مطالعۀ پدیدارشناسانۀ تجارب کسب‌شدۀ دانشجومعلمان از برنامۀ درسی روایت‌پژوهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بوعلی ‏سینا، همدان، ایران

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ تجارب کسب‌شدۀ دانشجومعلمان از برنامۀ درسی روایت‌پژوهی بود. این پژوهش به شیوۀ کیفی و از طریق روش پدیدارشناسی انجام گرفت. سؤال اصلی پژوهش این بود که دانشجومعلمان از طریق برنامۀ درسی روایت‌پژوهی، چه تجاربی کسب کرده‌اند. جامعۀ پژوهش، دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر همدان (ترم 4 رشتة آموزش ابتدایی) بودند که در مرحلۀ اجرای طرح از میان این گروه، به صورت هدفمند یک گروه 42 نفره به عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شده بودند و به مدت یک نیمسال با استفاده از برنامۀ درسی روایت‌پژوهی طراحی‌شده آموزش دیدند. در این مرحله، تجارب کسب‌شدۀ دانشجومعلمان از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی پروژه‎های روایتی آن‎ها مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل داده‌‏ها با استفاده از روش تحلیل مضمون نشان داد از طریق الگوی برنامۀ درسی روایت‌پژوهی، دانشجومعلمان، تجارب متنوعی در حوزۀ دانشی (دانش محتوایی، دانش تربیتی، دانش فناورانه، دانش محتوایی تربیتی، دانش محتوایی تربیتی فناورانه)، و در حوزۀ مهارتی (دانش تربیتی در عمل، دانش محتوایی تربیتی در عمل، دانش محتوایی تربیتی فناورانه در عمل) کسب کردند؛ همچنین، در حوزۀ نگرشی، نگرش آن‏ها نسبت به تدریس، یادگیری و یادگیرنده بهبود یافت. به طور کلی، دانشجومعلمان در سه حوزۀ دانشی، مهارتی و نگرشی، تجارب با ارزشی کسب کردند. یافته‏‌های حاصل از این مطالعه می‏‌تواند در برنامه‏‌ریزی توسعۀ حرفه‌‏ای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


الوانی، سیدمهدی، و بودلایی، حسـن (1389). پدیدارشناسی در مطالعات کارآفرینی علوم مدیریت ایران، 5(19)، 61-33.
آل‎حسینی، فرشته (1395). پژوهش روایی: مفهومی از تجربه. راهبردهای نوین تربیت معلمان، 2(3)، 12-3.
جلیلی، مهسا، و نیک‌فرجام، حسین (1391). بررسی وضع موجود توانایی و صلاحیت‏های معلمان از دیدگاه دانش‏آموزان و مقایسه با وضع مطلوب از دیدگاه صاحبنظران در درس فیزیک سال چهارم دبیرستان‏های شهرستان قدس، سیزدهمین کنفرانس آموزش فیزیک ایران و سومین کنفرانس فیزیک و آزمایشگاه، دانشگاه زنجان، 3-1 شهریور.
دانش‏پژوه، زهرا (1382). سنجش مهارت‏های حرفه‏ای معلمان دوره راهنمایی (علوم و ریاضی). نوآوری‏های آموزشی، 2(6)، 94-69.
دانش‏پژوه، زهرا، و فرزاد، ولی‏اله (1385). ارزشیابی مهارت‏های حرفه‏ای معلمان دورة ابتدایی. نوآوری‏های آموزشی، 5(18)، 170-135.
عطاران، محمد (1395). پژوهش روایی: اصول و مراحل. تهران: انتشارات دانشگاه فرهنگیان.
غلامی، خلیل (1393). تأملی بر ماهیت تدریس با الهام از حکمت عملی شوآب: با تأکید بر دانش عملی معلمان و تبیین ماهیت معرفتی آن. مطالعات برنامة درسی ایران، 8(32)، 126-105.
کرمی، زهره، سراجی، فرهاد، و معروفی، یحیی (1396). برنامة درسی روایت‌پژوهی و توسعة حرفه‌ای دانشجویان دانشگاه فرهنگیان: طراحی الگوی برنامة درسی. مجلة نظریه و عمل در برنامة درسی، ۵(۹)،104-69.
کریمی، فریبا (1387). مطالعة صلاحیت‏های حرفه‏ای معلمان دورة ابتدایی. رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 2(4)، 166-151.
