طراحی الگوی ساختاری- روشی تدریس رصدخانه ای به ابتنای نظریه ربط ها و نسبت ها (با تمرکز بر القای جمع الجمعی انفسی و آفاقی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت دولتی - رفتار سازمانی، پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران

چکیده

آموزش و یاددهی در طول تاریخ از دغدغه­های مشترک بشر بوده که همواره افرادی به دنبال انتقال لذت دانش و تعالی خود به دیگران بوده­­اند که این علقه به ویژه برای اولیای الهی(علیهم السلام) به صورت عمیق­تری وجود داشته و به همین سبب رسالت خود را در همین معلمی و میل به آگاهی­سازی می­دانستند و در همین راستا، جایگاه تعلیم‌دهنده روشن می­شود. با توجه به این تبیین از اهمیت یاددهی، در این پژوهش با استفاده از مصاحبه باز اکتشافی نیمه­ساختاریافته با 15 نفر از معلمان و استادان حوزه و دانشگاه و با روش نمونه­گیری هدفمند که در سه دور روش دلفی انجام شد و در نهایت به 51 سازه ذیل مدل سه­شاخگی رسید، منطق حاکم بر الگوی پژوهش ترسیم شد؛ الگویی ساختاری- روشی به ابتنای نظریة ربط­ها و نسبت­ها که با القای جمع الجمعی در بطن الگو تلاش می­کند زاویة دید فراگیران را به سمت انفس و آفاق- خود و فراخود- سوق دهد تا به جای تشکیل انبار داده و حفظیات، به سمت اندیشیدن، پرسیدن، تحلیل، تعمیق، استدلال­آوری، نقادی و سایر مباحث کیفیت فکری در ضمیر ناخودآگاه انسان، هدایت کند. مجموع این سیر منطقی در قالب الگوی ساختاری- روشی تدریس رصدخانه­ای و به صورت بین‌رشته­ای طرح شده که به نظر می­رسد می­تواند به تحولی در نظام­های آموزشی فرسایشی و تسلسل­وار فعلی ولو به مثابة یک روش تجربی که با روش­های آماری اعتبارسنجی شده و برخوردار از تأیید نخبگانی است و می­تواند با هم­افزایی، فرایند آموزش را به روندی مستمر در سه­گانه یاددهی- یادگیری - یاددهی تبدیل کند، بینجامد.

