رابطة راهبردهای انضباطی معلمان با حواس‌پرتی از تکلیف و بدرفتاری کلاسی از نظر دانش‌آموزان ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد آموزش ابتدایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه آموزش و پرورش، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور تعیین رابطة راهبردهای انضباطی معلمان با حواس‌پرتی از تکلیف و بدرفتاری در کلاس درس از نظر دانش‌آموزان در قالب طرح همبستگی اجرا شد. نمونة پژوهش از بین 50 کلاس پایة ششم ابتدایی مدارس دخترانة دولتی و غیر انتفاعی منطقة ۱۵ شهر تهران در سال تحصیلی 98-97، طبق جدول کرجسی و مورگان (1970) ، ۲۰۰ دانش‌آموز بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. داده­ها به‌وسیلة پرسشنامه‌های لوئیس (2001، 2005 و 2008) با عناوین، راهبردهای انضباطی معلمان، بدرفتاری کلاسی دانش‌آموزان و حواس‌پرتی از تکلیف گردآوری شد. طبق شاخص‌های توصیفی متغیرها، رایج­ترین راهبرد انضباطی معلمان پرخاشگری و پس ‌از آن به ترتیب، تنبیه، گفت‌وگو، اشاره غیر مستقیم، پاداش‌دهی و در نهایت، تصمیم‌گیری مشارکتی است. نتایج نشان داد، استفاده از راهبرد پاداش‌دهی با کاهش بدرفتاری و راهبردهای تنبیه و پرخاشگری با افزایش بدرفتاری دانش‌آموزان رابطه دارد، اما بین بدرفتاری و دیگر راهبردهای انضباطی رابطة معنادار مشاهده نشد. همچنین، راهبردهای گفت‌وگو، اشاره غیر مستقیم و پاداش‌دهی با کاهش حواس‌پرتی از تکلیف و راهبردهای تنبیه و پرخاشگری با افزایش حواس‌پرتی رابطه دارد، ولی بین راهبرد تصمیم‌گیری مشارکتی و حواس‌پرتی از تکلیف رابطة معناداری مشاهده نشد. همچنین، راهبردهای انضباطی معلمان مدارس دولتی با معلمان مدارس غیر انتفاعی تفاوت معناداری نداشت. طبق این یافته‌ها، اغلب معلمان برای مواجهه با بی‌انضباطی و برقراری نظم در کلاس بیشتر از راهبردهای انضباطی استفاده می‌کنند که با افزایش بدرفتاری کلاسی و حواس‌پرتی از تکلیف رابطه دارند و در مقابل، نسبت به کاربرد راهبردهای اثربخش­تر که مرتبط با کاهش بدرفتاری و حواس‌پرتی از تکلیف‌اند کم‌توجه‌اند. این مسئله ضرورت بازاندیشی بر عمل تربیتی را برای معلمان ابتدایی دوبرابر می‌کند.

کلیدواژه‌ها


مصرآبادی، جواد، بدری، رحیم، و واحدی، شهرام (1389). بررسی میزان بی‌انضباطی‌های دانش‌آموزان در شرایط اعمال منابع مختلف اقتدار. روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 5(19)، 161- 139.
مصرآبادی، جواد، پیری، موسی، و استوار، نگار (1392). بررسی تنوع بی‌انضباطی‌های دانش‌آموزان از دیدگاه معلمان مدارس متوسطه شهر تبریز، نوآوری‌های آموزشی، 12(48)، 126- 111.
Anderman, E. M. (2002). School effects on psychological outcomes during adolescence. Educational Psychology, 94(4), 795–809.
Bahou, L., & Zakharia, Z. (2019). Maybe that’s how they learned in the past, but we don’t learn like this today’: Youth perspectives on violent discipline in Lebanon’s public schools. Educational Development, 70(3), 2-23.
Bradshaw, J., Hoelscher, P., & Richardson, D. (2007). An index of child well- being in the European Union. Social Indicators Research, 80, 133–177.
Briesch, A. M., Briesch, J. M., & Chafouleas, S. M. (2015). Investigating the usability of classroom management strategies among elementary schoolteachers. Positive Behavior Interventions, 17(1), 5-14.
Emmer E. T.,  & Stough, L. M. (2001). Classroom Management: A Critical Part of Educational Psychology, With Implications for Teacher Education. Educational Psychologist, 36(2), 103- 121.
Erdogana, M., & Kurta, A. (2015). Review of Research on Classroom Management in Turkey. Social and Behavioral Sciences, 186, 9 –14.
