رابطة مؤلفه‌های هوش هیجانی با پیشرفت‌گرایی شغلی معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

 هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطة مؤلفه­های هوش هیجانی با پیشرفت­گرایی شغلی معلمان است. روش پژوهش همبستگی و جامعة آماری شامل کلیة معلمان مدارس دولتی متوسطة دورة اول شهر تهران در سال تحصیلی 1396-97 به‌تعداد 8156 نفر بوده است. با روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای مناطق جغرافیایی 1، 2، 4، 6، 11،   16 و 18 و از هر منطقه دو دبیرستان دخترانه و پسرانه و از هر دبیرستان تمامی معلمان آن دبیرستان­ها انتخاب شدند. بر اساس جدول مورگان، حجم نمونه برابر با 400 نفر در نظر گرفته شد و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های هوش هیجانی شرینگ (1995) و پیشرفت­گرایی شغلی کویین دام (2005) جمع‌آوری شد. نتایج نشان می­دهد اثر مستقیم هوش هیجانی بر پیشرفت­گرایی شغلی مثبت و معنادار است. اثرات مستقیم مؤلفه­های هوش هیجانی شامل خودآگاهی، همدلی، خودمدیریتی و مهارت­های اجتماعی بر پیشرفت­گرایی شغلی نیز مثبت و معنادار بوده است. همچنین در تبیین این نتایج می­توان به اهمیت هوش هیجانی در محیط کار اشاره کرد. با توجه به این یافته­ها     می­توان با اجرای مداخلاتی چون آموزش هوش هیجانی در معلمان، میزان پیشرفت­گرایی شغلی آنها را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


  1. رهنما، اکبر و عبدالمالکی، جمال (1388). «بررسی رابطة بین هوش هیجانی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شاهد». اندیشه­های نوین تربیتی، 5 (2)، 78-55.
  2. صالحی، شایسته؛ طالقانی، فریبا؛ افقری، پرستو و مقدسی، محمدحسن (1391). «پیشرفت تحصیلی و هوش هیجانی در دانشجویان کارشناسی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان»، مجلة آموزش در علوم پزشکی، ۱۲(۸ )، 637-629.
  3. گل­پرور، محسن؛ آقایی، اصغر و خاکسار، فخری (1384). «رابطة هوش هیجانی و مؤلفه­های آن با پیشرفت­گرایی شغلی در بین کارگران کارخانجات و صنایع»، مجلة دانش و پژوهش در روانشناسی  دنشگاه آزاد اسلامی خوراسگان، شماره 25، 106-75.
  4. منصوری، بهزاد (1380). هنجاریابی آزمون هوش هیجانی شرینگ برای دانشجویان دورة کارشناسی ارشد دانشگاه­های تهران، پایان­نامة کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  5. مختاری­پور، مرضیه؛ سیادت، سیدعلی و امیری، شعله (1386). «بررسی رابطة بین هوش هیجانی و بازدهی­های رهبری (مدل برنارد باس) مدیران گروه­های آموزشی دانشگاه اصفهان»، مجلة پایه­های آموزش­وپرورش، دورة 8 (2)، 95-110.
  6. ﻣﻴﺮﻛﻤﺎﻟﻲ، سید محمد؛ سبحانی­نژاد، مهدی و یوزباشی، علیرضا (1386). «بررسی رابطة هوش هیجانی با گرایش رابطه به تحول سازمانی مدیران آموزش و پرورش اصفهان»، فصلنامة علوم تربیتی و روانشناسی، سال سی­هفتم ، شمارة 4: 159-187.
  7. نصرالله­پور، خدیجه (1386). تأثیر هوش هیجانی و گفتگوی با خود بر راهبردهای رویارویی با استرس بر دانشجویان دانشگاه شیراز، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکدة علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شیراز.
  8. نقی­زاده، حسن؛ توکلی محسن؛ میری محمدرضا و اکبرزاده، حسین (1388). «بررسی رابطة هوش هیجانی با تنش شغلی در مدیران و کارکنان بیمارستان­های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز». مجلة علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دورة 16 شمارة 4، پیاپی 41: 57-64.

 

Asrar,  M.;  Anwar,  S. & Hassan, M. (2017).  Impact of emotional intelligence on teacher's performance in higher education institutions of Pakistan. Future Business Journal, 3 . 87–97.

Anderson, N. (2009). "Lika bleness rating of 555 personslity-trait words". Journal of personality and social Psychology, 9, 272-279.

[DEK1]  Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18, supl., 13-25.

Bhatt G. (2002). Management strategies for individual knowledge and organizational knowledge. Journal of Knowledge Management, 5, 31-39.

Ciarrochi, J.; Deane, F. & Anderson, S. (2009). Emotional intelligence moderates the relationship between stress and mental health. Personality and Individual Differences, 32, 197-209.

Coetzee, M. & Harry, N. (2014).  Emotional intelligence as a predictor of employees' career adaptability. Emotional intelligence as a predictor of employees' career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 84, 90–97.

Dhania, P. & Sharma, T. (2017).  Effect of Emotional Intelligence on Job Performance of IT employees: A gender study. Procedia Computer Science, 122 .180–185.  

Du Plessis, A. G. (2014). The relationship between emotional intelligence, locus of control, self-efficacy, sense of coherence and work adjustment. Thesis presented in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Commerce (Industrial Psychology) at Stellenbosch University.

Goleman, D. (2000). Leader ship that gets results. Harvard Business Review, 8(2): 88-100.

Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. (2004). “Emotional intelligence: Theory, findings, and implications”, Psychological Inquiry. 15, 197–215.

Mohamad, M. &  Jais, J. (2016). Emotional Intelligence and Job Performance: A Study among Malaysian Teachers. Procedia Economics and Finance, 35.  674 – 682.

Salovey P. & Grewal D. (2005). The science of emotional intelligence. Current Directions in Psychological Science. 14, 281–285.