طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش مبتنی بر ساختن‌گرایی شناختی برای دانش‌آموزان پایة ششم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای، برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

2 دانشیار مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد واحد اسلامی تهران جنوب

3 دانشیار ، برنامه ریزی درسی پژوهشگاه مطالعات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش مبتنی بر ساختن­گرایی شناختی برای دانش­آموزان ابتدایی است. برای رسیدن به هدف پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است. در بخش کیفی برای به دست آوردن الگوی طراحی آموزشی، از تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمّی برای اعتباریابی درونی از نظر متخصصان به روش پیمایشی پرسش­نامه­ای استفاده شده است. به منظور انتخاب مقالات برای تحلیل محتوای کیفی، نخست کلیدواژه­هایی برای جست­وجوی مقالات مشخص شد و سپس در بخش کیفی، جامعة آماری کلیة مقالاتی را شامل می­شد که از بانک­های اطلاعاتی مرتبط با موضوع مانند: Sage، Ebsco، Wiley و Sciencedirect، Proquest، Eric، Sprinhger فایل متن آنها در بازة زمانی 1990 تا 2016 در دسترس بود و در بخش کمّی به منظور اعتباریابی الگوی به­دست­آمده از بخش کیفی، 15 نفر از متخصّصان برنامه­ریزی درسی بودند. در این پژوهش از روش نمونه­گیری هدفمند استفاده شده است؛ حجم نمونه 25 مقاله و واحد تحلیل محتوا در این پژوهش، مضمون است. بر اساس تحلیل محتوای انجام­شده روی مقالات، سه طبقه به این شرح به دست آمد: نقش معلم، نقش یادگیرنده، نقش دانش. درنهایت نتیجة تمامی تحلیل محتواهای انجام­شده روی مقاله­ها در قالب الگو ارائه شده است. نتایج به­دست­آمده از اعتباریابی درونی براساس نظر متخصصان نشان می­دهد الگوی آموزشی ارائه­شده بر مبنای ساختن­گرایی شناختی از اعتبار مناسبی برخوردار است و اثربخشی لازم را برای آموزش دانش­آموزان دارد.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، سمیه؛ کرمی، مرتضی؛ آهنچیان، محمدرضا و مظفری، پگاه (1393). «تأثیر آموزش سازنده­گرا بر میزان رضایت و یادگیری شرکت­کنندگان در دوره­های آموزشی مداوم پزشکی مبتنی بر وب». فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(2)، 1-24.
       بادینی، علیرضا (1388). بررسی اثر‌بخشی آموزش مبتنی بر الگوی سازنده‌گرایی بر درک دانش‌آموزان از مفاهیم ترموشیمی و انگیزش تحصیلی آنها نسبت به شیمی. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
پازارگادی، مهرنوش؛ خطیبان، مهناز و اشک تراب، طاهره (1386). «کاربرد تحلیل کیفی محتوا در تبیین حیطه­های ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت علمی پرستار». نشریة دانشکدة پرستاری و مامایی شهید بهشتی، 59، 68-57.
تابان، لیلا (1389). مطالعة اثربخشی محیط یادگیری ساختن­گراییپروژه­محور بر بهبود کیفیت یادگیری دانش­آموزان دبیرستانی در مفاهیم انرژی­های نو. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
دهقان­زاده، حسین؛ علی­آبادی، خدیجه  دهقان ز­اده، محبت (1395). «تدوین چهارچوب طراحی بازی­های رایانه­ای آموزشی موضوعات شناختی در سطح خرد با روش تحلیل محتوا استقرایی و بررسی میزان اثر بخشی آن در یادگیری مفاهیم». نشریة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 130، 7-20.
ریچی، آر. سی؛ کلاین، جی. دی و تریسی، ام. دی (1391). دانش پایة طراحی آموزشی: نظریه، پژوهش، عمل، ترجمة حسین زنگنه و الهه ولایتی، تهران: آوای نور. تاریخ انتشار به زبان اصلی 2011.
 شاهعلی­زاده، محمد؛ دهقانی، سجاد؛ بنی­هاشم، کاظم و رحیمی، علی (1394). «طراحی و اجرای تلفیق آموزش الگوی حل مسئله با اصول سازنده­گرایی و بررسی تأثیر آن بر یادگیری و تفکر خلاق». فصلنامة ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(19)، 83-98.
صفرنواده، مریم (1390). طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامة درسی تلفیقی رشتة داندانپزشکی عمومی. پایان­نامة دکتری، تهران: دانشگاه علامه­طباطبایی. چاپ نشده.
عبادی سالاری، نسرین (1394). بررسی کیفیت آموزش مفاهیم نور هندسی به کمک دست­سازه­های سادة آزمایشگاهی مبتنی بر تئوری ساختن­گرایی در پایة سوم ابتدایی. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی.
