تحلیل رابطه بین هوش فرهنگی با هیجان‌پذیری در تدریس معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

2 کترای برنامه ریزی آموزشی و مدرس دانشگاه فرهنگیان

چکیده

این پژوهش با هدف تحلیل رابطه بین هوش فرهنگی با هیجان‌پذیری در تدریس معلمان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 375 معلم دوره ابتدایی شهرستان رضوانشهر بود که برحسب جدول کرجسی و مورگان 191 معلم (101 زن و 90 مرد) به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده‌اند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های معتبر هوش فرهنگی آنگ و همکاران (2004) و هیجان‌پذیری در تدریس ویلاویسنسیو (2010) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی این پرسشنامه‌ها بر طبق نظر متخصصان علوم تربیتی و پایایی آنها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 92/0 و 90/0 مورد تأیید قرار گرفت. فرضیه‌های پژوهش با آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین هوش فرهنگی و سه بعد آن (شناخت فرهنگی، انگیزش فرهنگی و رفتار فرهنگی) با هیجان‌پذیری در تدریس معلمان دوره ابتدایی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (05/0 P ≤)، اما بین بعد فراشناخت فرهنگی با هیجان‌پذیری در تدریس معلمان رابطه معناداری وجود ندارد (05/0< P). همچنین، از میان ابعاد چهارگانه هوش فرهنگی، بعد انگیزش فرهنگی از توان پیش‌بینی 045/0 از تغییرات هیجان‌پذیری در تدریس معلمان ابتدایی برخوردار است که مقدار ناچیزی می‌باشد (05/0≥ P). بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که افزایش هوش فرهنگی معلمان می‌تواند در تنظیم هیجانات معلمان در موقعیت‌ تدریس مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها


اعتماد، جلیل؛ جوکار، بهرام و راهپیما، سمیرا (1394). «پیش‌بینی شادکامی بر مبنای احساس شرم و گناه: بررسی نقش تعدیل‌گری جنسیت». مطالعات روان‌شناختی، دورۀ 11، شمارۀ 2، 67-85.
اکبرزاده، داود؛ هویدا، فرناز؛ قلعه‌گیروآسان، نصرالله و مصرآبادی، جواد (1393). «مقایسۀ مهارت‌های اجتماعی، بی‌حوصلگی و مشکلات خواب در دانش‌آموزان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و دانش‌آموزان عادی». مجلۀ پزشکی ارومیه، دورۀ 25، شمارۀ 12، 1067-1075.
امیری، علی نقی؛ مقیمی، محمد و کاظمی، معصومه (1389). «بررسی رابطۀ بین هوش فرهنگی و عملکرد کارکنان». مجلۀ اروپایی تحقیقات علمی، دورۀ 42، شمارۀ 3، 418- 427.
بازرگان، زهرا؛ صادقی، ناهید و غلامعلی لواسانی، مسعود (1382). «بررسی وضعیت خشونت کلامی در مدارس راهنمایی شهر تهران: مقایسۀ نظرات دانش‌آموزان و معلمان». مجلۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، شمارۀ 1، 1 ـ 28.
تبیک، محمدتقی؛ آقابابایی، ناصر و فتحی‌آشتیانی، علی (1394). «رابطۀ احساس گناه و شرم با دینداری و سلامت روان». پژوهش‌نامۀ روان‌شناسی اسلامی، سال اول، شمارۀ 1، 160-176.
حسینی نسب، داوود و قادری، وریا (1390). «بررسی رابطۀ بین هوش فرهنگی با بهره‌وری مدیران در مدارس شاهد استان آذربایجان غربی». علوم تربیتی، سال 4، شمارۀ 13، ص 27-44.
حمیدی، فریده؛ دماوندی، مجید ابراهیم و دهنوی، الهام (1391). «رابطۀ هوش فرهنگی و سواد کامپیوتری معلمان با سبک مدیریت کلاسی آنان. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، سال 3، شماره 1، ص 5-26.
خیراندیش، مهدی و لطیفی جلیسه، سلیمه (1396). «مطالعه‌ای در زمینه فراتحلیل پژوهش‌های هوش فرهنگی در سازمان». مطالعات میان‌فرهنگی، دورۀ 12، شمارۀ 31، 41-65.
سلیم بهرامی، حمیده؛ احمدی، حسین؛ ذبیحی حاجیکلایی، فاطمه و علیزاده، محمودرضا (1393). «بررسی میزان هوش فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی شرق استان مازندران». فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال 5، شمارۀ 14، ص 87 ـ 102.
شتابان، سحر؛ پورموسوی، سید موسی و رضایی، علی‌اکبر (1395). «بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ارتقای هوش فرهنگی مدیران شهری؛ مطالعۀ موردی: منطقۀ ده شهرداری تهران». مطالعات مدیریت شهری، دورۀ 8، شمارۀ 26،57-70.
شکوهی یکتا، محسن؛ زمانی، نیره و جوادی آسایش، سحرانه (1390). «پیگیری تأثیر آموزش‌های شناختی- رفتاری بر کنترل خشم در معلمان دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی. اندیشه‌های نوین تربیتی، دورۀ 7، شمارۀ 2، 129- 146.
صادقی، علی رضا؛ مهرمحمدی، محمود و ملکی، حسن (1389). «آموزش چندفرهنگی، صلاحیت مغفول نظام تربیت معلم ایران». دهمین همایش سالانۀ انجمن مطالعات برنامۀ درسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
صفری، علی؛ نصراصفهانی، علی و عیدی‌زاده، رزا (1396). «بررسی پیامدهای غرور سازمانی: رویکرد رفتاری». فصلنامۀ مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 26، شمارۀ 85، 125-145.
عسکری وزیری، علی (1391). «هوش فرهنگی و بررسی مؤلفه‌ها و راهبردهای آن در سازمان با رویکرد اسلامی». اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال 2، شمارۀ 1، 53- 80.
فلاحی، ویدا و رستمی، کاوه (1391). «نقش هوش هیجانی در اثربخشی تدریس معلمان در مدارس رهنمایی». رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 3، شمارۀ 1، پیاپی 9، 167-188.
قادری، وریا؛ ایروانی، مهناز و فرنیا، محمدعلی (1392). «بررسی رابطۀ بین هوش فرهنگی مدیران با بهره‌وری شعب بانک مسکن شهرستان ارومیه». مدیریت بهره‌وری، سال 7، شمارۀ 25، 33 ـ 52.
قاسمی، شجاع (1390). بررسی رابطه هوش فرهنگی و سبک‌های تصمیم‌گیری در بین مدیران مدارس راهنمایی استان قزوین. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
قدم‌پور، عزت‌الله؛ مهرداد، حسین و جعفری، حسن‌علی (1390). «بررسی رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی و هوش فرهنگی کارکنان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان». فصلنامۀ روان‌شناسی تربیتی، سال دوم، شمارۀ 1، 81 ـ 101.
محزون‌زاده بوشهری، فاطمه (1395). «نقش میانجی‌گری خودکارآمدی در ارتباط بین مهارت حل مسئله و هوش فرهنگی». فصلنامۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 7، شمارۀ 3، پیاپی 27، 193- 208.
محمدی گزستانی، هایده؛ امامی، عبدالصاحب و فانی، حجت‌اله (1392). «رابطۀ هوش فرهنگی با خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس». فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال سوم، شمارۀ 1، 107- 130.
نوابی‌نژاد، شکوه (1372). خلاصۀ مقالات چهارمین سمپوزیم جایگاه تربیت؛ نقش تربیتی معلم. تهران، وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورش، دفتر مشاوره و تحقیق امور تربیتی.
یوسفی، فایق؛ خاصی، بیتا؛ تیموری، پروانه و آزادی، نمامعلی (1394). «بررسی میزان بروز و کنترل خشم در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان سال 1395-1394». مجلۀ روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، سال 2، شمارۀ 1، 54-63.

