شناسایی اهداف و فعالیتهای مطلوب در برنامه درسی کارورزی تربیت معلم ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی اهداف و فعالیت‎های یادگیری مطلوب برنامة درسی کارورزی تربیت معلم ایران بود. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ شیوة جمع­آوری اطلاعات، آمیخته (کیفی – کمی) است. جامعة آماری بخش کیفی شامل متخصصان و خبرگان کارورزی در تربیت معلم، که به شیوة نمونه­گیری هدفمند 18 نفر انتخاب شدند. در بخش کیفی، 18 متخصص به شیوة نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. نمونه­گیری تا اشباع داده­ها ادامه یافت. جامعة آماری بخش کمّی نیز شامل دانشجومعلمان و دانش‎آموختگان پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان استان تهران بود (6102 N=). 278 نفر با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده­ها مصاحبة نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامة است. برای تعیین روایی سؤال‎های مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوایی، و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد، در حیطة اهداف کارورزی، بیشترین اولویت مربوط به «مرتبط‌کردن مباحث نظری دانشگاهی با فضای کار مربوط به رشته­­های تعهد دبیری» و «ارتقای مهارت‎های تخصصی و شایستگی­های معلمی در همة ابعاد» است. در حیطة فعالیت یادگیری «تمرین فعالیت‎های خاص مانند روایت‌پژوهی و تنظیم گزارش‌های پایانی» و «فراگرفتن چگونگی عملیاتی‌کردن دانش نظری مربوط به رشته در فعالیت‌های یاددهی و یادگیری کلاس درس» بیشترین اولویت را دریافت کردند. همچنین، نتایج نشان داد میانگین نظرات شرکت‌کنندگان در زمینة اهداف برنامة درسی کارورزی و فعالیت یادگیری در برنامة درسی کارورزی بیشتر از سطح معیار فرضی است. نتایج این پژوهش می‎تواند به‌عنوان چارچوبی در فرایند برنامه‎ریزی کارورزی رشته‌های تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاه‎ها مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


احمدی، غلامعلی، ملکی، صغری، مهرمحمدی، محمود، و امام‌جمعه، سیدمحمدرضا (1398). سیر تحول برنامة کارورزی نظام تربیت معلم ایران. تعلیم و تربیت، 138(2)، 82-61.
الماسی، حجت‌الله، زارعی‌ زوارکی، اسماعیل، نیلی، محمدرضا، و دلاور، علی (1396). ارزشیابی برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان بر اساس مدل ارزشیابی هدف‌محور تایلر. تدریس‌پژوهی، 5(1)، 24-1.
پریشانی، ندا، و خروشی، پوران (1396). چالش‌ها و فرصت‌های درس‌کارورزی از نظر دانشجویان دانشگاه فرهنگیان؛ مطالعة موردی پردیس فاطمه الزهرا و شهید رجایی اصفهان. کنفرانس بین‌المللی هزارة سوم علوم انسانی، قابل بازیابی در - https://elmnet.ir.
تاتاری، محسن، تاجیک، فاطمه، و تاتاری، فهیمه (1395). ارزیابی و مطالعة جایگاه برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان. مقالات برگزیدة نخستین همایش کشوری کارورزی پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (2-4)، مشهد: انتشارات تمرین.
جمشیدی ‌توانا، اعظم، و امام‌جمعه، محمدرضا (1395). بررسی تأثیر کارورزی فکورانه در برنامة درسی تربیت معلم بر رشد شایستگی‌های دانشجومعلمان. پژوهش‌های برنامة درسی، 6 (1)، 20-1.
حجازی، اسد (1397). واکاوی موانع پیاده سازی موفق اجرای برنامة کارورزی جدید در دانشگاه فرهنگیان. نوآوریهای آموزشی، 17(3)، 47-70.  
حجازی، اسد (1398. راهنمای کارورزی برای دانشجویان تربیت معلم. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه فرهنگیان.
