طراحی و اعتباریابی الگوی کوچینگ بر مبنای نظریة انتخاب و اثربخشی آن بر تعهد سازمانی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

2 گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران/ استاد سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی پژوهشگاه مطالعات آموزشی وزارت آموزش ‌و پرورش، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

4 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

توانایی کوچینگ دانشجومعلمان در محیط آموزشی صلاحیتی کلیدی برای هر معلم است. هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی مربیگری بر مبنای نظریة انتخاب در دانشگاه است. این پژوهش، از نوع آمیختة متوالی با استراتژی داده‌بنیاد و روش زمینه‌یابی است، در بخش کیفی، استادان دانشگاه طبق اشباع نظری با روش نمونه‌گیری هدف‌مند (3=N) انتخاب شدند و برای اعتباربخشی پرسشنامه طبق فرمول کوکران نمونۀ اکتشاف 360 نفر از دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان و از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای استفاده شد. همچنین، در بخش کمی، برای اثربخشی الگو، بستة آموزشی برگرفته‌شده از الگوی مربیگری بر روی 44 نفر مشخص شد، که به طور تصادفی انتخاب، و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی از روش سندکاوی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامة محقق‌ساخته بود. در بخش کمی پرسشنامۀ تعهد سازمانی آلن و ما‌یرز (1991) و روش مربیگری طی 10 جلسة 90 دقیقه‌ای اجرا شد. شیوۀ تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی، کدگذاری باز، محوری و انتخابی توسط نرم‌افزار MAXQD و با رویکرد تحلیل مضمون صورت گرفت. همچنین، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی جهت پایایی پرسشنامه و الگو استفاده شد. در بخش کمی این پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و مرحلۀ پیگیری بود. نتایج نشان داد الگوی مربیگری شامل دو بُعد مربیگری شخصی و مربیگری آموزشی، 7 مؤلفة اصلی شامل کشف خود، هدف‌گذاری هوشمند، جست‌وجوگری و پیگیرماندن در کار، رابطه‌سازی، آموزش و ایجاد دانش، محیط‌سازی، اثربخشی و نفوذ است و 35 شاخص به‌عنوان الگوی مربیگری ارائه شد. نتایج نشان داد مربیگری در افزایش میزان تعهد سازمانی دانشجومعلمان مؤثر و در طول زمان پایداری مناسبی دارد.

کلیدواژه‌ها


احمدزاده، سلیمان (1395). تبیین و طراحی مدل پرورش مدیران میانی به‌عنوان مربی با رویکرد هم‌افزایی عملکرد در بخش دولتی ایران. رسالة دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان.
صاحبی، علی. و پهلونژاد، امیرمحمد (۱۳۹8). کوچینگ زندگی: خودشکوفایی در سایه راه‌بری شخصی. تهران: انتشارات اندیشه احسان.
طهماسب‌زاده شیخلار، داود، حبیبی، حمدالله، و جعفری، کریم (1397). مقایسة دیدگاه اساتید و دانشجویان در کیفیت کاربست روش مربی‌گری (کوچینگ) در فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت‌ علمی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی ، 12(2)، 49-25.
فتحی واجارگاه، کوروش، خراسانی، اباصلت، دانشمندی، سمیه، و آرمان، مانی(۱۳۹۳). مربیگری در آموزش و بهبود منابع انسانی. مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
کوری، جرالد (1396). نظریه و روش‌های مشاوره گروهی. ترجمة فائزه عسگری، مریم خدابخشی، مهرنوش دارینی و فرناز عسکری، تهران: شبنم دانش.
گلاسر، ویلیام (1392). نظریة انتخاب روان‌شناسی نوین آزادی فرد. ترجمة مهرداد فیروزبخت، تهران: رسا.
گلاسر، ویلیام (1397). تئوری انتخاب. ترجمة علی صاحبی، تهران: سایة سخن.
Allen, N. J., & Meyers, J. P. (1991). The measurement and antecedents of affective, continuance, and normative commitment. Occupational Psychology, 63,1-18.
Berg, E. M., & Karlsen, J. T. (2011). An evaluation of management training and coaching. Workplace Learning, 24(3), 177-199.
Burke, J. R., & El-Kot, G. (2010). Work engagement Among Managers and Professionals in Egypt. African Journal of Economics and Management Studies, 40-60
Churchill, P. M. (1976) Creativity and Locus of Control in Junior High School Students  [Paper presentation]. The Annual Spring Conference of the New England Educational Research Organization. https://eric.ed.gov/
 Grant, A. M., & Palmer, S. (2002). Coaching psychology meeting held at the annual conference of the division of counselling psychology. British Psychological Society, Torquay, 18th May.
Grant, A., Green, S., & Rynsaardt, J. (2017). Evidence-based life coaching for senior high school students Building hardiness and hope. International Coaching Psychology Review, 2(1), 24-32.
James, H. (2014). Developing coaching cultures: A review of the literature. Coaching An International Journal of Theory, research and Practice, 72, 90-101.
Jason, J., Samantha, C., Samantha, L., & Stephen, A. (2010). Using executive coaching in organizations: What can go wrong (and how to prevent it). In C. Fitzgerald & J. G. Berger (Eds), Executive coaching: Practices and perspectives, 2(25), 203-223
Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2011). The role of impulsivity in the Dark Triad of personality. Personality and Individual Differences, 51(5), 679-682.
Kim, S. (2014). Assessing the influence of managerial coaching on employee outcomes. Human Resource Development Quarterly, 25(1), 59-85.
Law, H., Ireland, S., & Hussain, Z. (2007). The psychology of coaching, mentoring and learning. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
Matsuo, M. (2018). How does managerial coaching affect individual learning? The mediating roles of team and individual reflexivity. Personnel Review, 47(1), 118-132.
Moen, F., & Federici, R. A. (2012). Percieved leadership self-efficacy and coach competence: Assessing a coaching-based leadership self-efficacy scale. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, 10(2), 1-16.
Palmer, S., & Whybrow, A. (2006). The coaching psychology movement and its development within the British Psychological Society. International Coaching Psychology Review, 1(1), 5-11.
Reeves, D. B., & Allison, E. (2009). Renewal coaching: Sustainable change for individuals and organizations. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Renard, L. (2005). Executive coaching for professional organizations. Doctoral Dissertation, School of Humanities, The American university of London .
Schalk, M., & Landeta, J. (2017). Internal versus external executive coaching. Coaching An International Journal of Theory, Research and Practice, 10(2), 140-156.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5 th ed). Allyn and Bacon.
Veselka, L., Schermer, J. A., & Vernon, P. A. (2012). The Dark Triad and an expanded framework of personality. Personality and Individual Differences, 53(4), 417-425.