Ang, S.; Van Dyne, L.; Koh, C.; Ng, K. Y. (2004).  The measurement of culture intelligence. Academy of management meetings symposium on cultural intelligence in the 21st century, New Orleans, LA.
Ang, S., Van Dyne, L., & Koh, C. (2006). Personality correlates of the four factors model of cultural intelligence. Group and organization Management, 31, 100- 123.
Clark, L. A. & Watson, D. (1991). General Affective Dispositions in Physical- and Psychological Health. In C. Synder, and D. R. Forsyth (Eds.), Handbook of Social and Clinical Psychology (pp. 221_245), New York, Ny: Permagon Press.
Clare, V. B. (2008). Cultural diversity and white teacher scaffolding of student self – regulated learning in Algebra classes. M.A. thesis Ohio University.
Early, P. C., & Ang, S. (2003). Cultural intelligence: An analysis individual interactions across cultures. Palo Alto, CA: Stanford University Press. http://culturalq.com/addresources.html
Early, P. C., & Peterson, S. R. (2004). The elusive cultural chameleon: Cultural intelligence as a new approach to intercultural training for the global manager. Academy of Management Learning and Education, l3 (1), 100-115.
1.    Hwang, Fei-Fei. (2007). The Relationship between Emotional Intelligence and TeachingEffectiveness.http://www.tamuk.edu/edu/kwei000/Research/Dissertations.htm
Kremenitzer, P.J. (2005). The Emotionally Intelligence Early Childhood Educators: Self-Reflective Journaling. Early Childhood Education Journal, Vol.33, No.1, August.
Nieto, C. P., & Bode, P. (2008). Affirming diversity: The sociopolitical context of multicultural education, (5th ed.). Boston, MA: Pearson Education, Inc.
Palmer, P. (1998). The courage to teach. San Francisco, Jossey- Bass Publisher.
Petrovice, D. S. (2011). How do teachers perceive their cultural intelligence?. Department of Psychology, Faculty of Philosophy, University of Belgrade, Cika Ljubina 18-20, 11 000, Belgrade, Serbia.
Richards, K. W. (2006). Teacher-Student relationships and enhanced student learning: An interpretative ethnography of high school student perception. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Science, 66, 43-44.
Shaw, J. D.; Duffy, M. K.; Jenkins, G. D. and Gupta, N. (2003). Positive and Negative Affect Signal Sensitivity and Pay Satisfaction. Journal of Management, 25, 189–197.
Taravella, J.R. (2004). Hostility and interpersonal conflict in elementary school teachers: A test of the transactional hypothesis in a naturalistic setting. Dissertation Abstract International: Section B: The science and Engineering, 65, 454-460.
Triandis, H. C. (2006). Cultural intelligence in organizations. Group and Organization Management, Vol 32, No.1, 20-26.
Van Dyne, L.,& Ang, S. (2005). Cultural Intelligence: An Essential Capability for Individuals in Contemporary Organizations. Global Edge. Msu. Edu.
Villavicencio, F. T. (2010). The development and validation of the emotionality in teaching scale (ETS). Educational Measurement and Evaluation Review, 2, 6-23.
Wear, K. & Gray, G. (2003). What works in developing children’s emotional and social competence and wellbeing?.Department for Education and skillsresearch report n.456, London, (DfES).