فاضلی، احمدرضا و کرمی، مرتضی (1394). «تجارب دانشجویان تربیت معلم از طراحی آموزشی بر اساس رویکرد           سازنده­گرایی». نشریة پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 18، 150-140.
فردانش، هاشم (1387). «طبقه­بندی الگوهای طراحی سازنده­گرا بر اساس رویکردهای یادگیری و تدریس». فصلنامة مطالعات تربیتی و روان­شناسی، 19، 21- 5.
قادری، عباس (1392). «کابرد ریاضی در زندگی». فصلنامة رشد آموزش ابتدایی، 107، 121-126.
کرمی، مرتضی؛ فردانش، هاشم؛ عباسپور، عباس و معلم، مهناز (1388). «مقایسة اثربخشی الگوهای طراحی آموزشی سیستمی و سازنده­گرا در آموزش مدیران». دوفصلنامة مدیریت و برنامه­ریزی در نظام­های آموزشی، 3، 9-30.
محبی، عظیم (1393). «بررسی تأثیر تدریس مبتنی بر رویکرد ساختن­گرایی بر عملکرد و سبک یادگیری دانش­آموزان در درس علوم تجربی کلاس چهارم ابتدایی. فصلنامة نوآوری­های آموزشی، 51، 111-129.
مرزوقی، رحمت الله؛ جهانی، جعفر و حیدرزادگان، علیرضا (1386). بررسی تاثیر نظریه ی سازنده گرایی اجتماعی بر عملکرد دانش­آموزان پایة سوم دورة راهنمایی در درس علوم در شهر زاهدان». فصلنامة مطالعات برنامة درسی، 6، 1-16.
        مقدم­زاده، اصغر (1391). بررسی میزان اثر بخشی الگوهای طراحی آموزشی سیستمی و ساختن­گرایی بایکدیگر و با روش متداول در یادگیری، یادداری و سبک یادگیری دانش­آموزان دوم راهنمایی در درس علوم تجربی. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه­طباطبایی.
نوروزی، داریوش و رضوی، عباس (1390). مبانی طراحی آموزشی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
Adi A, LIHai-bo ZM. Learning in review: Technology, standard and evaluation, J Communication and Computer2008; 5(11): 1-6
       Ayaz, M. F.,& Sekerd, H. (2015). The effects of the constructivist learning approach on student’s academic achievement: A meta-analysis study. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 14(4), 143-156
        Bogar, Y., Kalender, S., & Sarikaya, M. (2012). The effects of constructive learning method on students’ academic achievement, retention of knowledge, gender and attitudes towards science course. Social & Behavioral Sciences, 46, 1766-1770.
Cronje J, EL-Hussein M. Defining mobile learning in the higher education landscape. JEducational  Technology & Society2010; 13(3): 12-21
Delavar A. Theoretical and scientific foundations of research in humanities and social sciences, Tehran: Roshd;2014.[Persian]
Duane B., & Satre, M. E. (2016). Utilizing cognitive constructivism learning theory in collaborative testing as a creative strategy to promote essential nursing skills. Nurse Education Today, 34(1), 31-34.
Elo, S., & Kyngas, H. (2007). The qualitative content analysis process. Journal Compilation, 22, 107-115.
Genevieve S, Jacques O. Towards a Method for Mobile Learning Design, Issues in Informing Science [WU1] and Information Technology 2013 (10): 501-523.
Gerstenmaier, J., & Mandl, H. (2016). Cognitive onstructivism in Cognitive Psychology. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2654-2659.
Julien, H. (2008). Content analysis. in L. M. Given (Ed.), The sage encyclopedia of qualitative research methods (pp. 120-121). London: Sage.
Kabapinar, Y. (2014). Turkish prospective teachers’ images of the constructivist view of teaching: are they compatible with the epistemological foundations of cognitive constructivism? Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1223-1228.
Moons, J., & Backer, C. D. (2013). The design and pilot evaluation of an interactive learning environment for introductory programming influenced by cognitive load theory and constructivism. Computers & Education, 60(1), 368-384.
      Narli, S. (2011). Is constructivist learning environment really effective on learning and long-term knowledge retention in mathematics? Educational Research and Reviews, 6(1), 36-49.
Neimeyer, R. A., & Torres, C. (2015). Constructivism and constructionism: Methodology. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, (Second Edition), 724-728.
Siegel, H. (2016). The bearing of philosophy of science on science education, and vice versa: the case of constructivism: Constructivism in science education: a philosophical examination. Studies in History and Philosophy of Science, 35(1), 185-198.
Smith, E. (2015). Social constructivism, individual constructivism and the role of computers in mathematics education. The Journal of Mathematical Behavior, 17(4), 411-426.
Tremblay E. Educating the mobile generation-using personal cell phones as audience response systems in post-secondary science teaching. J Computers in Mathematics and Science Teaching 2010; 29(2): 217-227