طراحی و تبیین الگوی شایستگی مدیران مدارس بر مبنای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و دیگراسناد بالادستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی دانشگاه تهران

2 دانشیار مدیریت منابع انسانی دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد مدیریت منابع انسانی دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش، طراحی الگوی شایستگی[1] مدیران مدارس و پاسخگویی به این سؤال است که بر اساس اسناد فرادستی و ازجمله سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش،‌‍‍‌ الگوی شایستگی مدیران مدارس شامل چه ابعاد و مؤلفه‌هایی است؟ این پژوهش ازنظر ماهیت تحلیلی­توصیفی است و با راهبرد نظریة داده­بنیاد و با استفاده از روش تحلیل محتوا، الگوی شایستگی مدیران مدارس را طراحی کرده است. اسناد مطالعه­شدة این پژوهش مهم‌ترین اسناد فرادستی آموزش‌وپرورش، مصوّب شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش‌وپرورش از سال 1389 به بعد هستند. به دلیل اهمیت هر یک از اسناد و به‌منظور جامعیت الگو، نمونة مطالعه­شده معادل جامعه در نظر گرفته شد. برای تفسیر و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده ‌شده است. بر مبنای تحلیل محتوای اسناد مذکور و با استفاده از مطالعات تطبیقی الگوی شایستگی مدیران مدارس طراحی شد. در مرحلة نهایی به‌منظور اعتبارسنجی الگو، از فن دلفـی استفاده شـد.



 

کلیدواژه‌ها


  1. اکرامی، حمید و هوشیار، وجیهه (1395). «شناسایی و تبیین شایستگی­های مدیران مدارس متوسطه»، فصلنامة خانواده و پژوهش، شمارة 32: 7-31.
  2. ایمان، محمدتقی و نوشادی محمودرضا (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، عیار پژوهش در علوم انسانی، سال سوم، شمارة دوم:  15 ـ 44.
  3. بابایی زکلیلکی، محمدعلی و  شیخ­وزیری، ابراهیم (1390).  دستنامة توسعة مدیران. مجموعة شش جلدی، تهران: سرآمد.
  4. بازرگان، عباس (1387). مقدمه­ای بر روش­های تحقیق کیفی و آمیخته:رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: دیدار.
  5. پورکریمی، جواد؛ نوروزی، میترا و فرزانه، محمد (1394). «ارائة الگوی صلاحیت­های حرفه­ای مدیران مدارس متوسطه»، فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی، سال نهم - شمارة 2: 85 تا 96.
  6. ترک زاده، جعفر و محمدی، قدرت­الله (1394). «ارزیابی شایستگی مدیران مدارس بر اساس معیارهای شایستگی مدیریتی اسلامی؛ معلمان نواحی چهارگانة آموزش و پرورش شیراز. تحقیقات مدیریت آموزشی، شمارة 26- 39-57.
  7. جهانیان، رمضان و سهندی طرق، سکینه (1396). «بررسی شایستگی­های حرفه­ای مدیران از دیدگاه مدیران، معلمان، کارشناسان»، فصلنامة مطالعات روان­شناسی و علوم تربیتی، شمارة 19: 213- 242.
  8. خواجه­ای، سعید (1381). «ارزشیابی صلاحیت­ها و مهارت­های حرفه­ای مدیران مدارس ابتدایی جهت طراحی مدل مناسب مدیریت؛ مطالعة موردی در شهر تهران». فصلنامة تعلیم و تربیت، دورة اول، شمارة 69 و 70: 133-164.
  9. رایف، دانیل؛ لیسی، استفن و فردریک جی، فیگو (1394). تحلیل پیام­های رسانه ای: کاربرد تحلیل محتوای کمی در تحقیق، ترجمة مهدخت بروجردی علوی. تهران: سروش.
  10. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). مبانی نظری نقشة جامع علمی کشور، تهران: دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  11. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران: دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  12. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران: دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  13. شورای عالی انقلاب فرهنگی(1389). نقشة جامع علمی کشور، تهران: دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  14. شورای عالی آموزش و پرورش (1392). مجموعه­مصوّبات شورای عالی آموزش و پرورش، تهران: دبیرخانة شورای عالی آموزش و پرورش.
  15. قائدی، محمدرضا و  گلشنی، علیرضا (1395).  «روش تحلیل محتوا، از کمّی­گرایی تا کیفی­گرایی، روش­ها و مدل­های روان شناختی، سال هفتم، شمارة 23: 57-80.
  16. قربان­نژاد، پریسا و عیسی­خانی، احمد (1395). «طراحی مدل شایستگی مدیران دانشگاهی بر اساس الگوهای اسلامی»،  مدیریت در دانشگاه اسلامی،دورة 5، شمارة 11:  37-48.
  17. میرکمالی، سید محمد (1367). «آیا می­توان توانایی­ها و ویژگی­های مدیریت آموزشی را فرا گرفت»، رشد معلم، 6- 12.
  18. میرکمالی، سید محمد (1367). توانایی­ها و ویژگی­های مدیریت آموزشی. رشد معلم 14-2.
  19. میرکمالی، سید محمد (1378). روابط انسانی در آموزشگاه، تهران: نشر یسطرون.
  20. میرکمالی، سید محمد (1379). رهبری و مدیریت آموزشگاهی، تهرا:  نشر یسطرون.
  21. نصیری ولیک­بنی، فخرالسادات، سمیه، کارخانه (1395). «وضعیت شایستگی­های مدیران دانشگاه بوعلی­سینا در سال تحصیلی 1394-95»، سومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان­شناسی و آسیب­های فرهنگی اجتماعی ایران، 1-6.

