نقش مؤلفه های سرمایه روا‌ن‌شناختی (امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی) و جهت گیری اهداف پیشرفت در پیش بینی اهمال کاری تحصیلی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

2 دانشجوی دکتری روا‌ن‌شناسی بالینی، دانشگاه غیرانتفاعی علم و فرهنگ، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر پیش­بینی اهمال­کاری تحصیلی بر پایه مؤلفه­های سرمایه روا‌ن‌شناختی (امید، خوش­بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) و جهت­گیری اهداف پیشرفت بود. به همین منظور، از بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول 375 نفر (175 زن و 200 مرد) به شیوۀ نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از مقیاس اهمال­کاری (لی، 1986)، پرسشنامه اهداف پیشرفت (الیوت و مک­گریگور، 2001) و برای چهار مؤلفه­ سرمایۀ روا‌ن‌شناختی از مقیاس امیدواری گرایشی بزرگسالان، آزمون تجدیدنظرشده جهت­گیری زندگی، مقیاس تاب­آوری و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی استفاده شد. داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین اهمال­کاری تحصیلی با چهار مؤلفه سرمایه روا‌ن‌شناختی و جهت­گیری اهداف تسلط-گرایش رابطه منفی و معنی­دار و با جهت­گیری اهداف عملکرد-گرایش و عملکرد-اجتناب و تسلط-اجتناب رابطۀ مثبت و معنی­دار وجود دارد (05/0>P). از بین متغیرهای پژوهش، مؤلفه خودکارآمدی، اهداف عملکرد-گرایش، تسلط-گرایش، عملکرد-اجتناب و مؤلفۀ امیدواری، بر روی هم 33 درصد از واریانس اهمال­کاری تحصیلی را تبیین کردند.

کلیدواژه‌ها


- ابراهیمی، نسرین؛ صباغیان، زهرا و ابوالقاسمی، محمود (1390). بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، سال 17، شماره 2، صص 1-17.
- الیس، آلبرت و ناس، ویلیام جیمز (1382). روا‌ن‌شناسی اهمال­کاری، غلبه بر تعلل ورزیدن. ترجمه: محمدعلی فرجاد. تهران: رشد.
- برزگر، مجید؛ دلاور، علی و احدی، حسن (1391). نقش واسطه­ای الگوی چهاربخشی هدف­های پیشرفت و راهبردهای شناختی در رابطه بین نظریه­های ضمنی هوش و پیشرفت تحصیلی (یک مدل علی). فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره 2، صص 86-71.
- جوکار، بهرام و دلاورپور، محمدآقا (1386). رابطه تعلل­ورزی آموزشی با هدف­های پیشرفت. مجله اندیشه­های نوین تربیتی، دوره 3، شماره 3و4، صص 80-61.
- حاتمی، جواد؛ پژمان­فرد، مینا و صالح­نجفی، مهسا (1392). رابطه باورهای هوشی، هدف‌های پیشرفت و تعلل‌ورزی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه تهران. فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی، شماره 21، صص 70-57.
- زارع، حسین (1393). مدل علّی پیش­بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی: نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان­های تحصیلی. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، سال اول، شماره 3، صص 18-9.
- سپهریان، فیروزه (1390). اهمال کاری تحصیلی و عوامل پیش‌بینی‌کننده آن. مطالعات روا‌ن‌شناختی،  دوره 7، شماره 4. صص. 26-9.
- سواری، کریم (1392). رابطه ساده و چندگانه تبحرگرایی و رویکردگرایی با اهمال­کاری تحصیلی. دوفصلنامه شناخت اجتماعی، سال دوم، شماره 3، صص 51-44.
- شیخ­الاسلامی، راضیه و احمدی، ساره (1390). پیش­بینی راهبردهای مقابله­ای تحصیلی بر اساس باورهای خودکارآمدی و جهت­گیری هدف دانشجویان دانشگاه شیراز. فصلنامه پژوهش در برنامه­ریزی درسی، سال هشتم، شماره 31، صص 15-25.
- عیسی­زادگان، علی؛ میکائیلی­منیع، فرزانه و مروئی­میلان، فیروز (1393). رابطه بین امید، خوش­بینی و معنای تحصیل با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دروه پیش­دانشگاهی. مجله روا‌ن‌شناسی مدرسه، دوره 3، شماره 2، صص 137-152.
- محبی­نورالدین­وند، محمدحسین، شهنی­ییلاق، منیجه و شریفی، حسن­پاشا (1393). رابطه سرمایه روا‌ن‌شناختی (امید، خوش­بینی، تاب­آوری و خودکارآمدی) با هدف­های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول. فصلنامه پژوهش در برنامهریزی درسی، سال یازدهم، دوره دوم، شماره 13، صص. 79-61.
- نصری، صادق؛ ابراهیم­دماوندی، مجید و عاشوری، اکرم (1393). پیش­بینی اهمال­کاری تجصیلی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، سبک­های هویت و تعهد. فصلنامه شخصیت و تفاوت­های فردی، سال سوم، شماره 4، صص 1-17.
- Balkis, M. & Duru, E. (2009). Prevalence of academic procrastination behavior among pre service teachers, and its relationship with demographics and individual preference. Journal of Theory and practice in Education, 5 (1), 18 – 32.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: Freeman Press.
- Bean, J. & Eaton, S. B. (2001). The psychology underlying successful retention practices. Journal of College Student Retention, 1, 73-89.
- Braten, I. & Stromso, H. (2004). Epistemological belief and implicit theories of intelligence as predictors of achievement goals. Contemporary Educational Psychology, 29, 374- 388.
- Carver, C. S.; Scheier, M. F., & Segerstrom, S. C. (2010). Optimism. Journal of Clinical Psychology Review, 1-11.
- Chemers, M. M.; Hu, L. & Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and first-year college student performance and adjustment. Journal of Educational Psychology, 95(1), 55-64.
- Daniels, L. M. & Stupnisky, R. H. (2012). Not that different in theory: Discussing the control-value theory of emotions in online learning environments. Journal of Internet and Higher Education, 15, 222–226.
- Day, L.; Hanson, K.; Maltby, J.; Proctor, C. & Wood, A. (2010). Hope uniquely predicts objective academic achievement above intelligence, personality, and previous academic achievement. Journal of Research in Personality, 44, 550-553.
- Dweck, C. S. (1999). Self-theories: Their role in motivation, personality, and development. Pennsylvania: Psychology Press.
- Elliot, A. J. (2005). A conceptual history of the achievement goal construct. In A. J. Elliot & C.S. Dweck (Eds.) Handbook of competence motivation (pp.52- 72). New York: Guilford Press.
- Elliot, A. J. & McGregor, H. (2001). A 2*2 achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80(3), 501-519.
- Howel, A. & Buro, K. (2009). Implicit beliefs, achievement goals, and procrastination: A meditational analysis. Journal of Learning and Individual Differences 19; 151–154.
- Jaradat, A. M. (2004). Test anxiety in Jordanian students: Measurement, correlates and treatment. Philips: University of Marburg.
- Luthans, F.; Youssef, C. & Avolio, B. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford, England: Oxford University Press.
- Kashdan, T. B.; Pelham, W. E.; Lang, A. R.; Hoza, B.; Jacob, R. G.; Jennings, J. R.; Blumenthal, J. D., & Gnagy, E. M. (2002). Hope and optimism as human strengths in parents of children with externalizing disorders: stress is in the eye of the beholder. Journal of Social and Clinical Psychology, 21, 441-468.
- Khezriazar, H.; Lavasani, M. G.; Malahmadi, E. & Amani, J. (2010). The role of self-efficacy task value, and achievement goals in predicting learning approaches and mathematics achievement. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 942-947.

