. J., & Mindy, K. Sh. (2015). Work–family conflict and social undermining behaviour: An examination of PO fit and gender differences. Occupational and Organizational Psychology, 88, 203–218.