تبیین و بررسی نشانگرهای نوآوری محتوای برنامه های درسی هنر مدارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دکتری تخصصی برنامه‌ریزی درسی و استاد مدعو دانشگاه فرهنگیان، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف مطالعة حاضر تبیین و بررسی نشانگرهای نوآوری محتوای برنامه­های درسی هنر است. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- پیمایشی، با رویکرد ترکیبی است. جامعة پژوهش در بخش کیفی، جمعی از صاحب‌نظران آموزش هنر داخلی و خارجی و متخصصان برنامه­های درسی در سطح کشور بودند، که به روش هدفمند و شبکه‌ای و با معیار اشباع نظری داده‌ها 19 نفر از آنان انتخاب شد، در بخش کمَی، شامل 1969 نفر از معلمان ناحیه‌های 1، 3 و 4 اصفهان بوند که 170 نفر به روش طبقه­ای انتخاب شده‌اند. داده­های پژوهش از طریق مصاحبة نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامة محقق‌ساخته گردآوری شد. برای تعیین روایی مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوا، و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته‌های کیفی بر اساس مقوله‌بندی و یافته­های کمی با آمارهای توصیفی و استنباطی تحلیل شد. طبق نتایج تحقیق مهم­ترین نشانگرها عبارت است از استقرار سامانة به­روزکردن سرفصل‌های موجود، توجه به درس‌ها و موضوع‌های تلفیقی و همگرا، کاربست رویکرد دانش محوری بر پایة خلاقیت و با تأکید بر تقویت همزمان توانمندی­های علمی و هنری در تدوین محتوا،توجه به تفاوت‌های فردی در حین فرایند تدوین محتوای برنامة درسی هنری، حاکم‌کردن قابلیت­های هنری و زیباشناختی بر محتوای برنامه‌های درسی، توجه به آموزه­های هنر اسلامی در راستای تدوین محتوا. یافته­های پژوهش در بخش کمی نیز نشان داد میزان کاربست نشانگرهای نوآوری در محتوای برنامه­های درسی هنری بیشتر از سطح متوسط است.

کلیدواژه‌ها


اُرنشتاین، آلن سی، و فرانسیس پی، هانکینس (1392). برنامه درسی: مبانی، اصول و مباحث. ترجمة محمد قدسی احقر. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد.
آزاد، ناصر، و ارشدی، ایمان (1388). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر در حمایت از نوآوری (مورد کاوی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران). بررسی‌های بازرگانی، 36، 38-26.
شرفی، حسن، و سلسبیلی، نادر (1393). اثرگذاری فرصت‌های یادگیری، در تعامل نظریه و عمل برنامة درسی و آموزش هنر. مطالعات فرهنگ - ارتباطات، 11(11)، 96-72.
 فتحی واجارگاه، کوروش. و نورزاده، داریوش (1387). درآمدی بر برنامه‌ریزی درسی دانشگاهی. تهران: نتشارات مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
 کیان، مرجان، و مهرمحمدی، محمود ( 1392). شناسایی وجوه و ابعاد مغفول برنامة درسی هنر دورة ابتدایی.  پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 20(3)، 18-1.
مهدیزاده، آیدین، عصاره، علی، مهرمحمدی، محمود، و امام‌جمعه، محمدرضا (1398). تبیین دیدگاه صاحبنظران دربارة عناصر برنامة درسی آموزش هنر برای ارائة الگوی برنامة درسی تربیت معلم هنر. مطالعات برنامة درسی آموزش عالی، 19، 121-89.
 مهرمحمدی، محمود (1383). آموزش عمومی هنر (چیستی، چرایی و چگونگی). تهران: انتشارات مدرسه.
موسوی، ستاره، و رجایی‌پور، سعید (1398). بررسی نشانگرهای نوآوری در ارزش‌یابی برنامه‌­های درسی درس هنر دورة ابتدایی و میزان کاربست آن‌ها. پژوهشنامة نقاشی و گرافیک، 2(3)، 243-229.