زارع‌صفت، صادق (1396). واکاوی تجربه‌های زیستة کارورزی در دانشگاه فرهنگیان؛ طراحی الگوی مفهومی. نظریه و عمل در برنامة درسی، 5 (9)، 68-37.
سنگری، محمود، و آخش، سلمان (1396). بررسی تطبیقی نحوة جذب و آماده‌سازی دانشجو در مراکز تربیت معلم کشورهای ژاپن، استرالیا و ایران. آموزش عالی، 10(37)، 32-7.
کرامتی، انسی، و احمدآبادی، زهرا (1396). تبیین دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستان‌ها در مورد مشارکت در درس کارورزی؛ یک مطالعة پدیدارشناختی. پژوهش در تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان، 1(1)، 125- 101.
ملکی، صغری (1395). آشنایی با فرایند کارورزی در کانادا و استرالیا. نشست علمی تخصصی مرکز شهید باهنر دانشگاه فرهنگیان تهران.
موسی‌پور، نعمت‌الله (1397). بررسی تجربیات به دست آمده از اولین دورة برنامة کارآموزی به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف برای بررسی برنامة کارآموزی در دانشگاه فرهنگیان. گزارش پژوهش، تهران: دانشگاه فرهنگیان.
Bukaliya , R. (2012). The potential benefits and challenges of intership programnes in an OdL institutions: A case for the zimbabaw open university. International Journal on New Trends in Education on Thir Implication Janury, 3(13), 118-133.
Chen, C. T., Hu, J. L., Wang, C. C., & Chen, C. F. (2011). A study of the effects of internship experiences on the behavioural intentions of college students majoring in leisure management in Taiwan. Hospitality Leisure Sport & Tourism Education, 10(2), 61-73.
Daniels, J., & Brooker, J. (2014). Student identity development in higher education: implications for graduate attributes and work-readiness. Educational Research, 56(1), 65-76.
Eceli, M. (2012). Student teachers’ professional learning in teaching practicum. Doctoral Dissertation, University of Hong Kong.
Jones, C. M., Green, J. P., & Higson, H. E. (2017). Do work placements improve final year academic performance or do high-calibre students choose to do work lacements? Studies in Higher Education, 42(6), 976-992.
Khalil, O. E. M. (2015). Students’ experiences with the business internship program at Kuwait University. Management Education, 13(3), 202–217.
LaBoskey, V. K. (2004). The methodology of self-study and its theorrectical underpinnings. In J. J. Loughran, M. L. Hamilton, V. L. LaBoskey, & T. Rusell (Eds.), International handbook of self-study of teaching and teacher education practices (pp. 817-870). Dordrecht: Kluwer.
Mattox, J. R. (2010). Manager engagement: reducing scrap leaning, TrainingIndustry Quarterly, fall 2010 / A Training Industry, Inc. ezine / www. trainingindustry.com/TIQ.
Moore, J. D., & Plugge, P. W. (2008). Perceptions and expectations: Implications for construction management internships. Construction Education and Research, 4(2), 82-96.
Nghia, T. L. H., & Duyen, N. T. M. (2019). Developing and validating a scale for evaluating internship-related learning outcomes. Higher Education, 77(1), 1-18.
Nunley, J. M., Pugh, A., Romero, N. & Seals Jr, R. A. (2016). College major, internship experience, and employment opportunities: Estimates from a résumé audit. Labour Economics, 38, 37-46.
Renganathan, S., Ambri, B., Abdul Karim, Z. & Su Li, C. (2012). Students’ perception of industrial internship programme. Education+ Training, 54(2/3), 180-191.
Robinson, R. N., Ruhanen, L. & Breakey, N. M. (2016). Tourism and hospitality internships: influences on student career aspirations. Current Issues in Tourism, 19(6), 513-527.
Yiu, M., & Law, R. (2012). A review of hospitality internship: Different perspectives of students, employers, and educators. Teaching in Travel & Tourism, 12(4), 377-402.