اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید بر کاهش اهمال‏کاری تحصیلی دانش ‏آموزان پسر دوره دوم متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه فرهنگیان - پردیس شهید مدرس سنندج

2 مدرس دانشگاه فرهنگیان کردستان

3 سرپرست پردیس شهید مدرس کردستان

4 مدیر پژوهش پردیش شهید مدرس کردستان

چکیده

هدف‏ پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید بر کاهش اهمال‏کاری تحصیلی دانش­آموزان پسر مدارس دورة دوم متوسطه شهرسنندج در سال تحصیلی 94-93 است. روش تحقیق در این مطالعه آزمایشی و از نوع پیش‏آزمون- پس‏آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بوده است و از مقیاس اهمال­کاری لی به‏عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. روش مداخله، براساس الگویی است که لوپز و اسنایدر در سال (2003) ارائه کرده­اند. بدین منظور ابتدا 40 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای برای نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه 20 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه‏ گواه) گمارده شدند. برنامة آموزش شناختی ارتقای امید طی 8 جلسه‏ 90 دقیقه‏ای و در مدت 8 هفتة‏ متوالی به دانش‏آموزان ارائه شد. گروه‏ آزمایشی، تحت آموزش شناختی ارتقای امید قرار گرفت؛ در حالی ‏که گروه ‏گواه در مدت آزمایش هیچ مداخله‏ای دریافت نکردند. داده‏ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه­گیری مکرر و با نرم­افزار 19spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می­دهد میانگین رفتارهای اهمال­کاری گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مراحل پس­آزمون و پیگیری به طور معناداری کاهش یافته است (05/0>­­p).

کلیدواژه‌ها


بلس، ادوانس (1384). روش جدید گام به گام در کاهش تأخیرها، روان­شناسی تنبلی. ترجمة مهدی قراچه­داغی. تهران: انتشارات دایره.
حسین­زاده، محمد (1388). بررسی رابطة بین اهمال­کاری تحصیلی، کمال­گرایی، اضطراب و شیوه­های مقابله با استرس در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. پایان‏­نامة‏ کارشناسی ‏ارشد، دانشگاه ارومیه.
 حسینی، فریده السادات؛ خیر، محمد[a1]  (1388). «پیش­بینی تعلل­ورزی رفتاری و تصمیم­گیری با توجه به باورهای فراشناختی در دانشجویان»، مجلة روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران، سال پانزدهم، شمارة 3، 265-273.
شهنی‏ییلاق، منیجه؛ سلامتی، سید عباس؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز و حقیقی، جمال (1385). «بررسی شیوع تعلل و تأثیر روش­های درمان شناختی-رفتاری و مدیریت رفتار بر کاهش آن در دانش‏آموزان دبیرستانی شهرستان اهواز». مجلة علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دورة سوم، 13(30)، 1-3.
صبحی قراملکی، ناصر؛ حاجلو، نادر و بابایی، کریم (1393). «اثربخشی آموزش مهارت­های مدیریت زمان براهمال­کاری دانش­آموزان». فصلنامه روش­ها و مدل­های روانشناختی[a2] ، 4(15)، 91- 101.
نامداری، ک[a3] وروش؛ مولوی، حسین؛ ملک پور، مختار و کلانتری، مهرداد [a4] (1388). تأثیر آموزش شناختی ارتقای امید بر توانمندی­های شخصیتی مراجعین افسرده­خو، شماره 3[a5] ، ص 21-34.
 