George, D. N. (1990). Discipline strategies for pupil control at the middle school level in an urban setting. Teachers College, Columbia University, ProQuest Dissertations Publishing.
Hagenauer, G., Hascher, T., & Volet, S. E. (2015). Teacher emotions in the classroom: associations with students’ engagement, classroom discipline and the interpersonal teacher-student relationship. Psychology of Education, 30, 385-403.
Hambacher, E. (2018). Resisting punitive school discipline: perspectives and practices of exemplary urban elementary teachers. Qualitative Studies in Education, 31(2), 303-335.
Hochweber, J., Hosenfeld, I., & Klieme, E. (2014). Classroom composition, classroom management, and the relationship between student attributes and grades. Educational Psychology, 106(1), 289-300.
Ingersoll, R. M. (2001). Teacher turnover, teacher shortages, and the organization of schools. American Educational Research Journal, 38(3), 499–534.
Kovacova, Z., Douskova, A., Ciliakova, R., & Ivanova, I. (2017). Preventive programs as a way to optimizing classroom discipline. Education and Educational Research, 17, 391-398.
Kyegombe, N., Namakula, S., Mulindwa, J., Lwanyaaga, J., Naker, D., Namy, S., Nakuti, J., Parkes, J., Knight, L., Walakira, E., & Devries, K. M. (2017). How did the Good School Toolkit reduce the risk of past week physical violence from teachers to students? Qualitative Findings on Pathways of Change in Schools in Luwero, Uganda. Social Science & Medicine, 180, 10-19.
Lewis, R. (2001). Classroom discipline and student responsibility: The students’ view. Teaching and Teacher Education, 17(3), 307–319.
Lewis, R., Romi, S., KatzJ., Y. & Qui, X. (2008). Students’ reaction to classroom discipline in Australia, Israel, and China. Teaching and Teacher Education, 24, 715–724.
Lewis, R., Romi, S., Qui, X., & Katz, Y. J. (2005). Teachers’ classroom discipline and student misbehavior in Australia, China and Israel. Teaching and Teacher Education, 21(6), 729-741.
Lopes, J., & Oliveira, C. (2017). Classroom discipline: Theory and practice. In J. P. Bakken (Ed.), Classrooms: Academic content and behavior strategy instruction for students with and without disabilities (Vol. 2, pp. 231-253). New York: Nova Science Publishers.
Maag, J. W. (2012). School-wide discipline and the intransigency of exclusion. Children and Youth Services Review, 34, 2094–2100.
Miller, A., Ferguson, E., & Byrne, I. (2000). Pupils’ causal attributions for difficult classroom behavior. British Journal of Educational Psychology, 70, 85–96.
Postholm, M. B. (2013). Classroom Management: What does research tell us? European Educational Research Journal, 12, 389-402.
Richmond, C. (1998). The impact of exposure to a minimalist taxonomy of behavior management on the thinking and practice of 12 secondary teachers. Paper presented at the 1998 Australian Association Research Conference. Adelaide.
Riley, P., Lewis, R., & Wang, B. (2012). Investigating teachers' explanations for aggressive classroom discipline strategies in China and Australia. Educational Psychology, 32, 389-403.
Rinke, C. R. (2008). Understanding teachers’ careers: Linking professional life to professional path. Educational Research Review, 3(1), 1–13.
Samerson, J. S. (2010). Middle school discipline: It’s effects and the perceived impacts of alternative intervention programs. Dissertation Arizona.
Simon, C., & Alonso-Tapia, J. (2016). Positive classroom management: Effects of disruption management climate on behaviour and satisfaction with teacher. Revista de Psicodidactica, 21(1), 65-86.
Smith, D. L., & Smith, B. J. (2006). Perceptions of violence: The views of teachers who left urban schools. The High School Journal, 89(3), 34–42.
study based on teachers’ perceptions. The Scientific World Journal, 1–8.
Sun, R. C. F. (2015). Teachers' experiences of effective strategies for managing classroom misbehavior in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 46, 94-103.
Sun, R. C. F., & Shek, D. T. L. (2012). Student classroom misbehavior: An exploratory
Tsouloupas, C. N., Carson, R. L., Matthews, R., Grawitch, M. J., & Barber, L. K. (2010). Exploring the association between teachers' perceived student misbehavior and emotional exhaustion: The importance of teacher efficacy beliefs and emotion regulation. Educational Psychology, 30(2), 173-189.
Wang, H., Hall, N. C., & Rahimi, S. (2015). Self-efficacy and causal attributions in teachers: Effects on burnout, job satisfaction, illness, and quitting intentions. Teaching and Teacher Education, 47, 120-130.