 

Centre for Leadership Studies of xeter universi. (2006). Leadership Development in Context. Exeter, UK: Centre for Leadership Studies of xeter universi;.

Bitterová, M., Hašková , A., & Pisoňováb, M. (2014). School Leader's Competencies in Management Area. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 144-118.

Rothwell, W., Dubois, D., & Kemp, D. (2010). Competency-Based Human Resource Management: Discover a New System for Unleashing the Productive Po. Ergodebooks (RICHMOND, TX, U.S.A.): Nicholas Brealey Publishing.

Alberta Education. (2018, feb 7). Alberta Education Leadership Quality Standard. Retrieved from Alberta Education: https://education.alberta.ca/professional-practice-standards/new-professional-standards/everyone/standards-documents/

Alberta Teachers Association. (2011, 5). Alberta Leadership Competencies for School Leaders and Leadership. Leadership update, 1-4. Retrieved from Alberta Teachers Association.

Altman, J., Kaplan, S., Elisa Villanueva Beard, S., & Pastorek, P. (2015). TEACHER LEADER COMPETENCY FRAMEWORK. Washington: University of Washington Center for Educational Leadership (CEL).

Bergen, J. J. (1972). The Alberta Leadership Course for School Principals A History and an Evaluation. Alberta Univ., Edmontcn. Dept. of Educational Administration., 1-98.

Bitterová, M., Hašková, A., & PisoĖová, M. (2014). School Leader`s Competencies in Management Area. Social and Behavioral Sciences, 114-118.

Bolden, R. G. (2003). A Review of Leadership Theory and Competency Frameworks. Exeter EX4 1TF United Kingdom: Centre for Leadership Studies, University of Exeter.

Cochran, G. R. (2009). Developing a Competency Model for a 21st Century Extension Organization-Ohio State University Extension Competency Study. Ohio: The Ohio State University.

Fraser, R. L., & Montgomery, M. (2012). Navigating the Competency Modeling Maze. IPAC Conference (pp. 1-30). U.S. Office of Personnel Management.

Glaser, B. G., & Strauss, A. (1967). The Discovery of Grounded Theory Strategies for Qualitative Research. New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.): New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.).

Lucia, A., & Lepsinger, R. (1997). The Art and Science of Competency Models: Pinpointing Critical Success Factors in Organizations. San Francisco: Jossey-Bass/Pfeiffer.

McLagan P.A. (1998) “What is a competency. Training June pp. 58-64.

Maddy, D. J., Niemann, K., Lindquist, J., & Bateman, K. (2002). Core competencies for the Cooperative Extension System. Retrieved from: http://extn.msu.montana.edu/Jobs/pdf/Core_Competencies.pdf

 

Marsh, S. J., & Bishop, T. (2014). COMPETENCY MODELING IN AN UNDERGRADUATE MANAGEMENT DEGREE PROGRAM. BUSINESS EDUCATION & ACCREDITATION, 47-60.

Oates, K. (2016, 5 3). Our school leadership competencies. Retrieved from Ambition School Leadership: https://www.ambitionschoolleadership.org.uk/blog/leadership-competencies/

OnLine, O. (2017, 11 2). 11-9032.00 - Education Administrators, Elementary and Secondary School. Retrieved from O*NET OnLine: https://www.onetonline.org/

Pickett L. (1998)“Competencies and managerial effectiveness: putting competencies to work”, Public Personnel Management Vol. 27 No. 1 pp. 103-15.

Sammons, C. D., Day , C., & Sammons, P. (2016). Successful school leadership. England and Wales: University of Nottingham.

Stone, B. B., & Bieber, S. (1997). Competencies: A New Language for our Work. Journal of Extension.