Alarcon, G. M.; Bowling, N. A. & Khazon, S. (2013). Great expectations: A meta-analytic examination of optimism and hope. Personality and Individual Differences, 54, (7), 821-827.
Alexander, E. S. & Onwuegbuzie, A. J. (2007). Academic procrastination and the role of hope as a coping strategy. Personality and Individual Differences, 42(7), 1301-1310.
Beck, T. A. (1976).Cognitive therapy and emotional disorders. New York: International Universities Press.
Burić, I. & Sorić, I. (2012). The role of test hope and hopelessness in self-regulated learning: Relations between volitional strategies, cognitive appraisals and academic achievement. Learning and Individual Differences, 22(4), 523-529.
Burka, J. B. & Yuen, L. M. (1983). Procrastination: why do it and what to do about it. Reading, MA: Addison-Wesley.
Burnam, A.; Komarraju, M.; Hamel, R. & Nadler, D. R. (2014). Do adaptive perfectionism and self-determined motivation reduce academic procrastination?. Learning and Individual Differences, 36, 165-172.
Çapan, B. E. (2010). Relationship among perfectionism, academic procrastination and life satisfaction of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1665-1671.
Corkin, D. M.; Shirley, L. Y.; Wolters, C. A. & Wiesner, M. (2014). The role of the college classroom climate on academic procrastination. Learning and Individual Differences, 32, 294-303.
Du, H. & King, R. B. (2013). Placing hope in self and others: Exploring the relationships among self-construals, locus of hope, and adjustment. Personality and Individual Differences, 54(3), 332-337.
Ellis, A. & Knaus, W. J. (1977).Overcoming procrastination. New York: Institute for Rational Living.
Feldman, D. B. & Kubota, M. (2014). Hope, self-efficacy, optimism, and academic achievement: Distinguishing constructs and levels of specificity in predicting college grade-point average. Learning and Individual Differences[k6] , 37, 210-216.
Hirschi, A.; Abessolo, M. & Froidevaux, A. (2015). Hope as a resource for career exploration: Examining incremental and cross-lagged effects. Journal of Vocational Behavior, 86, 38-47.
Jackson, T.; Weiss, K. E., & Lundquist, J. J. (2000). Does procrastination mediate the relationship between optimism and subsequent stress? Journal of Social Behavior and Personality, 16(1), 203–212.
Kandemir, M. & Palancı, M. (2014). Academic Functional Procrastination: Validity and Reliability Study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 194-198.
Lay, C. H. & Burns, P. (1991). Intentions and behavior in studying for an examination: The role of trait procrastination and its interaction with optimism. Journal of Social Behavior and Personality, 6, 605-617.
Lazarus, R. S. (2003). Does the positive psychology movement have legs? Psychological Inquiry, 14, 93–109.
Lopez, S. J. & Snyder .C. R.  (2003). Positive Psychological Assessment: A Handbook of Models and Measures. Washington, D. C.: American Psychological Association.
Masten, A. S. & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53, 205– 220.
Ozer, B. U. & Saçke, M. (2011). Effects of academic procrastination on college students’ life satisfaction. Procedia Social and Behavioral Sciences, 12, 512-519.
Pala, A.; Akyıldız, M. & Bağcı, C. (2011). Academic Procrastination Behaviour of Pre-service Teachers’ of Celal Bayar University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 1418-1425.
Pintrich, P. R & Schunk. D, H. (2002). Motivation in Education: Theory, Research, & Applications. New Jersey: Johnston.
Rand, K. L.; Martin, A. D. & Shea, A. M. (2011). Hope, but not optimism, predicts academic performance of law students beyond previous academic achievement. Journal of Research in Personality, 45(6), 683-686.
Safarzadeh, S. (2012). Connection Hope to Life with Psychology Obstinacy in Scholars Girl and Boy of Islamic Azad University Ahvaz Branch. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1855-1859.
Scheier, M. F.; Carver, C. S. & Bridges, M. W. (2001).Optimism, pessimism, and psychological well-being. In E. C. Chang (Ed.), optimism and pessimism. Implications, for theory, research, and practice, 189-216.
Seligman, M. E. & Csikszentmihalyi, M. (2007). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5–14.
Sirois, F. M. (2007)."I̕ II look after my health, later": A replication and extension of the procrastination-health model with community-dwelling adults. Personality and individual differences, 43, 15-26.
Snyder, C. R. (1994). The psychology of hope: You can get there from here. Simon and Schuster.
Snyder, C. R. (2000). The past and possible futures of hope. Journal of Social and Clinical psychology. Special Issue: Classical Sources of Human Strength. A Psychological Analysis, 19(1), 11–28.
Snyder, C. R. (2009). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13, 249–275.
Snyder, C. R.; Cheavens, J. & Sympson, S. C. (1997). Hope: An individual motive for social commerce. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 1(2), 107-118.
Snyder, C. R.; LaPointe, A. B.; Jeffrey Crowson, J. & Early, S. (1998). Preferences of high-and low-hope people for self-referential input. Cognition & Emotion, 12(6), 807-823.
Steffen, L. E. & Smith, B. W. (2013). The influence of between and within-person hope among emergency responders on daily affect in a stress and coping model. Journal of Research in Personality, 47(6), 738-747.
Walker, L. J. S. (2004). Overcoming the patterns of powerlessness that lead to procrastination. In H. C. Schouwenburg, C. H. Lay, T. A. Pychyl, & J. R. Ferrari (Eds.), Counseling the Procrastinator in Academic Settings, 75-89.
Werner, Sh. (2012). Subjective well-being, hope, and needs of individuals with serious mental illness. Psychiatry Research, 196, 214–219.
Zakeri, H.; Esfahani, B. N. & Razmjoee, M. (2013). Parenting styles and academic procrastination. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 57-60.