- Kim, K. R. & Seo, E. H. (2015). The relationship between procrastination and academic performance: A meta-analysis. Journal of Personality and Individual Differences, 82, 26-33.

-Neenan, M. (2008). Tackling Procrastination: An REBT Perspective for Coaches. Journal of Rat-Emo Cognitive-Behavior, 26, 53-62.
- Nelson, J. (2010). Building a conceptual model of academic effort for traditional first-year college students: A dissertation submitted to the School of behavioral and Applied Sciences in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Higher Education at the Azusa Pacific University.
- Nonis, S. A. & Wright, D. (2004). Moderating effects of achievement striving and situational optimism on the relationship between ability and performance outcomes of college students. Research in Higher Education, 44, 327-346.
-Norman, S. M.; Avey, J. B.; Nimnicht, J. L. & Pigeon, N. G. (2010). The interactive effects of psychological capital and organizational identity on employee organizational citizenship and deviance behavior. Journal of Leadership and Organizational Studies, 17(4), 380-391.
- Peterson, S. J.; Gerhardt, M. W. & Rode, J. C. (2006). Hope, learning goals, and task performance. Journal of Personality and Individual Differences, 40, 1099-1109.
- Pritchard, M. D. & Wilson, G. S. (2003). Using emotional and social factors to intrinsic motivation: A meditational analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 461-475.
- Sakiz, G. (2011). Mastery and performance approach goal orientations in relations to academic self-efficacy beliefs and academic help seeking behaviors of college students in Turkey. Journal of Educational Research, 2(1), 771-778.
- Scheier, M. F.; Carver, C. S. & Bridges, M. W. (2001). Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery, and self-esteem): A reevaluation of the life orientation test. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 1063-1078.
- Schouwenburg, H. (2005). On counseling the procrastinator in academic setting. Presented at the Fedora psyches conference.
- Seligman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. Journal of American Psychologist, 55, 5–14.
- Sirois F. M. (2007). "I'll look after my health, later": A replication and extension of the procrastination- health model with community- dwelling adults. Journal of Personality and
Individual Differences, 43, 15-26.
- Siu, O. L.; Bakker, A. B. & Jiang, X. (2014). Psychological capital among university students: Relationship with study engagement and intrinsic motivation. Journal of Happiness Study, 15, 979-994.
- Snyder, C. R.; Harris, C.; Anderson, J. R.; Holleran, S. A.; Irving, L. M.; Sigmon, S. T.; Yoshinobu, L.; Gibb, J.; Langelle, C. & Harney, P. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570-585.
- Snyder, C. R.; Shorey, H. S.; Cheavens, J.; Pulvers, K. M.; Adams, V. H. & Wiklund, C. (2002). Hope and academic success in college. Journal of Educational Psychology, 94, 820-826.
- Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Journal of Psychological Bulletin, 133, 65–94.
- Usher, E. I. & Pajares, F. (2008). Self-efficacy for self-regulated learning. Journal of Educational and Psychological Measurement, 68(3), 443-463.
- Wagnild, G. M. & Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Measurement, 1, 165-178.
- Vrugt, A.; Oort, F. J. & Zeeberg, C. (2002). Goal orientations, perceived self-efficacy and study results amongst beginners and advanced students. British Journal of Educational Psychology, 72, 385-397.
- Zautra, A. J.; Hall, J. S. & Murray, K. E. (2010). Resilience: A new definition of health for people and communities. In: Reich, J. W.; Zautra. A. J. & Hall, J. S. Handbook of adult resilience. The Guilford Press, New York, London.
- Zimmerman, B. J. (2001). Self-efficacy: An essential motive to learn. Journal of Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.