بررسی رابطه خلاقیت و هوش عاطفی با راهبردهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شهر نایین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

3 دکتری روان‌شناسی، گروه مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، یزد، ایران

چکیده

هدف پژوهش بررسی رابطه بین خلاقیت و هوش‌عاطفی، راهبردهای ‌انگیزشی و عملکرد ‌تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه در شهر نایین در سال تحصیلی 97-1396بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل 535 دانش آموزادختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر نایین بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان، نمونه‌ای به حجم 225 دانش آموز( 130 دختر و 95 پسر )انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون خلاقیت تورنس (1974)، مقیاس هوش‌عاطفی سیبریا ‌شیرینگ (فرم کوتاه) (1995)، مقیاس راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پنتریچ و دی گروت (1990) و نمرات عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان، بر‌گرفته از معدل نوبت اول و مستمر سالیانه بوده است. داده‌ها ز طریق نرم‌افزار SPSS22 وبا استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار‌گرفت. نتایج نشان داد بین خلاقیت با راهبردهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد . همچنین بین متغیر هوش‌عاطفی با متغیرهای راهبردهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد. نتایج نشان داد متغیرهای خلاقیت و هوش‌عاطفی در پیش‌بینی متغیرهای راهبردهای‌ انگیزشی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم سهم معنی‌داری دارند. در مجموع یافته ها بیانگر رابطه خلاقیت و هوش عاطفی با راهبردهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان بود.

