نقش تفکر انتقادی و سرمایه های روان‌شناختی در پیش بینی رضایت شغلی معلمان متأهل شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مطالعات علوم اجتماعی و توسعه، پژوهشکدة زنان، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش، بررسی نقش مؤلفه‌های تفکر انتقادی و سرمایة روان‌شناختی در رضایت شغلی معلمان متأهل شهر تهران است. برای گردآوری و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی و همبستگی استفاده شده است. جامعۀ پژوهش را کلیۀ معلمان شاغل در مناطق آموزش و پرورش شهر تهران تشکیل می­دادند که از آن میان، تعداد 142 معلم شامل 70 نفر زن (8 نفر زیر 5 سال، 16 نفر بین 10-6 سال، 11 نفر بین 15-11 سال، 32 نفر بیش از 15 سابقۀ خدمت) و 72 نفر مرد (4 نفر زیر 5 سال، 11 نفر بین 10-6 سال، 23 نفر بین 15-11 سال، 29 نفر بیش از 15 سابقۀ خدمت) به روش دردسترس و داوطلب برای شرکت در پژوهش از مناطق 1، 2، 4، 6، 10 و 15 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 انتخاب شدند و پرسشنامة تفکر انتقادی کالیفرنیا، سرمایة روان‌شناختی لوتانز و رضایت شغلی فیلد و روث را تکمیل کردند. داده‌های گردآوری‌شده با روش همبستگی و رگرسیون گام‌به‌گام تجزیه‌ و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد میانگین رضایت شغلی معلمان 27/63 و بیش­ترین میانگین در سرمایه­های روان‌شناختی در بعد امیدواری با نمرۀ 94/23 و بیش­ترین میانگین در تفکر انتقادی در بعد مهارت استدلال استقرایی با نمرۀ 57/4 است. در حالی که دامنۀ نمرۀ تفکر انتقادی بین 34-0 است که نشان­دهندۀ نمرات پایین معلمان در انواع مهارت­های تفکر انتقادی است.

کلیدواژه‌ها


  • ابوالحسنی، زهرا، و جوادی‌پور، محمد (1398). شایستگی­های حرفه­ای معلمان و رضایت شغلی با تأکید بر دیدگاه سازنده­گرایی. فناوری آموزش، 14(1)، 198-189.

    حسنی، محمد (1385). الگویی برای اشاعۀ نوآوری در نظام آموزش و پرورش ایران. نوآوری‌های آموزش، 5(1)، 176-151.

    رحمانیان، داریوش، و جهانی، فرشته (1399). بازتاب نظام آموزشی آمریکا در اندیشة ایرانیان دورة قاجاریه و نتایج آن (با تکیه بر مطبوعات دورة قاجار). جستارهای تاریخی، 11(1)، 48-1.

    زارع شاه‌آبادی، اکبر، ترکان، رحمت‌اله، و حیدری، محمود (1391). بررسی رابطة بین رضایت شغلی و نشاط اجتماعی در دبیران مقطع متوسطة شهر جیرفت. جامعه‌شناسی کاربردی، 23(4)، 188-165.

    ماحوزی ، رضا (1399). همنشینی الگوی آموزش فرانسوی و ایده وحدت ملی در آموزش نوین ایران: از مشروطه تا شهریور ۱۳۲۰. تحقیقات فرهنگی ایران، 13(1)، 96-73.

    مختاری، علی، و محمدزاده، علی(1394). بازنمایی انگاره‌های ایدئولوژیک نظام آموزشی دوران مشروطه و فضای باز سیاسی در دهۀ ۱۳۲۰. جامعه‌شناسی تاریخی، ۷(۳)، ۱۳۱- 99.

    میرزایی، زینب، و گل­پرور، محسن (1398). تأثیر سرمایة روان­شناختی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه­ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان شرکت مخابرات. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 20(1)، 12-1.

    Alon, L., & Higgins, J. M. (2005). Global leadership success through emotional and cultural intelligence. Kelley, School of Business. Business Horizons, 48(6), 501-512.