گلکار، رسول، و شریفیان، فریدون (1395). نقش و کاربرد پژوهش روایتی در بهبود برنامه‏های تربیت معلم و رشد حرفه‏ای معلمی. دومین همایش ملی تربیت معلم، اصفهان، https://civilica.com/doc/483493.
Ai, B., & Wang, L. (2017). Re-entering my space: A narrative inquiry into teaching English as a foreign language in an imagined third space. Teachers and Teaching, 23(2), 227-240.
Attard, K. (2012). The role of narrative writing in improving professional practice. Educational Action Research, 20(1), 161-175.
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: An analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, 1(3), 385-405.
Blake, R. W., & Haines, S. (2009). Becoming a teacher: Using narratives to develop a professional stance of teaching science. In Andrea M. A. Mattos (Ed.), Narratives on teaching and teacher education, (pp.47-63). New York: Palgrave Macmillan.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
Bruner, J. )2002(. Making stories: Law, literature, life. Cambridge. MA: Harvard University Press.
Byrne, G. (2017). Narrative inquiry and the problem of representation: giving voice making meaning. International Journal of Research & Method in Education, 40(1), 36-52.
Carter, K. (1993). The place of story in the study of teaching and teacher education. Educational Researcher. 22(1), 5-18.
Castro Garcés, A. Y., & Martínez Granada, L. (2016). The role of collaborative action research in teachers’ professional development. Profile Issues in Teachers Professional Development, 18(1), 39-54.
Chan, E. Y. M. (2012). The transforming power of narrative in teacher education. Australian Journal of Teacher Education, 37(3), 111-127.
Choi, T. H. (2013). Autobiographical reflections for teacher professional learning. Professional Development in Education, 39(5), 822-840.
Clandinin, D. J., & Connelly, F. M. (1992). Teacher as curriculum maker. In P. W. Jackson (Ed.), Handbook of research on curriculum: A Project of the American Educational Research Association (pp. 363 - 461). New York: Macmillan.
Clandinin, D. J., & Connelly, F. M. (2000). Narrative inquiry: Experience and story in qualitative research. San Francisco: Jossey-Bass Inc.
Clandinin, D., & Rosiek, J. (2007). Mapping a landscape of narrative inquiry; Borderland spaces and tensions. In D. Jean Clandinin, (Ed.), Handbook of narrative inquiry; Mapping a Methodology. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Cohen, J. L., (2010). Getting recognized: Teachers negotiation professional identities as learners through talk. Teaching and Teacher Education, 26, 473-481.
Conle, C. (2000). Narrative inquiry: Research tool and medium for professional development. European Journal of Teacher Education, 23(1), 49-63.
Conle, C. (2007). Moral qualities of experiential narratives. Curriculum Studies, 39(1), 11–34.
Connelly, F. M., & Clandinin, D. J. (1990). Stories of experience and narrative inquiry. Educational Researcher, 19(5), 2-14.
Craig, C. J., You, J., & Oh, S. (2013). Collaborative curriculum making in the physical education vein: a narrative inquiry of space, activity and relationship. Curriculum Studies, 45(2), 169-197.
Darling-Hammond, L., & Hammerness, K. (2005). The design of teacher education programs. In L. Darling-Hammond & J. Bransford (Eds), Preparing teachers for a changing world (pp. 390-441). San Francisco: Jossey-Bass.
Dolk, M., & den Hertog, J. (2008). Narratives in teacher education. Interactive Learning Environments, 16(3), 215-229.
Douglas, A. J. (2012). From campus to class room: A study of elementary teacher Canadian’s’ pedagogical content knowledge, A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, the university of British Columbia.
Elliott, J. (2005). Using narrative in social research: Qualitative and quantitative approaches. London: Sage.
Ellis, J. (1994). Narrative inquiry with children: A generative form of preserve teacher research. Qualitative Studies in Education, 7(4), 367-380.
Grossman, P., Compton, C, Igra, D., Ronfeldt, M., Shahan, E. & Williamson, P. (2009). Teaching practice: A cross-professional perspective. Teachers College Record, 111 (9), 2055-2100.
Grudnoff, L. (2011). Rethinking the practicum: Limitations and possibilities. Asia Pacific Journal of Education, 39(3), 223-234.
Grumet, M. R. (1988). Bitter milk: Women and teaching. Amherst: University of Massachusetts Press.
