آزمون تجربی مؤلفههای مؤثر بر جذب و ماندگاری نیروی انسانی آموزش‌ و پرورش در مناطق کم‌برخوردار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، آزمون تجربی مؤلفه‌های مؤثر شیوه‌های جذب و ماندگاری نیروی انسانی در مناطق کمتربرخوردار آموزش‌ و پرورش جهت دستیابی عادلانه همۀ مناطق به امکانات و نیروهای آموزشی و بررسی تفاوت این مؤلفه‌ها برحسب متغیرهای جمعیت‌شناختی است. رویکرد پژوهش کمی از نوع توصیفی - پیمایشی است. جامعۀ آماری، معلمان استان کردستان است که از طریق نمونه‌گیری طبقه‌ای و پس از آن با گرفتن نمونه‌های تصادفی ساده به طور مستقل از داخل هر طبقه، 616 نفر از این معلمان انتخاب‌شده‌اند. اطلاعات، از طریق پرسشنامة محقق‌ساختۀ 40 گویه‌ای جمع‌آوری‌شده است. شش مؤلفۀ ‌اصلی استخراج‌شده از بخش کیفی برای بررسی وضعیت جذب و ماندگاری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج انجام‌دادن تحلیل‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری نشان داد که در مؤلفه‌های جمعیت‌شناختی، در رشته تحصیلی و جنسیت تفاوت معنا‌داری برای مؤلفه‌های جذب و ماندگاری وجود ندارد و برای مدرک تحصیلی و سابقة کاری تفاوت معناداری وجود دارد. آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی مؤلفه‌ها از دیدگاه مشارکت‌کنندگان، نشان داد مؤلفه ‌نوع‌دوستی دارای بالاترین اولویت و عدم سلامت اداری دارای پایین‌ترین اولویت است؛ همچنین تحلیل عاملی مرتبة دوم نشان داد مدل دارای برازش مطلوب است. بر اساس یافته‌ها می‌توان استدلال کرد که اگر مؤلفه‌های نوع‌دوستی و هویت اجتماعی - شغلی را ملاک جذب و ماندگاری قرار دهیم و در ادامۀ کار از بروز مؤلفه‌های عدم سلامت اداری و نابرابری و تبعیض، جلوگیری کنیم و همچنین برای ماندگاری معلمان در مناطق کمتربرخوردار ساختارهای حمایتی مطلوب و الزامات و مقتضیات شغلی را اولویت قرار دهیم، به وضعیت پایدارتری در آموزش‌ و پرورش مناطق کمتربرخوردار از لحاظ منابع انسانی دست خواهیم یافت.

کلیدواژه‌ها


بوش، تونی، و میدلوود، دیوید (1393). رهبری و مدیریت آموزشی. ترجمة محمدرضا آهنچیان و منصوره عتیقی. تهران: انتشارات علمی رشد.
بیابان‌گرد، اسماعیل (1390). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر دوران.
پوراشرف، یاسان اله، و طولابی، زینب (1388). رویکرد کیفی به عوامل مؤثر بر میل به نگهداشت با انگیزة معلمان (مورد: استان ایلام). تعلیم و تربیت، 98، 176-153.
توکلی‌نژاد، حسن، و جزنی، نسرین (1395). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در نگهداشت کارکنان. مجلة پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 4(26)، 185-155.
دعایی، حبیب‌اله (1389). مدیریت منابع انسانی پیشرفته. مشهد: انتشارات بیان هدایت نور.
دواس، دی. ای. د. (1386). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. چاپ هشتم، ترجمة هوشنگ تهران: نشر نی.
رنگریز، حسن، عبداللهی، بیژن، زین‌آبادی، حسن‌رضا، و تیموری، نازنین (1396). بررسی متغیرهای تأثیرگذار در طراحی الگوی جذب و تأمین نیروی انسانی مبتنی بر نظام شایستگی در شرکت‌های پتروشیمی تحت پوشش بند ج اصل 44 قانون اساسی. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 9(34)، 114-83.