    • Avey, J. B., Luthans, F., & Youssef, C. M. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Management, 36(2), 430–452.
    • Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the
      impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and
      Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.
    • Benţea, C. C. (2013). An explanative model for job satisfaction in Romanian teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 395-399.
    • Bergheim, K., Nielsen, M. N., Mearns, K., & Eid, J. (2015). The relationship between psychological capital, job satisfaction, and safety perceptions in the maritime industry. Safety Science, 74, 27-36.
    • Bitmiş, M. G., & Ergeneli, A. (2013). The role of psychological capital and
      trust in individual performance and job satisfaction relationship: A test of
      multiple mediation model. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 99, 173-
    • Butler, H. A. (2012). Halpern's critical thinking assessment predicts real‐world outcomes of critical thinking. Applied Cognitive Psychology, 26(5), 721-729.
    • Chang, C. M., Chen, L. S., Lin, H. Y., & Huang, H. C. (2013). The
      relationship between psychological capital and job satisfaction of university
      physical education teachers in Taiwan: Job stress and job burnout as mediators.
      Energy Education Science and Technology Part B. Social and Educational
      Studies
      , 5(3), 1-9.
    • Choy, S., Yim, J., & Tan, P. (2017). Reflective thinking among pre-service teachers: A
      Malaysian perspective. Issues in Educational Research, 27(2), 234-251.
    • Collie, R. J., Shapka, J. D., Perry, N. E., & Martin, A. J. (2015). Teachers' beliefs about social-emotional learning: Identifying teacher profiles and their relations with job stress and satisfaction. Learning and Instruction, 39, 148-157.
    • Colomeischi, A. A., Colomeischi, T., & Clipa, O. (2014). Teachers’ work mentality and work satisfaction with their personality traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 159, 345-349.
    • De Simone, S., Cicotto, G., & Lampis, J. (2016). Occupational stress, job satisfaction and physical health in teachers. Revue Européenne de Psychologie Appliquée/European Review of Applied Psychology, 66(2), 65-77.
    • Ebrahimipour, H., Neyestani, H., Behfar, K., & Vafaee Najar, A. (2014). The relationship between critical thinking disposition and job satisfaction in health team in North-Khorasan province, Iran. Research Health, 4(3), 841-846.
    • Ejiogu, Kingsley C., Yang, Z., Trent, J., & Rose, M. (2006). Understanding the relationship between critical thinking and job performance. Poster session presented at the 21st annual conference of the Society for Industrial and Organizational Psychology, Dallas, TX, May 5-7.
    • Esmaeili, Z., & Bagheri, M. (2015). Evaluation of the Relationship between Critical Thinking Skills and Affective Control in Child Training Students of the Female Technical and Vocational College in the City of Broujerd. Education and Practice, 6(16), 28-36.

    Facione P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. Millbrae. CA: California Academic Press.

    • Farinde-Wu, A., & Fitchett, P. G. (2018). Searching for satisfaction: Black female teachers’ workplace climate and job satisfaction. Urban Education, 53(1), 86-112.
    • Feng Feng, I. (2016). School principals’ authentic leadership and teachers’ psychological capital: Teachers’ perspectives. International Education Studies, 9(10), 245-255.
    • Gul, R., Cassuma, S. H., Ahmad, A., Khana, Sh., Saeeda, T., & Parpio, Y. (2010). Enhancement of critical thinking in curriculum design and delivery: A randomized controlled trial for educators. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3219-3225.
    • Howard, M. C. (2017). The empirical distinction of core self-evaluations, psychological capital, and the identification of negative core self-evaluations and negative psychological capital. Personality and Individual Differences, 114(Supplement C): 108-118.
    • Ioannou, P., Katsikavali, V., Galanis, P., Velonakis, E., Papadatou, D., & Sourtzi, P. (2015). Impact of job satisfaction on Greek nurses' health-related quality of life. Safety and Health at Work, 6, 324-328.
    • Janke, S., Nitsche, S., & Dickhäuser, O. (2015). The role of perceived need satisfaction at work for teachers' work-related learning goal orientation. Teaching and Teacher Education, 47, 184-194.
    • Judge, T. A., Piccolo, R. F., Podsakoff, N. P., Shaw, J. C., & Rich, B. L. (2010). The relationship between pay and job satisfaction: A meta-analysis of the literature. of Vocational Behavior, 77(2), 157–167.
    • Kamarudin, M. Y. (2016). Inculcation of Higher Order Thinking Skills. (HOTS) in
      Arabic Language Teaching at Malaysian Primary Schools. Copyright © 2016 by
      authors and Scientific Research Publishing Inc Editors.
    • Kaplan, M., & Biçkes, D. M. (2013). The relationship between psychological
      capital and job satisfaction: A case of hotel business in Nevşehir.
      Yönetimve Economy, 20(2), 233-242.