Abaci, O. (2013). Concept education by art education and an investigation on the opinions of teacher candidates about the different concept. Procedia-Social and Behavioral Sciences,106, 690-695.
Aesaert, K., Vanderlinde, R., Tondeur, J., & van Braak, J. (2013). The content of educational technology curricula: a cross-curricular state of the art. Education Tech Research Dev, 61, 131–151.
Anderson, J. (2010). Building capacity of teacher’s faculties in technology pedagogy integration for improved and learning, Asia and Pacific Regional Bureau for Education, 12(3), 95-103.
Aysel, Y. (2014). As an approach to improving creativity in design education; Art of painting. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 141, 741 – 747.
Barrasa, A. (2010). Integrating leadership behavior and climate perceptive team work: antecedents, structure, and influence and effectiveness in organization. Doctoral Dissertation. Madrid University.
Bautista, A., Tan, L. S., Ponnusamy, L. D., & Yau, X. (2016). Curriculum integration in arts education: Connecting multiple art forms through the idea of ‘space’. Curriculum Studies, 48(5), 610-629.
Dorn, C. M. (1999). Mind in Art (Cognitive Foundations in Art Education). New Jersy: Publishers Mahawah.
Dreesmann, M., Grüner, H., & Schmidt, A. (2014). Creative Industries: a new sphere of activities for the University of the Arts? Aspirations, challenges and restraints of creative industries in the context of management education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 110, 587 – 594.
Eisner, E. (1994) .Educational imagination, Stanford University Press.
Eisner, E. W. (1972). Educating Artistic Vision. US: Collier Macmilland Publishers
Evenbeck, S., & Johnson, K. E. (2012). Students must not become victims of the completion agenda. Liberal Education, 98(1), 26-33.
Ewing, R. (2020). The Australian Curriculum: The Arts. A critical opportunity. Curriculum Perspectives, 1-7.
Filimowicz, M. A., & Tzankova, V. K. (2014). Creative making, large lectures, and social media: Breaking with tradition in art and design education. Arts & Humanities in Higher Education, 10, 1-17.
Grüner, H. (2012). Management für Kreativunternehmen.[Management for creative businesses] In: H. Grüner & E.D. Konrad (Eds.), Edition Kreativwirtschaft. [Edition creative industries.] Stuttgart: Kohlhammer.
Hickman, R. (2000). Art Education 11-18. London and New York: Continuum.
Konrad, E. D. (2010). Kulturmanagement und Unternehmertum. [Cultural management and entrepreneurship.] In H. Grüner & E.D. Konrad(Eds.), Edition Kreativwirtschaft. [Edition creative industries.] Stuttgart: Kohlhammer.
Moreno, J. M. (2010).The dynamics of curriculum design and development: in school knowledge in a comparative and historical perspective. In: Benavot, A.; Braslavsky, C., eds.Changing curricula in primary and secondary education. Hong Kong: Comparative Education Re-search Centre.Pp 195–209.
 Nortvig, A. M., Petersen, K., Helsinghof, H., & Brænder, B. (2020). Digital expansions of physical learning spaces in practice-based subjects - blended learning in Art and Craft & Design in teacher education. Computers & Education, 159, 104-120.
Oliver, Sh. L. (2008). Comprehensive curriculum reform as a collaborative effort of faculty and administrators in a higher education institution: A higher a case study based on grounded theory. Doctoral Dissertation. Kent State University.
Peeco, S. (2009). Acceptation of educational innovation. Vocational Behavior, 48, 275-300.
Rajab, T. (2013). Developing whole-class interactive teaching: meeting the training needs of Syrian EFL secondary school teachers. Doctoral Dissertation in Education, The University of York Department of Education.
The National Art Education Association (2002). www.naea-reston.org
Williams, N. (2006). Social research methods. Thousand Oaks: Sage.
Wilson. S. (2002). Information Art (intersections of art, science, technology). London and Masschusetts: MIT Press.
Wyse, D., & Ferrari, A. (2014). Creativity and education: comparing the national curricula of the states of the European Union and the United Kingdom. British Educational Research Journal, 2(4), 1-18.