کلیدواژه‌ها


استادزاده، زیبا، داوودی، حسین، و زارع، اعظم (1395). بررسی رابطة بین یادگیری خودتنظیمی و انگیزة پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی استان قم، پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 1(2)، 41-25.
البرزی، شیما، و سامانی، سحر (1378). بررسی و مقایسة باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی برای یادگیری در میان دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی مراکز تیزهوشان شهر شیراز. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 2(4)، 76-57.
البرزی، محبوبه (1393). تبیین رابطة انگیزش و خلاقیت با توجه به تفاوت‌های فرهنگی. تحقیقات فرهنگی ایران، 7(1), 49-29.
پوراصغر، نصیبه، کیامنش، علیرضا، سرمدی، محمدرضا، و زارع، حسین (1397). مدل پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان آموزش سنتی بر اساس متغیرهای فردی باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 49(13)، 72-49.
پیرخائفی، علیرضا (1388). بررسی تأثیر آموزش خلاقیت بر مؤلفه‌های فراشناختی تفکر خلاق مربیان کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان استان همدان. خلاقیت و نوآوری، 4، 62-51.
حسینی نسب، داود، و رامشه، محمدحسین (1379). بررسی ارتباط بین مؤلفه‌های یادگیری خودنظم‌داده شده با هوش عاطفی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 15(2)، 96- 85.
خسروی، معصومه، حسینی، طیبه، طالع‌پسند، سیاوش، و اعظمی، سعید (1390). بررسی رابطة راهبردهای شناختی یادگیری خودتنظیمی و خلاقیت با عملکرد تحصیلی، اولین همایش ملی یافته‌های علوم شناختی در تعلیم و تربیت، صص 352-341.
رحیمی‌مند، مریم، و عباس‌پور، عباس (1394). تأثیر شیوه‌های جدید آموزش بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4(4)، 142-119.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس، و حجازی، الهه (1390). روش‌های پژوهش در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
سیف، علی‌اکبر (1394). روان‌شناسی پرورشی، روان شناسی یادگیری و آموزشی. تهران: انتشارات آگاه.
عابدی، احمد (1385). بررسی رابطة خلاقیت و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان دورة متوسطة شهر اصفهان با عملکرد تحصیلی آن‌ها در درس ریاضی. فصل‌نامة علمی پژوهشی دانشگاه تبریز، 1(1)، 57-37.
غنایی، زیبا، فراهانی، محمدتقی، عبدالهی، محمدحسین، و شکری، امید (1390). اثر خستگی شناختی و هوش هیجانی بر حل مسائل شناختی. تازه‌های علوم شناختی، 6، 63-47.
قاسم‌زاده، حسن (1385). استعدادها و مهارت‌های خلاقیت و راه‌های آزمون و پرورش آن. تهران: نشر دنیاینو.
کجباف، محمدباقر، مولوی، حسین، و شیرازی ‌تهرانی، علیرضا (1390). رابطۀ باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی. تازه‌های علوم شناختی، 5(1)، 33-27.
موسوی، فرانک، رضایی، عباس، و سیفی، افشین (۱۳۹۴). بررسی رابطة بین خلاقیت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان (مطالعة موردی: دانش‌آموزان دورة متوسطة شهرستان کرمانشاه، اولین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزة علوم تربیتی و روان‌شناسی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
یاراحمدی، مهدی (1388). هوش هیجانی و مدیریت رفتار. برگرفته از سایت جامع مدیریت مدیریار.
یاسمن‌نژاد، پریسا، طاهری، مرضیه، گل‌محمدیان، محسن، و احدی، حسن (1392). رابطـة خودتنظیمی با انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر دورة متوسطة شهر تهران. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 20(3)، 338-325.
Alkinson, T. X. (2003). Emotional intelligence. New York: Bantam.
Ames, C., & Archer, J., (1988). Achievement goals in the classroom: Student learning strategies and motivation processes. Educational Psychology, 80, 260- 267.
Baas, D., Castelijns, J., Vermeulen, M., Martens, R., & Segers, M. (2015). British Journal of Educational Psychology, 85(1), 33-46.
Berry, C. A. (1992). Pervious Learning Experiences Strategy Beliefs and task Definition in self-Regulated Foreign Language. Learning Contemporary Educational Psychology, 18(1), 318, 366.
Bianca, C., & Rowden, Q. (2013). The effects of self-regulated learning strategy instruction and structured- dairy use on student self- regulated learning conduct and academic success in online community- college general education course. The University of Sanfrancisco: USF scholarship repository.
Boyle, J. R. (2003). An analysis of an emotional intelligence skills development training program and student achievement and retention. Unpublished raw data, Texas A & M University-Kingsville.
 Corno, L., & Rohrkemper, M. (1985). The intrinsic motivation to learn in classrooms. In C. Ames & R. Ames (Eds.), Research on motivation: The classroom milieu (Vol. 2., pp. 53-90). New York: Academic Press.
Davis, G. A., & Rimm, S. B. (2008). Education of the gifted and talented. Englewood cliffs. NJ: Prenticeltall.
Erdogan, T. (2018). The investigation of self-regulation and language learning strategies universal. Educational Research, 6(7), 1477-1485.
Fida, A., Ghaffar, A., Zaman, A., & Satti, A. N. (2018). Gender comparison of emotional intelligence of university students, Education and Educational Development, 5(1), 172-188.
Fryer, M., & Codlings, Y. (2002). British teacher views of creativity. creativity Behavior, 25, 17-35.
Fuente, De la. J., Amate, J., González-Torres, M. C., Artuch, R., García-Torrecillas, J. M., & Fadda, S. (2020). Effects of levels of self-regulation and regulatory teaching on strategies for coping with academic stress in undergraduate students. Frontiers in Psychology, 11 (22), 1-16.‏
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. N.Y: Bantam Books.
Greene, B. A., Miller, R. B., Crowson, H. M., Duke, B. L., & Akey, K. L. (2004). Predicting high school student’s cognitive engagement and achievement: Contributions of classroom perceptions and motivation. Contemporary Educational Psychology, 21, 462-482.
Hussin, U. R., Mahmud, Z., & Karim, D. N. F. M. (2020). Psych education group counselling for emotional intelligence among secondary school female students. Counseling, Education and Society, 1(2), 53-57.‏
Jams, K., & Asmus, CH. (2005). Personality, cognitive skills, and creativity in different life domains, creativity in adulthood. Columbus: Eric learning House on Adult.
Kemmelmeier, M., Danielson, C., & Bastten, J. (2010). What’s in a grade? Academic success and political orientation. Personality -and Social Psychology Bulletin, 31(10), 1386 -1399.
Kerr B, Gagliardi D. (2006). Measuring creativity in research and practice. Education of the Gifted, 25, 226-250
Mann, L. E. (2006). Creativity: The Essence of Mathematics. Education of the Gifted, 30, 236-260.
Nelson, D., & Low, G. (2003). Emotional intelligence: achieving academic and career excellence. New Jersey: Prantic- Hall
Nelson, D., & Nelson, K. (2003) emotional intelligence skill: significant factors in freshman achievement and retention. (ERIC) Cument Reproduction Service. (No GGo 32375)
Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Educational Psychology, 82, 33-40.
Runco, M. A. (2007). Achievement sometimes requires creativity. High Ability Studies. 18, 75-77.
Shen, B., McCaughtry, N., Martin, J., Garn, A., Kulik, N., & Fahlman, M. (2015). The relationship between teacher burnout and student motivation. British Journal of Educational Psychology, 85(4), 519-532.
Vela, R. (2003). The role of emotional intelligence in the academic achievement of first-year college student. Doctoral Dissertation, Texas A&M University-Kingsville.
Zimmerman, B. J. (2015). Self-regulated learning Theories, Measures, and outcomes. NY: City University of New York Graduate Center.
Zimmerman, B. J., & Martinez-Pons, M. (1990). Student differences in self-regulated learning: Relating grade, sex, and giftedness to self-efficacy and strategy use. Educational Psychology, 80, 51-59.