    Lee, H. M., Chou, M. J., Chin, C. H., & Wu, H. T. (2017). the relationship between psychological capital and professional commitment of preschool teachers: the moderating role of working years. Universal Journal of Educational Research, 5(5), 891-900.

    • Lee, S. J., Haw Yum, J., & Kim, H. J. (2013). Relationship between job satisfaction, critical thinking disposition, and clinical competence of dental hygienists. Bioscience and Medical Research. 33, 33-36.
    • Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572.
    • Luthans, F., Youssef, C. M., Sweetman, D. S., & Harms, P. D. (2013). Meeting the leadership challenge of employee well-being through relationship PsyCap and Health PsyCap. Leadership & Organizational Studies, 20(1), 118–133.
    • Ma, X., & MacMillan, R. B. (1999). Influences of workplace conditions on teachers' job satisfaction. Educational Research, 93(1), 39-47.
    • Marzano, R. J., & Marzano, J. S. (2003). The key to classroom management. Educational Leadership, IX, 6-13.
    • Mostafa, T., & Pál, J. (2018). Science Teachers' Satisfaction: Evidence from the PISA 2015 Teacher Survey. OECD Education Working Papers, No.168. OECD Publishing.
    • Murthy, R. K. (2013). Psychological capital and job satisfaction in
      International Journal of Contemporary Issues. 1(3), 14-19.
    • Peterson, S. J., & Byron, K. (2007). Exploring the role of hope in job performance: Results from four studies. Organizational Behavior, 29(6), 785–803.
    • Rafferty, A. E., & Griffin, M. A. (2009). Job satisfaction in organizational research. In Buchanan, D. A., Bryman, A. (Eds.), The Sage handbook of organizational research methods (pp. 196-212). London: Sage Publications.
    • Sahito, Z., & Vaisanen, P. (2017). Effect of time management on the job satisfaction and motivation of teacher educators: A Narrative Analysis. International Journal of Higher Education (IJHE), 6(2), 213-224.
    • Semerci, C., & Elaldi, S. (2014). The roles of metacognitive beliefs in developing critical thinking skills. Faculty of Education. 3(2), 317- 333.
    • Simone, S., Cicotto, G., & Lampis, J. (2015). Occupational stress, job satisfaction and physical health in teachers. Revue Européenne de Psychologie Appliqué, 66, 65-77.
    • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional exhaustion. Teaching and Teacher Education, 27(6), 1029-1038.
    • Tagoe, T., & Nii-Boye Quarshie, E. (2017). The relationship between emotional intelligence and job satisfaction among nurses in Accra. Willey Nurs, 4(2), 84-9.
    • Ucol-Ganiron, T. (2012). The additive value of psychological capital in predicting structural project success and life satisfaction of structural engineers. Social Science and Humanity, 2(4), 291-295.
    • Veldman, I., van Tartwijk, J., Brekelmans, M., & Wubbels, T. (2013). Job satisfaction and teacher-student relationships across the teaching career: Four case studies. Teaching and Teacher Education, 32, 55-65.
    • Zeki, A. (2015). The effects of microteaching on the critical thinking dispositions of preservice teachers. Teacher Education, 40(6), 140-153.