Gudmundsdottir, S. (1995) ‘The narrative nature of pedagogical content knowledge’, in H. McEwan, K. Egan (eds) Narrative in Teaching, Learning and Research. New York: Teachers College Press.
Gutierez, S. B. (2015). Collaborative professional learning through lesson study: Identifying the challenges of inquiry-based teaching. Issues in Educational Research. 25(2), 118-134.
Kang, H., & Jeon, H. (2015). Narrative-based Understanding by Design. Advanced Science and Technology Letters, 115,(87-92).
Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message. Self-understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15 (2), 257-272.
Kelchtermans, G. (2010). Narratives and biography in teacher education. In E. Baker, B. McGaw, & P. Peterson (Eds.), International Encyclopedia of Education, (pp. 610-614). Amsterdam: Elsevier.
Kissling, M. T. (2014). Now and then, in and out of the classroom: Teachers learning to teach through the experiences of their living curricula. Teaching and Teacher Education, 44, 81-91.
Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Educational Computing Research, 32(2), 131-152.
Koehler, M., & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 60-70.
Kükner, J. M., & Orr, A. M. (2016). Narrative inquiry in the teacher education classroom: A review of Narrative Inquiries into Curriculum Making in Teacher Education. Teachers and Teaching, 22(1), 117-122.
Latta, M. M., & Kim, J. H. (2009). Narrative inquiry invites professional development: Educators claim the creative space of praxis. Educational Research, 103(2), 137-148.
LeFevre, D. M. (2011). Creating and facilitating a teacher education curriculum using preservice teachers’ autobiographical stories. Teaching and Teacher Education, 27(4), 779-787.
Lerseth, K. A. (2013). Identity development among pre-service teacher candidates. Doctoral Dissertation, Iowa State University.
Levin, B., & He, Y. (2008). Investigating the content and sources of teacher candidates' Personal Practical Theories (PPTs). Teacher Education, 59(1), 55-68.
McVee, M. B. (2004). Narrative and the exploration of culture in teachers’ discussions of lit- eracy, identity, self, and other. Teaching and Teacher Education, 20, 881-899.
Meier, D. R., & Stremmel, A. J. (2010). Reflection through narrative: The power of narrative inquiry in early childhood teacher education. Journal of Early Childhood Teacher Education, 31(3), 249-257.
Ming, Y. W., & Kwok, L. C. (2011). Teaching narrative inquiry in the Chinese community. Learning and Teaching Narrative Inquiry: Travelling in the Borderlands, 14, 69.
Mishra, P., & Koehler, M. (2006). Technological Pedagogical Content Knowledge: A frame work for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017–1054.
Mizell, H. (2010). Why Professional Development Matters. Learning Forward. 504 South Locust Street, Oxford, OH 45056. Available in: https://learningforward.org/docs/pdf/why_pd_matters_web.pdf
Moen, T. (2006). Reflections on the narrative research approach. International Journal of
Qualitative Methods
, 5(4), 1-11.
Ord, J. (2012). John Dewey and Experiential Learning: Developing the theory of youth work. Youth & Policy, (108), 55.
Pedro, J. (2005). Reflection in teacher education: Pre-service teachers’ meanings of reflective practice. Reflective Practice, 6(1), 49–66.
Pulvermacher, Y., & Lefstein, A. (2016). Narrative representations of practice: What and how can student teachers learn from them?. Teaching and Teacher Education, 55, 255-266.
Richert, A. (2002). Narratives that teach: Learning about teaching from the stories teachers tell. In N. Lyons and V. LaBoskey (Eds.). Narrative inquiry in practice: Advancing the knowledge of teaching (pp. 48-62). New York: Teachers College Press.
Savin-Baden, M., & Niekerk, L. V. (2007). Narrative inquiry: Theory and practice. Journal of geography in higher education, 31(3), 459-472.
Seraji, F., Karami, Z., & Attaran, M. (2018). Narrative inquiry curriculum: a new approach to the professional development of student-teachers at farhangian university. The Online Journal of New Horizons in Education. 8(2), 63-71.
Smith, D. (2012). Supporting new teacher development using narrative-based professional learning. Reflective Practice, 13(1), 149-165.
Taylor, L. A. (2017). How teachers become teacher researchers: Narrative as a tool for teacher identity construction. Teaching and Teacher Education, 61, 16-25.
Yu, W. M. (2005). An Experiential Study on the Application of Narrative Inquiry in Teacher Development in Hong Kong. University of Toronto.