سلیمانی، قاسم (1393). عدم نگهداشت معلمان در مناطق چهارمحال و بختیاری، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، 7 بهمن 1393: برگرفته از: www.isna.ir/fa/news/93110703886
عباس‌پور، عباس (1393). مدیریت منابع انسانی پیشرفته: رویکردها، فرایندها و کارکردها. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
فانی، علی‌اصغر (1393). لایحة رتبه‌بندی آموزگاران. اتاق شیشه‌ای شفاف، 14 بهمن 1393: 306000، برگرفته از: www.shafaf.ir/fa/.
گروه طرح و برنامة ادارة کل آموزش‌ و پرورش استان کردستان (1398). گزارش سالانة منتشرنشده از وضعیت سازماندهی نیروی انسانی. سنندج، ادارة کل آموزش‌ و پرورش استان کردستان.
نظری (1389). افزایش نگهداشت معلمان در مناطق محروم زنجان. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، 6 اردیبهشت 1389. برگرفته از: www.irna.ir/fa/newsprint.aspx.769070.
نوری شمس‌آباد، محمود (1387). نوآوری در جذب منابع انسانی. ماهنامة تدبیر، ۱۹۵، 87-86.
Boyd, D., Grassman, P., Lankford, H., Loeb, S., & Wyckoff, J. (2011). The Influence of School Administration on Teacher Retention Decisions. American Educational Research Journal, 4(2), 303-333.
Byars, L. L., & Rue, L.W. (2011). Human resource management. (10 ed.), New York: Mc Graw-Hill.
Caruth, D. L., Caruth, G. D. & Pane, S. S. )2009(. Staffing the contemporary organization. London: Praeger.
Das, B. L., & Baruah, M. (2013). Employee retention: A Review of literature. Business and Mangement, 14(2), 8-16.
Eyester, L., Johnson, R. W., & Toder, E. (2008). Current Strategies to Employ and Retain Older Workers: Urban institute. Retried from: http://www.urban.org/UnloadedPDF/411626_oldworkers.pdf.
Glarino, G. (2013). Strategic human resource management: Influences on perceived organizational support and job attitudes. Business and Social Science, 4(12), 6-15.
Goswami, K. & Jha, S. (2012). Attrition Issues and retention challeges of employees. Scientific & Engineering Research, 3(4), 1-6.
Govaerts, N., & Kyndt, E. (2010). Influence of learning and working climate on the retention of talented employees. Workplace Learning, 23(1), 35-55.
Jackson, S. E., Schuler, R. S., & Werner. S. (2017). Managing Human Resources. 17th ed. Cengage Learning.
Kaur, R., & Raipur, C. G. (2017). Employee retention models and factors affecting employees retention in IT companies. International Journal of Business Administration and Management, 7(1), 161-174.
Krieg, M. (2004). Teacher quality and attrition. Economics of Education Review, 25(1), 13-27.
Long, C. S., Perumal, P., & Ajagbe, M. A. (2012). The impact of human resource management practices on employees' turnover intention: A Conceptual Model. Interdisciplinary Research in Business, 4(2), 629-641.
Marlow, L. & Inman, D. (1997). Beginning teachers: Are they still learning the profession? Clearing House. 70(4). 211-215.
Matias, D, E., Nijkamp, P., & Sarmiento, M. (2011). Tourism economics impact analysis. Lisbon: Springer.
Meng, L. (2004). Reasons for brain drain in high school teachers and strategies to prevent teachers from leaving, Available at: http://www.edu.cn/20041111/3120113.
Moncarz, E., Zhao, J., & Kay, C. (2009). An exploratory study of us lodging properties' organizational practices on employee turnover and retention. Contemporary Hospitality Management, 21(4), 437-458.
Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B., & Wright, P. M. (2004). Fundamentals of human resource management. McGraw-Hill, New York.
Norton, M. S. (2008). Human resources administration for educational leaders. SAGE Publications.
Sargent, T., & Hunnum, E. (2005). Keeping teachers happy: Job satisfaction among primary school teachers in rural northwest China. Comparative Education Review, 49(2), 173-204.
Thomas, K.W. (2000). Intrinsic motivation at work: Building energy and commitment. San Francisco, CA: Berrett-Koehler.
Turnea, E. S. (2018). Attraction and retention of the employees. A study based on multinationals from Romania. Social and Behavioral Sciences, 25 (238), 73–80.
Yousuf, Sh., & Ahmed Siddqui, D. (2019). Factors influencing employee retention: A karachi based comparative study on it and banking industry. Human Resource Studies, 9(1), 42-62.