کلیدواژه‌ها


اربابی، سعیده، و ملازهی، امین (1397). نظری بر مقایسة شیوه­های تدریس نوین (فعال) و شیوه­های تدریس سنتی (غیر فعال). مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 3(33)، 68-53.
اشرفی، محمد علی (1397). روش­های صمیمانه در تدریس هنر. رشد آموزش هنر، 53، 33-28.
افشارنیا، معصومه. عباسی، رضا، و دسترنج، مرتضی (1397). بررسی مدیریت کلاس درس و روش کلاس­داری معلمان در مدارس و مراکز آموزشی. پژوهش در هنر و علوم انسانی، 3(3)، 88-73.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1423). تحف العقول عن آل الرسول. بیروت: مؤسسة الأعلمی.
انتظاری، فرید، و عزیزی بندرآبادی، محمدحسین (1397). بررسی نقش اثر پروانه­ای در مدیریت. پژوهش­های جدید در مدیریت و حسابداری، 15، 154-141.
برزگر، راضیه، و علی­آبادی، خدیجه (1392). بررسی تأثیر مدل طراحی آموزشی گانیه و بریگز بر یادگیری و یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی. پژوهش در برنامه­­ریزی درسی، 2(11)، 36-24.
بیگلو، هما (1390). روش تدریس مفهومی و مقایسه متمم­ها. رشد آموزش زبان و ادب فارسی، 98، 77-74.
پارسا، محمد (1372). روان‌شناسی یادگیری بر بنیاد نظریه­ها. چاپ دوم، تهران: انتشارات بعثت.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410). غرر الحکم ودرر الکلم. قم: دارالکتاب الإسلامی‏.
توکلی، عبدالله (1391). تحلیل جایگاه ارزش‌ها در مدیریت؛ گامی در نظریه‌پردازی مدیریت اسلامی. روش­شناسی علوم انسانی، 18(71)، 91-117.
چگینی، طوبی، و غلامعلی لواسانی، مسعود (1397). مسئولیت­پذیری شخصی و هیجان­های تدریس در معلمان: نقش واسطه­ای خوش­بینی آموزشی. نوآوری­­های آموزشی، 17(66)، 20-7.
چناری، مهین (1387). روش تدریس در هرمنوتیک فلسفی گادامر. اندیشه­های نوین تربیتی، 4(1 و 2)، 62-45.
حافظ­نیا، محمدرضا (1389). مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. چاپ 17، تهران: سمت.
دادفر، محمد (1399). طراحی و واکاوی الگوی سازمان رصدخانه­ای (جمع الجمع)؛ مورد مطالعه: دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری. رسالة دکتری رشتة مدیریت دولتی، تهران، مرکز تحصیلات تکمیلی.
دانائی­فرد، حسن (1392). چالش­های مدیریت دولتی در ایران. چاپ هشتم، تهران: سمت.
دهقان، رضا، طالبی، کامبیز، و عربیون، ابوالقاسم (1391). توسعة کارآفرینی در نظام اداری (بررسی وضعیت در بخش دولتی).
تهران: کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش­بنیان.
راسخی، سکینه (1397). رابطة روش­های فعال تدریس و وسایل آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. مطالعات مدیریت و حسابداری، 4(2)، 176-166.
رضایی، منیره (1398). شایستگی­های حرفه­ای معلمان: گذشته، حال، آینده. تعلیم و تربیت، 35(2)، 150-129.
سنگری، محمدرضا (1395). در آفاق تربیت. تهران: انتشارات خورشید باران.
شارع ملاشاهی، صدیقه، برادران عطار مقدم، حمیدرضا، بریری، طاهره، تیموری، علیرضا، شارع ملاشاهی، شادی، و شارع ملاشاهی، علیرضا (1398). تأثیر دو روش تدریس یادگیری مبتنی بر تیم (TBL) و سخنرانی کلاسیک بر دانش و نگرش دانشجویان مامایی در درس فوریت­های مامایی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 11(3)، ۲9-۲2.
صدرالمتألهین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1367). شرح اصول الکافی. به تصحیح محمد خواجوی، تهران: انتشارات مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1385). تفسیر المیزان. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات دار العلم.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1361). اساس الإقتباس. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فروغی، محمدعلی (1344). سیر حکمت در اروپا. تهران: انتشارات زوار.
گالاگر، جیمز (1377). آموزش کودکان تیزهوش. ترجمه مجید مهدی­زاده و احمد رضوانی، چاپ چهارم، مشهد: آستان قدس رضوی.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الأئمة الأطهار. ­تصحیح جمعی از محققان، چاپ دوم، بیروت:‌ دار إحیاء التراث العربی.
محدث برقی، أبی ­جعفر أحمد (1371). المحاسن. تصحیح جلال­الدین محدث. چاپ دوم، قم:‌ دار الکتب الإسلامیة.
مسلمی، ناهید، حمیدی‌زاده، علی، و خنیفر، حسین (1400). ارائة مدل خط‌مشی‌گذاری آموزشی مبتنی بر رویکرد رفتاری در حوزة آموزش‌های مهارتی در ایران: یک مطالعة کیفی. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 10(3)، 382-361.
مطهری، مرتضی (1378). مجموعه آثار (22). تهران: انتشارات صدرا.
میرزایی اهرنجانی، حسن، و سرلک، محمدعلی (1384). نگاهی به معرفت­شناسی سازمانی: سیر تحول مکاتب و کاربردهای مدیریتی. پیک نور، 3(3)، 78-69.
نهرور، سهیل (1389). بررسی اهداف و شیوه­های پرسش­گری؛ در دو تفکر همگرا و واگرا. تهران: سومین کنفرانس ملی خلاقیت­شناسی، TRIZ و مهندسی و مدیریبت نوآوری ایران.
یاری دهنوی، مراد، و پورکریمی هاوشکی، مجتبی (1397). چیستی و چگونگی فلسفه­ورزی و پیامدهای آن در فرایند تدریس معلمان. پژوهش­نامه مبانی تعلیم و تربیت، 8(1)، 66-43.
 
Blackwell. UK: Oxford.
Fung, D., Kutnick, P., Mok, I., Leung, F., Lee, B., Pok-Yee, M., Yee Y., & Telford Tyler, M. (2017). Relationships between teachers’ background, their subject knowledge and pedagogic efficacy and pupil achievement in primary school mathematics in Hong Kong: An indicative study. Educational Research, 81, 119-130.
Gadamer, H. G. (1994). Truth and method. New York: Continuum.
Read, Stephen (1989). Relevant logic: A philosophical examination of inference. Basil Blackwell. UK: Oxford.