بررسی سطح یادگیری دانش‌آموزان از مفاهیم فیزیک به کمک مدل ساختن‌گرایی APOS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فیزیک، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه فیزیک، دانشکدة علوم، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه زبان‌های خارجی و ادبیات فارسی، مرکز آموزش‌های عمومی، دانشگاه صنعنی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله، به بررسی سطح یادگیری دانش‌آموزان از مفاهیم فیزیک در مبحث حرکت‌شناسی (سینماتیک) بر اساس مدل APOS می‌پردازد. در این مدل، سطح یادگیری دانش‌آموزان از مفاهیم، در سطوح مختلف درجه‌بندی می‌شود. طبق این مدل، دانش‌آموزان مفاهیم را بر اساس ساختارهای ذهنی عمل، فرایند و شیء یاد می‌گیرند و این ساختارها را با یکدیگر هماهنگ می‌کنند تا طرحواره ی مفهوم ساخته شود. نوع پژوهش حاضر توصیفی است که به روش زمینه‌یابی انجام شده است و نمونة مورد نظر، 94 نفر از دانش‌آموزان پسر دورة متوسطة دوم رشته‌های ریاضی و تجربی مدارس دولتی منطقة 12 تهران هستند که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری، آزمون پیشرفت تحصیلی شامل 11 مسألة چندقسمتی است که در مجموع، متشکل از 28 سؤال تشریحی است که توسط مؤلفین طراحی شده است. پایایی آزمون با محاسبة آلفای کرونباخ904/0 تأیید شد. نتایج این پژوهش نشان داد اکثر دانش‌آموزان مفاهیم مبحث حرکت‌شناسی را در سطح عمل و فرایند یاد گرفته‌اند و اکثر آن‌ها در درک این مفاهیم در سطوح شیء و طرحواره ناتوانند، بنابراین، ساخت و ساز مفاهیم مبحث حرکت‌شناسی در ذهن اکثر آن‌ها ناقص است و آن‌ها این مفاهیم را به‌درستی یاد نگرفته‌اند. 

کلیدواژه‌ها


ردیش، ادوارد اف (1991). آموزش فیزیک. ترجمه فاطمه احمدی، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
زمانی، زهرا، و وصالی، منصور (1395). مدل‌های ذهنی معلمان در مورد نیروی اصطکاک. هفدهمین کنفرانس آموزش فیزیک ایران و هفتمین کنفرانس آزمایشگاه فیزیک، تهران.
سیف، علی‌اکبر (1393). روا‌ن‌شناسی پرورشی نوین. تهران: نشر دوران.
شریفی، زهرا، و ریحانی، ابراهیم (1394). بررسی درک دانش‌آموزان دختر از مفهوم حد. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
Asiala, M., Brown , A., Devries , D. J., Dubinsky , E., & Mathewes, K. (1997). A framework for research and curriculum development in undergraduate mathematics education. CBMS Issue in mathematics Education, 6, 1-32.
Dubinsky , E., & McDonald, M. A. (2001). APOS: A constructivism theory of learning in undergraduate mathematics research. In Derek Holton et al.(eds), The teaching and learning of mathematics at university level: An Ic study(pp.273-280).
Dubinsky, E. (1991). Reflective abstraction in advanced mathematical Thinking. In D Tall (ED), Advanced Mathematical Thinking (pp.95-126.), Dordrecht: Kluwer.
Fisher, K. M., Williams, K. S., & Lineback, J. E. (2011). Osmosis and diffusion conceptual assessment. CBE Life Sci Educ, 10(4), 418-429.
Maharaj, A. (2010). An APOS analysis of natural science students understanding of the concept of a limit of a function. Pyhagoras, 71, 41-52.
Maharaj, A. (2013). An APOS analysis of natural scince students underestanding of integration. South African Journal of Education, 3(1), 52-70.
Maharaj, A. (2014). An Apos analysis of students understanding of the concept of a limit of a function. Pythagoras, 71, 41-52.
McDermott& et al. (1987). Students difficulties in connececting graphs and physics: Example from kinematics. phys., 55, 503-513.
Weyer, S. (2010). APOS theory as a conceptualization for understanding Mathematicallearning. Summation: Mathematics and computer science scholarship at Ripon, 3, 9-15.